Z powrotem do domu

Tuż przede mną, na szafce leżała kartka urodzinowa, którą kupiłam dla Damascene'a. Zbliżały się jego dwudzieste siódme urodziny i od wielu dni usiłowałam napisać dla niego wiersz, w którym mogłabym mu powiedzieć, jak bardzo go kocham i podziwiam. Rodzice nie nauczyli nas wyrażać otwarcie wzajemnej miłości, ale miałam zamiar to zmienić. A od kogo miałabym zacząć, jak nie od Damascene'a właśnie, Damascene'a, którego kochałam tak serdecznie i który inspirował mnie bardziej niż ktokolwiek na świecie. Kiedy byliśmy mali, Damascene upominał mnie, jeśli zachowywałam się niemądrze albo grymasiłam. Jego słowa kłuły i uwierały mnie, jednak później, po przemyśleniu dochodziłam do wniosku, że ma racje. Nawet jako dziecko był utalentowanym nauczycielem, a mądrością przewyższał swoje lata. Jako nastolatka modliłam się, aby Pan Bóg uczynił mnie podobną do mego brata o tak pięknej duszy i hojnym sercu. Widziałam, jak dzieli się z biedakami swoimi ubraniami, jak spędza godziny, pocieszając tych, których ludzie odrzucili czy to z powodu kalectwa, nędzy, czy choroby umysłowej.

Damascene był w naszej wiosce supergwiazdą. Tamtej nocy, kładąc się spać, rozmyślałam nad tym, jak wiele dla mnie znaczył. Wzięłam jeszcze do ręki pióro i na kartce urodzinowej dopisałam kilka linijek wiersza. Uśmiechnęłam się na myśl, jak onieśmielony i szczęśliwy będzie się czuł Damascene, czytając te słowa. Z uśmiechem na twarzy zgasiłam światło i spróbowałam zasnąć.
Wydawało mi się, ze zdążyłam zamknąć oczy zaledwie na kilka minut, gdy nagle drzwi stanęły otworem. Usiadłam natychmiast i spostrzegłam, że już świta. Skoro tylko w szarawym świetle poranka zobaczyłam przerażoną twarz Damascene'a, pomyślałam o najgorszym.

- Damascene, co się dzieje? Przyszli? - wyszeptałam. Z ledwością słyszałam własny głos.
Brat nic nie odpowiedział. Słyszałam, jak z trudnością łapie powietrze, stojąc w otwartych drzwiach. Gdy wreszcie przemówił, jego głos brzmiał tak, jakby dochodził z dna głębokiej studni:
-Wstawaj, Immaculee, na miłość Boską, wstawaj. Prezydent nie żyje!
- Co? Co to znaczy, że prezydent nie żyje? - krzyknęłam. Nie mogłam uwierzyć własnym uszom. Ten prezydent przyrzekł, że przywróci w Ruandzie pokój i równość. Jak może nie żyć?
-To znaczy, że prezydent Habyarimana NIE ŻYJE! Został zamordowany dziś w nocy. Zestrzelono jego samolot.

Przyszły mi na myśl słowa, które kilka dni wcześniej słyszałam przez radio: - Jeśli coś się stanie naszemu prezydentowi, musimy natychmiast wyrżnąć wszystkich Tutsi!
Wyskoczyłam z łóżka i nerwowo zaczęłam szukać czegoś do ubrania. Wciągnęłam dżinsy pod moją długą zieloną koszulę nocną i zaczęłam dalej się ubierać, nie zważając na obecność brata, wcześniej nigdy bym czegoś takiego nie zrobiła.
- Prezydent został zamordowany, ktoś zabił prezydenta... - nie przestawałam powtarzać w oszołomieniu sama do siebie. Rozsunęłam zasłony i wyjrzałam przez okno na zewnątrz. Nie wiem, może był to wytwór mojej wyobraźni, ale zobaczyłam mdłą żółtawą mgiełkę opadającą z wolna na wioskę.

- Nawet niebo się zmienia - powiedziałam, siadając ciężko na łóżku i opierając głowę na rękach. - Och, Damascene, wszyscy zginiemy. Przyjdą tu zaraz po nas i na pewno nas pozabijają.
Mój brat usiadł obok i objął mnie ramieniem.
- Słuchaj, Immaculee, NIE umrzemy - powiedział z przekonaniem. Nie mamy z tym nic wspólnego. Prezydent wracał z rozmów pokojowych z Tanzanii, leciał razem z prezydentem Burundi. Samolot został zestrzelony podczas lądowania w Kigali... w KIGALI! Nikt nie będzie obwiniać nas tutaj.
Damascene próbował być wobec mnie dzielny, ale aktorem był słabym. Wiem, że usiłował przekonać tak mnie, jak i samego siebie.

- Może teraz, kiedy prezydent nie żyje, sprawy potoczą się dla nas lepiej - ciągnął. - Tak wielu ludzi sprzeciwiało się tym negocjacjom pokojowym i planom powołania umiarkowanego rządu, że może teraz właśnie dzięki jego śmierci napięcie zelżeje. Nie bój się aż tak bardzo, Immaculee. Chodź na dwór. Wszyscy tam są i słuchają radia.