Komańcza: Uwięziony pasterz

Niezapomnianym dla Księdza Prymasa dniem był 26 sierpnia 1956 r. Dzień Ślubów Narodu na Jasnej Górze. Cała Polska spodziewała się wtedy, że Ksiądz Kardynał - duchowy przywódca Narodu - będzie już wolny na tę dziejową chwilę - i jako inicjator Ślubów oraz Wielkiej Nowenny, odczyta napisaną przez siebie, tutaj w Komańczy, rotę Ślubowań Narodu. Ale nie wybiła jeszcze godzina wyzwolenia.

Na znak jedności z wiernym ludem wymienione zostały hostie między Jasną Górą i Komańczą. O tej samej godzinie, pod Szczytem Jasnogórskim i w naszej kaplicy, odprawiona została uroczysta Msza Św., a wieczorem tego pamiętnego dnia Ksiądz Prymas przedstawił nam przebieg uroczystości pod Szczytem, zapoznał nas z tekstem Ślubów Jasnogórskich i związaną z nimi tematyką Wielkiej Nowenny i ku naszej ogromnej radości powiedział, że zarówno tekst Ślubów, jak i Wielka Nowenna wypracowane zostały właśnie u nas w Komańczy. Idea Ślubów zrodziła się wprawdzie w Prudniku Śląskim czy wcześniej nawet, w Stoczku Warmińskim, ale umocniła w drodze do Komańczy. Dziwnym zbiegiem okoliczności szlak tej drogi pokrywał się ze szlakiem króla Jana Kazimierza, gdy jechał z południowego zachodu na południowy wschód. Zrodzona wcześniej myśl dojrzała i rozwinęła się w zaciszu leśnego domu. Stała się przy tym wielkim, zbiorowym aktem wielomilionowego Narodu, złożonym Maryi, jako „żywe wotum trwalsze od granitów i brązu"...

Październik upływał nam pod znakiem zapowiedzi Księdza Prymasa, że zostanie przewieziony w inne miejsce. Wszystkie bowiem dotychczasowe zmiany dokonywały się w październiku. Niepokój dręczył nas dniem i nocą. Rok temu w październiku Ksiądz Prymas, przewidując zmianę miejsca, powiedział do towarzyszących mu w Prudniku osób - księdza Stanisława Skorodeckiego i siostry M. Leonii Graczyk:
- Was zwolnią, a mnie powiozą na południowy wschód.

I tak się stało.

Nad krajem tymczasem gromadziły się groźne chmury. Rosło napięcie i obawy. Trudno było przewidzieć, co przyniesie każdy następny dzień. Ksiądz Prymas był jednak spokojny i jak zawsze zdany na Bożą Opatrzność.

25 października znowu przyjechali do Komańczy, na rozmowy z Księdzem Prymasem, przedstawiciele władz: Zenon Kliszko, ówczesny wiceminister sprawiedliwości, i poseł Władysław Bieńkowski. Gdy oznajmiłyśmy Księdzu Prymasowi ich przybycie, powiedział ze spokojem:
- Trzy lata na nich czekałem, niech teraz poczekają na mnie.

I poszedł na chórek do kaplicy. Gdy po długiej modlitwie szedł do rozmównicy, nam w dalszym ciągu polecił się modlić. Rozmowa z przedstawicielami władz trwała blisko dwie godziny. Na nasze pytanie, czy nie grozi mu nic złego, odpowiedział:
- Przyjechali prosić, bym zechciał wrócić do Warszawy. Sytuacja bowiem jest groźna. Tylko powrót może tę sytuację uratować.
- Pojedzie Ojciec? - spytałyśmy z troską.
- Moim obowiązkiem jest wracać.