Katechizm inaczej. Modlitwa

96. Siedem próśb

Modlitwa… Malec klęczy siedząc na piętach, wpatrzony w “Bozię”, oczka błądzą po ścianie i firankach. Buzia powtarza paciorek. Zdawać by się mogło, że to mechaniczna czynność. Mama każe, więc trzeba… Dziecko skończyło paciorek i z poważną miną pyta: “Mamo, co to są ‘jakoimy’?” Mama odpowiada: “Zmyślasz, nie ma takiego słowa”. Malec nieomal obrażony: “To mama nie mówi paciorka? Przecież tam są ‘jakoimy’. Co to są te ‘jakoimy’?” Mama zrozumiała! “Nie ‘jakoimy’, ale ‘jako - i - my’, to znaczy ty, tatuś, mamusia, babcia, Kasia - po prostu my”. Malec podreptał do łóżeczka mrucząc do siebie: “Jakoimy, jako - i - my. Jakoimy, jako - i - my”. Widać, że zastanawiał się, co powtarza, skoro wyłowił te niezrozumiałe dla siebie “jakoimy”. A zdawało się, że bezmyślnie powtarza te słowa.

Te słowa… Nauczył ich sam Jezus. Św. Augustyn tak pisze: “Zbadajcie wszystkie modlitwy, jakie znajdują się w Piśmie świętym, a nie wierzę, byście mogli znaleźć w nich coś, czego nie zawierałaby Modlitwa Pańska”. Św. Tomasz z Akwinu dodaje: “Modlitwa Pańska jest najdoskonalszą z modlitw… W niej prosimy nie tylko o to, czego możemy słusznie pragnąć, ale także w kolejności, w jakiej należy tego pragnąć. Modlitwa Pańska nie tylko uczy nas prosić, ale także kształtuje wszystkie nasze uczucia”. Tak starannie ułożona - i to przez samego Jezusa - formuła, powtarzana codziennie, jest nieustanną nauką modlitwy.

“Ojcze nasz…” Najpierw “Ojcze!” - przywykliśmy do tego od dziecka. Gdy Jezus mówił o Bogu “Abba”, było to zaskakujące, wręcz rewolucyjne. Bóg był (i jest!) Panem, jest Wszechmocnym i potężnym Stwórcą, jest Sędzią a nawet Mścicielem. Ojcem jest dla Syna - dla Jezusa. A Jezus do tajemnicy Bożego dziecięctwa dopuszcza nas! Być dzieckiem Boga - to dar. Ogromny, niezasłużony, niezgłębiony dar. To zobowiązuje: dziecku Boga przystoi dobro i tylko dobro. Tak więc już początek Modlitwy Pańskiej oznacza zobowiązanie. A gdy mówimy “nasz”, zobowiązanie się potęguje - bo stajemy wobec Boga nie w oderwaniu od innych. Nie wynoszący się nad innych, lecz świadomi wielorakich powiązań z ludźmi - przede wszystkim powiązań miłości. Bo “Bóg jest miłością”.

“Któryś jest w niebie…” Niebo to nie miejsce, a sposób istnienia. Nie oddalenie - ale majestat Boga. Bóg to Ojciec tak bardzo nam bliski, ale równocześnie tak wielki, tak inny - że musimy w pokorze paść przed nim na kolana. Kochając Go - nie zapomnieć o szacunku tak wielkim, że graniczącym z lękiem.

“Święć się imię Twoje…” Ono jest święte. Ale powinno być święte w nas, w naszych myślach i słowach, w naszych czynach i całym życiu. Nie tylko w nas, ale i przez nas. A jeśli zostało nam dane bliższe zrozumienie tajemnicy Boga, przez nas powinna ona uświęcać innych ludzi. Jako dzieci Boga winniśmy wreszcie cały świat uświęcać.

“Przyjdź Królestwo Twoje…” A Królestwo Boże to - jak pisze Apostoł Paweł - “sprawiedliwość, pokój i radość w Duchu Świętym” (Rz 14, 17). Za dni naszego życia trzeba nam takie Królestwo budować. A ostateczne spełnienie oglądać i przeżywać będziemy, gdy Chrystus wróci w chwale. Gdy Boży dar pomnożony naszym wysiłkiem, osiągnie pełnię.

“Bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi…” Wolą Bożą jest, “by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (1 Tm 2, 4). Wolą Bożą jest dobro. Wypowiadając tę prośbę Modlitwy Pańskiej, nie wolno ze zrezygnowaniem spuszczać głowy ku ziemi, ulegać fatalizmowi, zaniedbania swoje lub innych ludzi usprawiedliwiać słowami “Bóg tak chciał”. Przeciwnie, powtarzając te słowa, stajemy w rzędzie ludzi świadomie aktywnych, czynnych w pełnieniu dobra. Tak, by ziemia stawała się niebem. A nie jest łatwo bez reszty być posłusznym Bogu w każdym dobrym dziele.

“Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj” Tak całkiem po prostu: “daj!” Ufność dzieci wobec Ojca. A “chleb” to nie tylko to, co na codzienny stół potrzebne. “Nie samym chlebem żyje człowiek” - mówił przecież Jezus (Mt 4, 4). Prosimy o wszystko, co potrzebne i konieczne życiu: cielesne, materialne i duchowe. Najbardziej duchowym chlebem jest oczywiście Chleb Ciała Pańskiego. W świetle całej Ewangelii nie wolno owego “daj nam” rozumieć jako wyrazu bierności. Bóg daje, a człowiek z Bożym darem musi współpracować. Bo słudze nieużytecznemu - mówi Jezus - odbiorą nawet to, co ma (Mt 25, 29n).

“Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy…” To nie tylko zwykła prośba o przebaczenie grzechów. To uświadamianie sobie każdego dnia na nowo, “że strumień Bożego miłosierdzia nie może przeniknąć do naszego serca tak długo, jak długo nie przebaczyliśmy naszym winowajcom” [2840]. Jeśli zaś potrafimy przebaczyć - to czyż Boże miłosierdzie nie ogarnia nas od razu całą swoją łagodną, a zarazem potężną mocą?

“Nie wódź nas na pokuszenie…” Tradycyjny polski przekład może sugerować, że to Bóg nas kusi. Apostoł wyjaśnia: “Bóg nie podlega pokusie ku złemu ani też nikogo nie kusi” (Jk 1, 13). Ale czyż dobro nie umacnia się, gdy poddawane jest próbie? Dlatego próby muszą przyjść. Prosimy, by nie brakło nam sił w godzinie próby i pokusy. By zwyciężyło dobro.

“Ale nas zbaw ode Złego”. Ta duża litera to nie pomyłka. Nie chodzi bowiem o jakieś abstrakcyjne zło, czy jakiekolwiek zło, przykrość, cierpienie, ból. Chodzi o szatana. Jego imię tutaj to “Zły”. Jeśli on, wróg dobra i wszystkiego co dobre, został już przez Jezusa zwyciężony, dlaczego to zwycięstwo nie miałoby objawić się w nas już teraz? A ze zwycięstwem nad szatanem przyjdzie zwycięstwo nad każdym przejawem zła i cierpienia. - Bardzo daleko sięga ta, ostatnia prośba Modlitwy Pańskiej.

“Modlitwie Pańskiej” Katechizm Kościoła Katolickiego, poświęca bardzo wiele miejsca - nr. 2759 -2865.