Kard. Grzegorz Ryś podsumowuje wyniki zakończonego synodu

- Każda funkcja w Kościele, która nie wymaga święceń, może być powierzona osobie świeckiej; mężczyźnie lub kobiecie – mówi KAI kard. Grzegorz Ryś, podsumowując wyniki zakończonego w Rzymie Synodu Biskupów. Kardynał wyjaśnia co proponuje Dokument Końcowy Synodu. Propozycje reformy dotyczą nie tyle zmiany doktryny, co sposobu funkcjonowania Kościoła w kierunku budowania wspólnoty, zwiększenia udziału świeckich w procesie podejmowania decyzji i w pracy apostolskiej, a także większej przejrzystości i transparentności kościelnych struktur. Wyjaśnia też rolę jaką Synod przyznaje kobietom.

Marcin Przeciszewski, KAI: Obrady ostatniej sesji XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów o synodalności zostały zakończone. Przypomnijmy na czym polegała metodologia pracy październikowego Zgromadzenia Synodu.  Jak ją można najkrócej opisać?

Kardynał Grzegorz Ryś: Trzeba zacząć od rekolekcji, bo to jest absolutnie kluczowa sprawa. Obecna sesja synodu, podobnie jak poprzednia ta sprzed roku, zaczęła się od rekolekcji. Tym razem były one dwudniowe, a prowadzili je o. Timothy Radcliffe OP oraz Matka Ignatia Angelini. Synodalność może być budowana tylko w kontekście modlitwy i słuchania Słowa Bożego. Jeśli ten wymiar pominiemy, to nie będzie żadnej synodalności. Jeśli wyrzuci się tę perspektywę, to wtedy zostaniemy przy synodzie o synodalności jako sporze o władzę, kompetencje w Kościele.

Na drugim miejscu - jeśli chodzi o metodologię – wymieniłbym pracę w 12-osobowych grupach przy 39 okrągłych stolikach. Skład każdego stolika był różnorodny, zarówno pod względem pochodzenia narodowościowego, jak i określonego stanu w Kościele. Były więc osoby świeckie i konsekrowane, no i oczywiście biskupi i kardynałowie. Z reguły przy każdym stoliku obecny był także ktoś z tzw. delegatów braterskich, czyli z innych Kościołów chrześcijańskich. To ważne. W każdej z grup była też jedna osoba prowadząca, tak zwany facylitator. Każdy w dyskusji miał te same prawa i obowiązywał go ten sam czas wypowiedzi. Warto zaznaczyć, że 38 procent uczestników synodu stanowili „nie-biskupi”.

Czy grupy obradujące przy okrągłych stolikach były stałe, czy ich skład się zmieniał?

- Dwukrotnie się zmieniały. Czuwał nad tym Sekretariat Synodu.

Rozumiem, że czas pracy w grupach przeplatał się z obradami plenarnymi?

- Praca w grupach na dany temat trwała zazwyczaj około dwóch dni, a później po wypracowaniu stanowisk w grupach, miały miejsce obrady plenarne, a po nich znów powrót do pracy w grupie dla sformułowania ostatecznej wypowiedzi na dany temat. Na plenarnych posiedzeniach zawsze był obecny Ojciec Święty. Przysiadał się do poszczególnych stolików, Przede wszystkim słuchał.  Potem następowało przejście do następnego etapu prac.

Jakie główne tematy dominowały podczas obrad?

- Tematy wynikały z Instrumentum laboris pt: „Jak być synodalnym Kościołem misyjnym?”. Jak wiemy, zawierało ono wstęp, trzy duże rozdziały i zakończenie. Pierwsze dwa czy trzy dni naszych rozmów nawiązywały do wstępu, mówiącego o fundamentach synodalności, a potem omawialiśmy tematy wskazywane w poszczególnych rozdziałach. Pierwszy blok tematyczny dotyczył relacji, budowania wspólnoty. Drugi dotyczył w dużej mierze rozeznawania w Kościele, które – jak stwierdza Instrumentum: „prowadzi do rozwoju partycypacyjnych sposobów podejmowania decyzji, z poszanowaniem różnych ról, wsparciem dla transparentności i rozliczalności z przyjętych zobowiązań”. Trzeci etap dotyczył, generalnie rzecz biorąc, misji. Ostatnia część pracy poświęcona została formułowaniu dokumentu końcowego i głosowaniu jego poszczególnych punktów.

Była mowa ponadto o powołanych wcześniej przez Papieża dziesięciu grupach studyjnych, które mają zadanie pogłębienia od strony teologicznej niektórych wybranych problemów?

- Nawet było ich nie 10, lecz 11. Każda z tych grup – powołanych po ubiegłorocznej pierwszej sesji Synodu Biskupów - została poświęcona szczegółowym tematom, m.in.: relacji biskupa do życia konsekrowanego, do wspólnot, charyzmatycznych stowarzyszeń. Jest grupa poświęcona formacji biskupa i kwalifikacjom biskupów, też sposobom wyboru biskupa. Jest grupa poświęcona misji w świecie cyfrowym, działaniu przedstawicieli Stolicy Apostolskiej, czyli nuncjuszy. Jest grupa, która zajmuje się rolą kobiet w Kościele, czy wreszcie grupa poświęcona metodologii rozeznawania kontrowersyjnych problemów doktrynalnych, duszpasterskich i etycznych. Grupy te wspomaga Komisja Kanoniczna, powołana w porozumieniu z Dykasterią ds. Tekstów Prawnych, zaś nad synodalną metodą ich prac czuwa Sekretariat Generalny Synodu Biskupów.