Wyzwania duszpasterstwa rodzin

Sekretarz generalny Synodu Biskupów, kard. Lorenzo Baldisseri zaznacza, że obecne Zgromadzenie Biskupów będzie ono służyć rozpoznaniu aktualnej sytuacji rodzin oraz analizie kryzysu społecznego i duchowego, wpływającego na ich życie, a także zebraniu świadectw i propozycji biskupów, jak głosić i wiarygodnie żyć „Ewangelią rodziny”. Kontynuacją tegorocznych obrad będzie Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, przewidziane na rok 2015, które wytyczy kierunki duszpasterstwa rodzin. Zostaną one zawarte w posynodalnej adhortacji apostolskiej.

Spis zagadnień

Piękno i wartość rodziny

Medialny przekaz nt. obrad synodalnych został zdominowany przez problem dopuszczenia do Komunii św. katolików, którzy po rozwodzie zawarli nowe cywilne związki małżeńskie. Ich sytuacja była bowiem jednym z 38 tematów, przedstawionych do konsultacji w przedsynodalnym kwestionariuszu rozesłanym do wszystkich diecezji. W niektórych środowiskach wzbudziło to nadzieje, że Kościół dopuści tych wiernych do Komunii św., za czym publicznie opowiedzieli się niektórzy biskupi, w tym kard. Walter Kasper. Formalną propozycję w tej sprawie ma złożyć w imieniu episkopatu Niemiec kard. Reinhard Marx.

Głosy te spotkały się jednak ze zdecydowanym odporem innych przyszłych uczestników zgromadzenia. Podkreślają oni, że nauczanie Ewangelii o nierozerwalności małżeństwa nie może zostać zmienione i uczestnicy Synodu je potwierdzą, zaś doktryna i praktyka duszpasterska nie mogą być ze sobą sprzeczne.

Kard. Baldisseri zaznacza, że Synod przede wszystkim przedstawi dzisiejszemu światu „piękno i wartość rodziny”. Zajmie się rodziną w jej licznych wymiarach (a nie tylko tym jednym, podkreślanym przez media) w kontekście wyzwań przed jakimi ona obecnie stoi. Wynikiem synodalnych dyskusji będzie stworzenie obrazu stanu rodziny we współczesnym świecie, który Kościół musi brać pod uwagę w swej pracy duszpasterskiej. Problematyka ta została już wstępnie zarysowana w dokumencie roboczym („Instrumentum laboris”) zgromadzenia, powstałym na podstawie odpowiedzi na wspomniany kwestionariusz.

Czy znamy nauczanie Kościoła?

Z duszpasterskiego punktu widzenia niezwykle istotnym problemem jest niewystarczająca znajomość nauczania Kościoła nt. małżeństwa i rodziny wśród wiernych, a także selektywne przyjmowanie i wcielanie w życie tylko niektórych jego punktów przy odrzucaniu innych, szczególnie gdy chodzi o regulację poczęć, rozwody i ponowne małżeństwa, homoseksualizm, konkubinaty, wierność małżeńską, stosunki przedmałżeńskie, zapłodnienie in vitro itp. Jest ono chętnie przyjmowane tam, gdzie wierni rzeczywiście żyją wiarą, zaś stawia się mu opór tam, gdzie brakuje osobistego spotkania z Chrystusem i doświadczenia życia autentycznie chrześcijańskiego, których nie jest w stanie zastąpić nawet najlepsza prezentacja doktryny.

W tym kontekście poważnym brakiem jest duszpasterstwo skupione wyłącznie na udzielaniu sakramentów bez jednoczesnego wprowadzania w doświadczenie życia chrześcijańskiego. Konieczne jest też większe zintegrowanie duchowości małżeńskiej z moralnością, co wymaga wypracowania konkretnej i możliwej do zrealizowania „ścieżki formacji”.

Przeszkodą w przyjęciu nauczania Kościoła jest też fakt, że stoi ono w sprzeczności z tym, co propagują mass media: hedonizmem, relatywizmem, materializmem, indywidualizmem, sekularyzacją, kruchością relacji międzyludzkich, swobodą obyczajów, prowadzącą do egoizmu, pragnieniem osiągania wszystkiego natychmiast itd. W tej sytuacji katecheza o małżeństwie i rodzinie nie może ograniczać się wyłącznie do kursów przedmałżeńskich. Trzeba ludziom młodym pokazywać piękno tego, co Kościół naucza o rodzinie, potwierdzając to słowami świadków - ludzi żyjących zgodnie z tym nauczaniem. Mają oni nie tylko je znać, ale i wiedzieć, dlaczego Kościół tak a nie inaczej naucza. „Żywą katechezą” dla dzieci jest tu przykład rodziców.