Od 22 października 2016 do 24 października br. na świecie zmarło 148 hierarchów katolickich: kardynałów, arcybiskupów, biskupów i innych – z 56 krajów. Największe straty poniosły, jak co roku, te Kościoły lokalne, które mają najliczniejsze episkopaty: Włochy i Stany Zjednoczone – po 17, a następnie Brazylia – 15 zmarłych i Francja – 11.
Polska, która ma ponad 150 biskupów, pożegnała w tym okresie 3 biskupów, choć należy pamiętać, że Polakiem był również bp Stanisław Padewski – biskup senior charkowsko-zaporoski na Ukrainie, który po zakończeniu swej posługi za naszą granicą wschodnią powrócił do Polski i tu zmarł.
Ponadto do powyższych liczb należy dodać co najmniej 7 biskupów z Chińskiej Republiki Ludowej, zarówno uznawanych, jak i nieuznawanych przez Stolicę Apostolską.
Poniżej krótki wykaz zmarłych hierarchów:
A) Kardynałowie
Rok 2016
1. 14 XII: Paulo Evaristo Arns OFM (ur. 14 IX 1921) – Brazylijczyk, arcybiskup senior São Paulo (1970-98); ostatni żyjący kardynał mianowany przez Pawła VI (5 III 1973)
Rok 2017
2. 13 I: Gilberto Agustoni (26 VII 1922) – Szwajcar, kardynał od 26 XI 1994, prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej (1992-98), prefekt-senior
3. 21 II: Desmond Connell (24 III 1926) – Irlandczyk, kard. od 21 II 2001, arcybiskup metropolita Dublina (1988-2004), arcybiskup senior
4. 13 III: Miloslav Vlk (17 V 1932) – Czech, kard. od 26 XI 1994, biskup Czeskich Budziejowic (1990-91), arcybiskup metropolita Pragi (1992-2010), arcybiskup senior
5. 23 III: William H. Keeler (4 III 1931) – Amerykanin, kard. od 26 XI 1994, biskup Harrisburga (1983-89, od 1979 – bp pomocniczy), arcybiskup metropolita Baltimore (1989-2007), arcybiskup senior
6. 22 IV: Attilio Nicora (16 III 1937) – Włoch, kard. od 21 X 2003, bp pomocniczy w Mediolanie (1977-87), biskup Werony (1992-94), przewodniczący Administratury Dziedzictwa Stolicy Apostolskiej (2002-11), przewodniczący senior
7. 31 V: Lubomyr Huzar (26 II 1933) – Ukrainiec, grekokatolik, kard. od 21 II 2001, biskup pomocniczy greckokatolickiej archidiecezji lwowskiej (1996-2001), arcybiskup większy lwowsko-halicki (2001-04), arcybiskup większy kijowsko-halicki (2004-11), arcybiskup większy senior
8. 19 VI: Ivan Cornelius Dias (14 IV 1936) – Hindus, kard. od 21 II 2001, nuncjusz apostolski w różnych krajach (1982-96), w tym pierwszy w historii nuncjusz w Albanii (1991-96), arcybiskup metropolita Bombaju (1996-2006), prefekt Kongregacji Ewangelizacji Narodów (2006-11), prefekt senior
9. 5 VII: Joachim Meisner (25 XII 1933) – Niemiec urodzony we Wrocławiu, kard. od 2 II 1983, biskup pomocniczy Erfurtu-Meiningen (1975-80), biskup berliński (1980-88), arcybiskup metropolita Kolonii (1988-2014), arcybiskup senior
10. 5 VIII: Dionigi Tettamanzi (14 III 1934) – Włoch, kard. od 21 II 1988, arcybiskup Ankony-Osimo (1989-91), arcybiskup metropolita Genui (1995-2002), arcybiskup metropolita Mediolanu (2002-11), arcybiskup senior
11. 1 IX: Cormac Murphy-O’Connor (24 VIII 1932) – Anglik, kard. od 21 II 2001, biskup Arundel i Brighton (1977-2000), arcybiskup Westminsteru (2000-09), arcybiskup senior
12. 6 IX: Carlo Caffarra (1 VI 1938) – Włoch, kard. od 24 III 2006, arcybiskup metropolita Ferrary-Comacchio (1995-2003), arcybiskup metropolita Bolonii (2003-15), arcybiskup senior
13. 9 IX: Velasio De Paolis (19 IX 1935) – Włoch, kard. od 20 XI 2010, arcybiskup, przełożony Prefektury Spraw Gospodarczych Stolicy Apostolskiej (2008-11), prefekt senior
14. 18 X: Ricardo J. Vidal (6 II 1931) – Filipińczyk, kard. od 25 V 1985, biskup koadiutor Mabolos (1971-73), arcybiskup Lipy (1973-81), arcybiskup metropolita Cebu (1982-2010), arcybiskup senior
B) Biskupi
1. (Koniec maja): Jean-Marie Balla (10 V 1959) – Kameruńczyk, biskup diecezji Bafia (od 3 V 2003), zginął w niewyjaśnionych do dzisiaj okolicznościach, a jego zwłoki wyłowiono 2 VI z rzeki; miał 58 lat
2. 18 X: Castor Paul Msemwa (13 II 1955) – Tanzańczyk, biskup Tundaru-Masasi (od 2004 jako koadiutor, od 25 VIII 2005 jako biskup diecezjalny; 62,6 l.)
