Święty Michał Archanioł

Ze względu na jego pozycję księcia aniołów Kościół powierzył mu różne zadania, a jego opieka jest najbardziej widoczna na głównych etapach ludzkiej egzystencji. W życiu doczesnym jesteśmy wspierani przez naszego Anioła Stróża, ale podczas śmierci jesteśmy prowadzeni przez Michała Archanioła, ponieważ powierzono mu rolę przewodnika dusz – psychopompa.

Na czas ziemskiej wędrówki otrzymaliśmy łaskawą obronę św. Michała i jego armii, którzy niestrudzenie walczą o zbawienie naszej duszy przed atakami Lucyfera i jego piekielnego legionu. Tradycja uczy nas, że możemy liczyć na pomoc archanioła w leczeniu różnych dolegliwości cielesnych, jak to miało miejsce, gdy wierny wykąpał się w jego uzdrawiających wodach. Jego pozycja anioła cudotwórcy zapewnia nas, że możemy korzystać ze znakomitych łask i cudów, gdy uciekamy się do jego potężnego wstawiennctwa.

W diabelskich atakach to Michał – wielki egzorcysta, który przed zaistnieniem ludzkości walczył o wyzwolenie człowieka od zagrożenia złem – przychodzi nam z pomocą.

Wielu świętych i znamienitych ludzi pozostawiło po sobie znaczące świadectwa swoich niebiańskich doświadczeń, wzywając wiernych do skorzystania z pomocy św. Michała i jego aniołów w obliczu niezliczonych trudności życiowych.

Istnienie św. Michała jest potwierdzone w Piśmie Świętym, ale nabożeństwo do niebiańskiego stworzenia zaczęło się rozszerzać dopiero po jego objawieniach między V a XI wiekiem. Potem nastąpiło wznoszenie budowli, do których na przestrzeni wieków przybywały tysiące pielgrzymów, co przyczyniło się do dalszego szerzenia kultu św. Michała.

Wśród budowli wzniesionych ku czci archanioła chcielibyśmy wyróżnić najważniejsze z nich, znajdujące się na linii św. Michała: grotę św. Michała Archanioła na Monte Sant’Angelo, Mont Saint-Michel i Sacra di San Michele. Istnieje najwyraźniej nadprzyrodzony powód, dla którego archanioł Michał wybrał konkretną lokalizację i elementy otaczające te konstrukcje. Przesłanie jest ukryte w topografii miejsc, w których znajdują się te sanktuaria, na ogół składających się ze wzgórz i zboczy, z dużą ilością wody, otoczonych dziką przyrodą i zbudowanych na twardej skale. Potrzeba było sześciu pielgrzymek, aby móc zinterpretować poszczególne budynki poprzez badania i obserwacje.

Góry i pagórki
Bóg jest na wysokościach. W wielu fragmentach biblijnych ważne wydarzenia miały miejsce na górach i wzgórzach, zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie. Arka Noego wylądowała na górze Ararat po potopie; na górze Moria Abraham złożył swojego syna Izaaka w ofierze Bogu; góra Synaj (lub góra Horeb) była miejscem, w którym Mojżesz otrzymał Prawo i gdzie schronił się prorok Eliasz; przemienienie Chrystusa miało miejsce na szczycie góry, którą wielu uważa za górę Tabor; na Górze Oliwnej Jezus wygłosił słynne kazanie; Kalwaria (lub Golgota) to wzgórze, na którym Chrystus został ukrzyżowany.

Znaczenie gór, wzgórz, zboczy i pagórków polega na tym, że są to wysokie miejsca, które symbolizują bliskość Boga, ponieważ góra jest częścią ziemi najbliższą niebu. Być może preferowanie przez archanioła wy sokich miejsc ma wyrażać, jak blisko Boga znajduje się człowiek i jak ważne jest to połączenie między światem doczesnym a duchowym.

„Wznoszę swe oczy ku górom: skądże nadejdzie mi pomoc? Pomoc mi przyjdzie od Pana, co stworzył niebo i ziemię” (Ps 121, 1–2).

