Jak to jest naprawdę? Czy proboszcz musi słuchać biskupa we wszystkim czy nie? Czy biskup może usunąć proboszcza kiedy chce i dokąd chce? Jakie warunki musi spełniać ksiądz proboszcz? Od czego zależy, czy ktoś jest proboszczem czy nie? Jak usunąć proboszcza?
Popieranie udziału wiernych świeckich w misji kościoła oraz wychowywanie do życia we wspólnocie parafialnej
Proboszcz powinien uznawać i wspomagać własny udział wiernych świeckich w misji Kościoła, popierając ich stowarzyszenia o celach religijnych. Powinien współpracować z własnym biskupem i prezbiterium diecezjalnym, zabiegając także o to, aby wierni mieli staranie o wspólnotę parafialną, czuli się członkami zarówno diecezji jak i całego Kościoła oraz uczestniczyli w rozwijaniu i podtrzymywaniu tej wspólnoty (kan. 529 § 2).
Proboszcz więc powinien tak wychowywać parafian, aby czuli się współodpowiedzialnymi za realizację misji Kościoła (zob. kan. 225) oraz za stan i rozwój własnej parafii, która jest częścią Kościoła partykularnego. Powinien też wyzwalać i wspomagać wszelkie inicjatywy wiernych świeckich zmierzające do celów religijnych 46. Cała działalność proboszcza powinna zakładać współpracę z własnym biskupem i prezbiterium diecezjalnym.
Czynności specjalne zlecone proboszczowi
Proboszczowi są zlecone specjalnie następujące czynności:
- udzielanie chrztu;
- udzielanie sakramentu bierzmowania tym, którzy znajdują się w niebezpieczeństwie śmierci, zgodnie z przepisem kan. 883 n. 3;
- udzielanie Wiatyku i namaszczenia chorych, z zachowaniem przepisu kan. 1003 § 2 i 3, oraz błogosławieństwa apostolskiego;
- asystowanie przy zawieraniu małżeństw i ich błogosławienie;
- odprawianie pogrzebów;
święcenie źródła chrzcielnego w okresie wielkanocnym, prowadzenie procesji poza kościołem oraz dokonywanie uroczystych poświęceń poza kościołem;
- Uroczystsze sprawowanie Eucharystii w niedziele i święta nakazane (kan. 530).
Czynności specjalnie zlecone proboszczowi (functiones specialiter pa-rocho commissae) to te, do których wykonywania jest on uprawniony i zobowiązany w obrębie swojej parafii, i których tylko od niego należy żądać. Nie są to jednak czynności zastrzeżone proboszczowi w tym sensie, iż żaden inny kapłan nie może ich wykonać. Proboszcz może wykonanie tych czynności zlecić innym. Wikariusz parafialny z racji swego urzędu jest zobowiązany do wspomagania proboszcza w posłudze parafialnej i zastępowania go (zob. kan. 548 § 2). Niekiedy prawo dopuszcza do niektórych czynności proboszczowskich innych kapłanów; np. na podstawie przepisu kan. 1003 § 2 i 3, w razie konieczności, każdy kapłan może udzielić sakramentu namaszczenia chorych.
(fragmenty książki ks. Tadeusza Pawluka "Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II" śródtytuły pochodzą od redakcji portalu Wiara.pl)