Wszystko o Duchu Świętym

Duch Święty jest Trzecią Osobą Boską

Przeciwnicy tej prawdy

Jest ich sporo. Do grupy pierwszej zaliczamy tych, którzy dla „ratowania” jedności natury w Bogu przyjęli również jedność w Osobach. Wszystkie przeto imiona, które określają różność Osób w naturze Bożej, tłumaczą oni jako przymioty jednej Osoby Bożej (modalizm). Arianie i tak zwani subordynacjanie przyjęli wprawdzie naukę o istnieniu trzech Osób Bożych, ale przymioty Boże przypisują tylko jednej z nich. Tak więc faktycznie odrzucają istnienie w Bogu trzech Osób. Wreszcie tak zwani „tryteiści", którzy uznają nie tylko trzy Osoby Boskie, ale trzy odrębne bóstwa. Tych, którzy wprost występowali przeciwko Bóstwu Ducha Świętego, historia nazwała „duchoburcami”. Wśród nich wyróżnił się Macedoniusz, patriarcha Konstantynopola. Herezja jego została potępiona na soborze w Konstantynopolu (381 r.). A oto orzeczenia tegoż soboru: „Kto by nie uznawał, że Duch Święty jest prawdziwie i właściwie od Ojca, tak jak i Syn ze substancji Bożej, Bóg prawdziwy, niech będzie wyklęty”. „Kto by rzekł, że Duch Święty jest stworzeniem, albo że przez Syna został utworzony, niech będzie wyklęty”. „Kto by nie uznawał, że Duch Święty wszystko może, wszystko zna i jest wszechobecny, jak Ojciec i Syn, niech będzie wyklęty”.

Istnienie Ducha Świętego

O tej prawdzie świadczą wszystkie wyznania wiary oraz dekrety soborów: nicejskiego (325), konstantynopolitańskiego pierwszego (381), konstantynopolitańskiego drugiego (553) laterańskiego czwartego (1215), a przede wszystkim lyońskiego(1274) i florenckiego (1439).

Pismo święte na bardzo wielu miejscach tę prawdę potwierdza. Już w Starym Testamencie mamy liczne aluzje (Rdz 1,1-2; Ps 103,30; Mdr 1,7; 7,22-23; Iz 11,1-2;63,10; Ez 11,5; 37,1 i inne). Ponieważ jednak można by je różnie interpretować, dlatego przytoczymy jedynie kilka świadectw z Nowego Testamentu. Podkreślamy„kilka”, gdyż, jak wspomnieliśmy, jest ich bardzo wiele: „Jednakże mówię wam prawdę: Pożyteczne jest dla was Moje odejście. Bo jeżeli nie odejdę, Pocieszyciel nie przyjdzie do was. A jeśli odejdę, poślę Go do was” (J 16,13). Kiedy Maryja pyta anioła, zwiastującego jej dziewicze poczęcie Syna Bożego: „Jakże się to stanie, skoro męża nie znam??”, anioł jej odpowiada: „Duch Święty zstąpi na ciebie”. W tekście jest wyraźna mowa o trzech Osobach: Bóg Ojciec posyła anioła, by zwiastował narodzenie z Maryi Syna Bożego za sprawą Ducha Świętego (Łk1,30-35). Kiedy Chrystus Pan nakaże udzielać Chrztu świętego, to powie Apostołom: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im Chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (Mt 28,19).


Jeśli chodzi o świadectwa Ojców Kościoła i pisarzy, możemy mówić, że ich liczba jest wprost niezliczona. Znowu przeto możemy przytoczyć jedynie przykładowo kilka tekstów. Atenagoras (+ ok. 180): „Któż tedy nie będzie się dziwił, gdy słyszy, że tych nazywa się ateistami, którzy wyznają Boga Ojca i Syna, i Ducha Świętego, i dowodzą jedną tychże potęgę?”. Tertulian (+ po 220) pisze: „Oto, co sprawia Duch Święty: otworzone zostają Pisma, odnowiony umysł, karność wzrasta”. Św. Ambroży (+397): „Kiedy Duch Święty opuści mieszkanie człowieka, opuszcza je słodycz, a napełnia je gorycz”. Św. Augustyn (+ 430): „Posłan jest Duch Święty po to aby to, co rozpoczął Zbawiciel, dokonała moc Ducha Świętego; aby to, co Chrystus wysłużył, Duch Święty zachował; aby to, co Chrystus odkupił, Duch Święty uświęcił”. „Czym jest dusza dla ciała, tym jest Duch Święty dla mistycznego ciała Kościoła”.

Świadectwa liturgii. Jest znana zasada: „Lex orandi, lex credendi” mówiąca, że człowiek w modlitwie wyraża swoje przekonania. Kościół święty swoją wiarę w istnienie Ducha Świętego akcentuje przez ustanowienie osobnego święta, które po Wielkanocy - należy do największych obchodów. We wszystkich swoich modlitwach Kościół wymienia i wzywa również Ducha Świętego obok Ojca i Syna. „Veni, Creator - O, Stworzycielu, Duchu przyjdź” - prosi Kościół we wszystkich ważniejszych okolicznościach i przy podejmowaniu decyzji. W tekstach Mszy świętej Jego imię powtarza kilkanaście razy. W świątyniach swoich umieszcza Jego symbole. Jakże często swoim kapłanom i wiernym poleca czynić znak krzyża świętego, w którego formie wymienia się wszystkie trzy Osoby Boskie.