Ekumenizm w duszpasterstwie parafialnym

Ogólnopolskiego zasięgu nabiera również inna inicjatywa ekumeniczna o charakterze pastoralnym: Ekumeniczne Dni Biblijne, zainicjowane w 1994 roku przez Towarzystwo Biblijne w Polsce z siedzibą w Warszawie. Program corocznych nabożeństw biblijnych ustala i ich realizację koordynuje Krajowy Komitet Ekumenicznych Dni Biblijnych. W 2001 roku, po raz pierwszy, spotkanie organizacyjne Komitetu odbyło się nie jak zwykle w Falenicy pod Warszawą, ale w Brennej na Śląsku Cieszyńskim.

Przedstawiciele polskiego ruchu ekumenicznego uczestniczą w międzynarodowych organizacjach i komisjach o profilu ekumenicznym oraz biorą udział w dialogu międzywyznaniowym i międzyreligijnym. Uczestniczyli między innymi w I Europejskim Zgromadzeniu Ekumenicznym w Bazylei (1989), w II Zgromadzeniu w Grazu (1997), w międzynarodowych kongresach ekumenicznych, z których jeden odbył się w Cieszynie (1995).

Polski ruch ekumeniczny realizuje się również na płaszczyźnie życia naukowego i akademickiego. Przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (byłej Akademii Teologii Katolickiej), Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, Uniwersytecie Opolskim działają instytuty, katedry lub zakłady skupiające się na problematyce ekumenicznej. Podobną działalność prowadzi Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie. Wyliczając polskie ośrodki naukowe, które stanowią dogodną płaszczyznę naukowej dyskusji nad pojednaniem chrześcijan, nie można pominąć zlokalizowanych w Cieszynie wydziałów Uniwersytetu Śląskiego (byłej Filii), gdzie od roku akademickiego 1998/1999 prowadzi się specjalność pedagogiczną: edukacja religijna o profilu katolickim i ewangelickim, co nadaje jej wymiar ekumeniczny.

Są w Polsce takie miejsca, diecezje, parafie, w których ruch ekumeniczny rodzi się i wyrasta z istoty społecznej i kulturowej rzeczywistości, będącej wynikiem historycznych doświadczeń, swoistego dziedzictwa kulturowego oraz współczesnych procesów. Niniejsza monografia ma na celu przybliżenie tych miejsc. Ekumenizm parafialny jest realizowany w trzech najważniejszych formach: duchowej, naukowej i praktycznej. Pozostańmy w tym miejscu przy takim ogólnym stwierdzeniu, ponieważ jego szczegółowa interpretacja stanowić będzie główny trzon niniejszej monografii.

Jedność rozwija się w życiu gmin chrześcijańskich, dlatego też duszpasterze parafialni powinni sobie uświadomić swoją odpowiedzialność za odbudowę jedności. Budowanie jedności chrześcijan sprowadza się do wspólnej, ciągłej, głębokiej przemiany i odnowy wszystkich dziedzin życia, w tym również kościelnego. Obecny ruch ekumeniczny doprowadził do zwrotu w historii podzielonego chrześcijaństwa — Kościoły poznają się wzajemnie, suwając dzielące je mury niezgody. Ekumeniczny styl życia, będący przejawem współpracy z łaską Bożą, powinien polegać na czynieniu wszystkiego w poglądach, zamierzeniach i poczynaniach, co może się przyczynić do zjednoczenia chrześcijan.

W ekumenicznym duszpasterstwie parafialnym ważne miejsce przypada trosce o małżeństwa mieszane wyznaniowo, to one bowiem najboleśniej odczuwają skutki rozdarcia chrześcijaństwa. Małżeństwa mieszane stanowią zarówno szansę rozwoju, jak i jego zagrożenie: pod wpływem ruchu ekumenicznego różnica wyznań może małżonków pobudzić do pogłębienia religijności, ale może się też dla nich okazać ciężarem i utrudnieniem w budowaniu wspólnoty rodzinnej.

Monografia "Ekumenizm w duszpasterstwie parafialnym" przedstawia możliwe i zalecane płaszczyzny działania w ramach ruchu ekumenicznego, zawiera wskazówki dla duszpasterzy, jak ruch ten można i należy organizować. Pierwszy kierunek działania to rozwój modlitw i nabożeństw ekumenicznych. Wspólne modlitwy zmierzają do jednakowego zrozumienia nauki Chrystusa, „Pismo św. jest bowiem wspólnym dziedzictwem chrześcijan i stanowi
podstawę pobożności i dialogu ekumenicznego”.