Chrzest

Chrzest w różnych wyznaniach chrześcijańskich (porównanie)

(za "Porównanie wyznań" wydane przez Konsystorz Kościoła ewangelicko-reformowanego)

Chrzest w Kościele rzymskokatolickim

Chrzest jest sakramentem oczyszczenia i odrodzenia. Ten, kto uwierzył, przyjmuje chrzest na znak swego nawrócenia. Przy chrzcie dziecka istotną rolę odgrywa wiara rodziców, którzy są odpowiedzialni za jego chrześcijańskie wychowanie. Wbrew woli rodziców, a także bez nadziei na chrześcijańskie wychowanie przez nich dziecka nie powinno się chrztu udzielać.

Chrzest wprowadza człowieka do wspólnoty wyznawców Chrystusa, tzn. do Kościoła. Dzieje się to przez zjednoczenie przyjmującego chrzest z Chrystusem. Zanurzenie (obmycie) w wodzie jest znakiem udziału w zbawczej śmierci i zmartwychwstaniu Pana, mocą którego człowiek umiera dla grzechu, a powstaje do nowego życia - życia dla Boga (por. Rz 6,1-14). Oczyszczony przez chrzest z grzechu pierworodnego i ze wszystkich grzechów uczynkowych, będąc przez łaskę dzieckiem Bożym, ma ochrzczony w ciągu całego życia przez swoje postępowanie umierać dla grzechu, by żyć dla Boga w Chrystusie.

Chrztu udziela się przez polanie wodą w imię Ojca, i Syna, i Ducha Świętego. W razie konieczności ochrzcić może każdy człowiek, nawet niechrześcijanin, byleby spełnić chciał ten obrzęd w tym sensie, jaki nadaje mu Kościół.

Chrzest w Kościele prawosławnym

Chrzest jest sakramentem ustanowionym przez Jezusa Chrystusa (Mt 28,19), w którym umiera „stary” człowiek dla życia grzesznego i cielesnego, a rodzi się nowy dla życia duchowego i świętego. Chrzest jest „kąpielą wieczności”", wejściem do Królestwa - Kościoła i jest odnowieniem obrazu Boga, przywróceniem stanu naturalnego. Chrzest daje nam dostęp do nowego nieśmiertelnego życia, jest obrazem przyszłego zmartwychwstania i obietnicą większych i doskonalszych darów. Sakramentu chrztu dokonuje się przez trzykrotne zanurzenie w wodzie - dla podkreślenia uczestnictwa w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa (Rz 6,3-23) - i wygłoszenie formuły: ,,Chrzci się sługa Boży (imię) w imię Ojca i Syna i Świętego Ducha”. Obecnie w niektórych Kościołach sprawuje się ten sakrament przez polewanie. Od przystępującego do sakramentu wymagane są upamiętanie (Dz 2,38) i wiara (Mk16,16). Ponieważ chrzest jest niezbędny, aby otrzymać zbawienie (J 3,5), w Kościele prawosławnym chrzci się dzieci powołując się na słowa Pana: „dopuśćcie dziatkom przychodzić do mnie” (Mk 10,14), i na praktykę apostołów, którzy chrzcili „domy” i „całe rodziny” (por. 1 Kor 1,16). Wiarę w imieniu dzieci wyznają rodzice chrzestni i duchowa rodzina Kościoła, którzy są zobowiązani nauczyć je wiary i w niej wychować.

Chrzest jest jedynym sakramentem, którego w przypadku konieczności może udzielić laik na mocy kapłaństwa królewskiego, ale musi być on chrześcijaninem - członkiem Kościoła, gdyż sakrament może być sprawowany tylko w Kościele.