3. 15 X: Xavier Johnsai Munyongai (1 I 1950) – Zimbabweńczyk, biskup Gweru (od 15 VI 1999; 67,7 l.)
4. 12 II: Albert-Georges-Yves Malbois (17 XI 1915) – Francuz, biskup pomocniczy Wersalu 1966-77), biskup senior; w chwili śmierci liczył 101 lat i był najstarszym biskupem katolickim na świecie
5. 3 VIII: Giovanni Benedetti (12 III 1917) – Włoch, biskup pomocniczy Perugii (1974-76), biskup Foligno (1976-92), biskup senior (100,3 l.)
6. 19 V: Hubertus Cornelis Antonius Ernst (8 IV 1917) – Holender, biskup Bredy (1967-92), biskup senior (100,1 l.)
C) Inni
2016
1. 26 XI: Peter-Hans Kolvenbach SI (30 X 1928) – Holender, prepozyt generalny (generał) Towarzystwa Jezusowego (1983-2008), w 1987 głosił rekolekcje dla papieża i Kurii Rzymskiej
2. 12 XII: Javier Echevarría Rodríguez (14 VI 1932) – Hiszpan, biskup, prałat Opus Dei (1994-2016), wielki kanclerz 3 uniwersytetów, prowadzonych przez Dzieło w różnych krajach.
2017
1. 20 I: Renato Buzzonetti (23 VIII 1924) – Włoch, drugi lekarz Pawła VI i Jana Pawła I, osobisty lekarz Jana Pawła II i Benedykta XVI (do 2009)
2. 5 VII: Joaquín Navarro-Valls (16 XI 1936) – Hiszpan, lekarz, dziennikarz, dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej (1984-2006), członek Opus Dei, odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP (w 2006)
3. 10 IX: René Laurentin (19 X 1917) – Francuz, ksiądz, mariolog, członek Papieskiej Akademii Teologicznej, ekspert Soboru Watykańskiego II, wybitny znawca objawień maryjnych
4. 22 IX: Brunero Gherardini (10 II 1925) – Włoch, ksiądz, dyrektor pisma teologicznego „Divinitas”, postulator sprawy kanonizacyjnej bł. Piusa IX (2001-11), od 1968 przez 37 lat profesor Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego.
D) Inne wyznania i religie
1. 1 IV: Eliasz (1924) – Libańczyk, prawosławny metropolita Hamy w Syrii, w chwili śmierci był najstarszym biskupem prawosławnym Patriarchatu Antiocheńskiego.
2. 21 VI: Tomasz Gnat (1936) – Amerykanin polskiego pochodzenia, biskup Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego w Stanach Zjednoczonych, ordynariusz diecezji wschodniej (1978-2011)
3. 26 VII: Joachim Vobbe (5 I 1947) – Niemiec, biskup starokatolicki, zwierzchnik Kościoła Starokatolickiego Niemiec (1995-2009)
4. 3 IX: Rüdiger Minor (22 II 1939) – Niemiec, biskup Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego (ZKM) Niemiec (1986-92), wcześniej stał na czele Konferencji Centralnej ZKM w NRD, potem Konferencji Centralnej Niemiec Wschodnich, przewodniczący Regionu Eurazji Konferencji Północnej Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego (1993-2005).
W kościołach ustawiane są choinki, ale nie ma szopek czy żłóbka.
To doroczna tradycja rzymskich oratoriów, zapoczątkowana przez św. Pawła VI w 1969 r.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Jako dewizę biskupiego posługiwania przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu).