Śmierć w liturgii Kościoła

Wystawa jest prezentowana w Archiwum i Muzeum Archidiecezjalnym w Białymstoku. Już można ją oglądać, choć oficjalne otwarcie zaplanowano na najbliższą środę. Czynna będzie do połowy listopada.

Eksponaty pochodzą ze zbiorów kościelnych. Jednym z najciekawszych jest klasycystyczny katafalk z kościoła w Brzozowej koło Korycina. Składa się z konstrukcji, na której stawia się trumnę i czterech stojących lichtarzy, w których można umieścić wiele świec. Przed katafalkiem leży odrestaurowana, pogrzebowa tkanina z krzyżem i napisem: "Pamiętaj, że Pan Bóg widzi. Czas ucieka. Śmierć nadchodzi. Wieczność czeka".

Muzeum prezentuje kolekcję kilkudziesięciu pogrzebowych ornatów z XIX i XX wieku. Uwagę przykuwają misterne zdobienia i ich znaczenie. Kustosz muzeum ksiądz Zbigniew Gwiazdowski podkreśla, że wiele osób nie zastanawia się na co dzień nad symboliką ornamentów, które znajdują się na czarnych, pogrzebowych ornatach kapłanów.

Wyjaśnił, że na wielu z nich znajdują się kwiaty passiflory czyli męczennicy, które są symbolem męki Chrystusa - podobnie jak owoce granatu - są też takie elementy jak korona cierniowa, paschalny baranek, narzędzia Męki Pańskiej: gwoździe, obcęgi, pika, którą przebito bok Chrystusa. Jest też symbol wieczności - liście dębu i żołędzie czy kotwica - symbol wiary.

Na wystawie można także zobaczyć XVIII-wieczną stułę, wykonaną z tłoczonego atłasu, której poły są zrobione ze wschodniego jedwabiu. Są też zdjęcia z dawnych pogrzebów, gdzie najbliżsi zmarłego są sfotografowani ze zmarłym, którego widać w otwartej trumnie. Ksiądz Zbigniew Gwiazdowski podkreśla, że teraz nie jest to praktykowane.

Można też zobaczyć ręcznie wykonaną, a właściwie malowaną, księgę śmierci. Na otwartych kartach jest mowa o księdzu Witoldzie Ostrowskim. Są tam zapisane życzenia na jego tabliczce nagrobnej, by żył 110 lat. Prezentowane są również zabytkowe mszały, ręcznie pisane zeszyty z pieśniami śpiewanymi w domach w czasie modlitw nad zmarłym, dawne ozdobne, imienne tablice umieszczane na trumnach, kute krzyże.

Teren obecnej archidiecezji białostockiej był częścią archidiecezji wileńskiej. Diecezję Białostocką 5 czerwca 1991 roku ustanowił podczas wizyty w Białymstoku papież Jan Paweł II. Rok później podniósł ją do rangi archidiecezji.