Chrzest w Kościele ewangelicko-augsburskim

Chrzest święty ustanowiony został przez Pana Jezusa i dlatego każdy, kto wierzy lub ma rodziców wierzących, powinien go przyjąć. Chrzest światy jest wodą połączoną ze Słowem Bożym i objętą Bożą obietnicą - naucza katechizm luterański. Chrzest sprawia odpuszczenie grzechów, gładzi karę za grzech pierworodny (sam grzech pierworodny w człowieku pozostaje), udziela Ducha Świętego. Chrzest nie jest jednak jednorazową i zakończoną w jego chwili czynnością, lecz powinien się w całym naszym życiu duchowym odnawiać przez codzienny żal za grzechy i pokutę, aby w ten sposób nasza stara istota była niejako codziennie „topiona” w wodzie chrztu, unicestwiana, by mógł z nas wyłaniać się obraz nowego człowieka na podobieństwo naszego Pana i Zbawiciela (Rz 6,4.20.22; Ga 3,27). Czyn Boży, który w człowieku dokonuje się przez chrzest, musi być przez niego świadomie przyjęty, a do tego dochodzimy przez wiarę. Chrzest nie jest czynem ludzkim, lecz Bożym. Dlatego nie chodzi nam o uprzednią wiarę dziecka, lecz o to, aby - już jako dorosły człowiek - skarby darowane mu przez Boga w chrzcie świętym przyjęło wiarą i wytrwało w niej do końca. Chrzest nie potwierdzony żywą wiarą świadczy przeciwko człowiekowi i przeciwko jego zbawieniu! Dlatego w Kościele luterańskim chrzci się niemowlęta, dzieci rodziców wierzących. Luterańska symbolika uczy: „Dzieci chrzcimy i prosimy Boga, by udzielił im wiary” (por. ks. W. Gastpary: Symbolika). Rodzice i rodzice chrzestni biorą na siebie wielką odpowiedzialność przed Bogiem za swoje chrzczone dzieci.

Chrzest w Kościele ewangelicko-reformowanym

Chrzest, którego widzialnym znakiem Jest woda, ustanowiony przez Jezusa Chrystusa (Mt 18,18-20; Mk 16,15-15), związany jest z obietnicą zbawienia: kto uwierz i ochrzczony zostanie będzie zbawiony. Chrzest oznacza uczestniczenie w śmierci Jezusa (Rz 6,3), zapewnia udział w skutkach Jego zbawczego dzieła. Z Nim umieramy i z Nim wstajemy do nowego życia, które się rozwija pod wpływem Ducha Świętego (Dz. 2,38; Tt. 3,5). Sam akt chrztu nie oczyszcza od grzechu ani nie sprawia zbawienia, tylko daje rękojmię aktualnej skuteczności ofiary Jezusa poniesionej dla naszego zbawienia i z wiarą przez nas przyjętej. '

Pan Bóg, bogaty w miłosierdzie, oczyszcza nas wybawia od grzechów przez ofiarną śmierć swego Syna, przyjmuje nas jako swoje dzieci i ustanawia przymierze między sobą a nami, udziela nam darów Ducha Świętego, abyśmy dzięki nim mogli prowadzić nowe życie, zgodne z Jego wolą. Wewnętrzne, duchowe odrodzenie i odnowienie sprawia w nas Bóg przez Ducha Świętego, czego potwierdzeniem i zapewnieniem jest akt chrztu. Jak woda obmywa i oczyszcza nasze ciało, jak chłodzi i posila, tak łaska Boża obmywa i posila duszę, daje jej wytchnienie w sposób niewidzialny, duchowy.

Przez chrzest wyznajemy wiarę i zobowiązujemy się do posłuszeństwa Panu Bogu i do walki z grzechem i wszelkimi przejawami zła. Zostajemy też przez ten akt przyjęci do Kościoła Powszechnego, i dlatego dobywa się on z zasady w obecności zgromadzonej wspólnoty podczas nabożeństwa. Praktyka chrzczenia poza nabożeństwem albo nawet w domu jest niezgodna z porządkiem kościelnym

Prawo usługiwania sakramentem chrztu maja osoby upoważnione przez wspólnotę do wykonywania sakramentów, zazwyczaj ordynowani duchowni. Zachowujemy najprostszą formę chrztu, trzykrotne polanie lub pokropienie wodą głowy w imię Boga ojca i Syna i Ducha Świętego. Uważamy to za formę wystarczającą i do ważności chrztu nie wymagamy zanurzenia, ponieważ forma nie należy do istoty sakramentu, lecz do znaku. Ponadto istnieje wiele świadectw Pisma świętego, na
podstawie których możemy wnosić, że stosowano inne niż zanurzenie formy chrztu. Pomijamy jednak wszystkie inne dodane później obrzędy, jako nie znane apostołom i nie potwierdzone tekstami biblijnymi.

Powszechnie obowiązuje (z pewnymi wyjątkami) praktyka chrzczenia niemowląt, ale nie uważa się, żeby niemowlę – jeśli umrze nieochrzczone – miało być potępione i dlatego nie praktykuje się chrztu nagłego. Ponieważ duże znaczenie przywiązuje się do podjęcia osobistej decyzji i do wyznania wiary, ważną rolę uzupełniającą spełnia konfirmacja.