Woda
W różnych okresach, zwłaszcza w czasach starożytnych, archanioł Michał był kojarzony z uzdrawiającymi źródłami. Wszędzie tam, gdzie się pojawiał, wypływało źródło z czystą wodą zdolną do leczenia ataków gorączki. Ten naturalny element jest pełen znaczeń. Woda, oprócz tego, że jest podstawą istnienia, eliminuje również zanieczyszczenia. Jest źródłem życia dla ludzi, roślin i zwierząt. Oczyszcza i odnawia życie poprzez sakrament chrztu. Być może św. Michał jest związany z wodą, aby przypomnieć nam, że utrzymuje nas ona w aktywności i oczyszczeniu przez Ducha Bożego. „Jezus Chrystus jest Tym, który przyszedł przez wodę i krew, i Ducha, nie tylko w wodzie, lecz w wodzie i we krwi. Duch daje świadectwo, bo Duch jest prawdą” (1 J 5, 6).

Kamienie i skały
Wszystkie sanktuaria ku czci św. Michała są zbudowane na skałach. Grota św. Michała Archanioła na Monte Sant’Angelo jest doskonałym przykładem sanktuarium, które wykorzystuje kamień jako swoją podstawową strukturę. Mont Saint-Michel jest skalistym wzgórzem, a pierwotny kościół Sacra di San Michele został wykuty w skale. Skała reprezentuje wieczność, to, co niezmienne i niewzruszone, solidny element, bardzo użyteczny dla człowieka. Ze skał wydobywane są minerały niezbędne dla społeczeństwa.

W Piśmie Świętym znajdujemy kilka fragmentów, które porównują Najwyższego do skały. W Księdze Izajasza 26, 4 prorok odnosi się do Boga jako wiecznej skały; w Drugiej Księdze Samuela 23, 3 Pan jest nazwany skałą Izraela; Księga Rodzaju 49, 24 stwierdza, że Bóg jest opoką Izraela; w Księdze Psalmów 62, 7 tylko Bóg jest opoką, która nas zbawia; ponownie w Księdze Izajasza, w innym miejscu, mamy Boga jako skałę męstwa; Jezus jest przyrównany do odrzuconego kamienia, który stał się głowicą węgła (por. Dz 4, 11); w Pierwszym Liście św. Piotra 2, 4 znajdujemy opis Chrystusa jako żywego kamienia odrzuconego przez ludzi, ale wybranego i cennego w oczach Boga.

Mając to na uwadze, spójrzmy na budynki poświęcone Michałowi jako na fortece pochodzące z wysoka – ich ochrona jest wieczna, a obietnica dla wiernych nieodwołalna. Michał reprezentuje skałę, która podtrzymuje nasze życie. „Każdego więc, kto tych słów mo ich słucha i wypełnia je, można porównać z człowiekiem roztropnym, który dom swój zbudował na skale. Spadł deszcz, wezbrały rzeki, zerwały się wichry i uderzyły w ten dom. On jednak nie runął, bo na skale był utwierdzony” (Mt 7, 24–25).

Dzika przyroda
Natura jest dziełem Bożego stworzenia, jest wszystkim, co składa się na świat materialny. Dzika przyroda, w której znajduje się wiele siedzib św. Michała, odnosi się do środowiska, które nie zostało zmienione przez działalność człowieka – w tej perspektywie wspominamy o studniach i zapadliskach, jaskiniach, rzekach, lasach i puszczach oraz dolinach i przepaściach. Dzika przyroda jest jedną ze szczególnych cech, które znajdujemy w miejscach poświęconych archaniołowi Michałowi i które odnoszą się do wolności, do tego, co jest nietykalne i niezniszczalne, do pierwotnego prawa, które w naturalny sposób rządzi naszym wszechświatem.

Dzika przyroda jest odbiciem wszechmocy i majestatu Boga w stworzeniu wszystkich rzeczy, co też sanktuaria wyrażają. „Ty zdroje kierujesz do strumieni, co pośród gór się sączą: poją one wszelkie zwierzęta polne, tam onagry gaszą swe pragnienie; nad nimi mieszka ptactwo podniebne, spomiędzy gałęzi głos swój wydaje. Z Twoich komnat nawadniasz góry, aby owocem Twych dzieł nasycić ziemię” (Ps 104, 10–13).

Ze względu na wszystko, co reprezentuje św. Michał, możemy wierzyć, że osiągniemy zwycięstwo dzięki jego niestrudzonej ochronie. Archanioł nie opuszcza wiernych, którzy wołają o jego waleczną obronę, ponieważ za każdym razem, gdy wzywamy św. Michała, wychwalamy również Boga. Michał jest triumfalnym okrzykiem, który potwierdza wysoko w niebiosach absolutną prawdę wyrażoną przez jego imię: „Któż jak Bóg?”.

*

Powyższy tekst jest fragmentem książki "Św. Michał Archanioł. Traktat o angelologii". Autor: Loo Burnett. Wydawnictwo ESPRIT