Zakon Maltański świętuje 900-lecie

Zakon Św. Jana Jerozolimskiego to jedna z najstarszych instytucji zachodniej i chrześcijańskiej cywilizacji. Powstał w Jerozolimie ok. roku 1050, jest zakonem o charakterze rycerskim i szlacheckim.

W 2013 roku przypada 900 letnia rocznica nadania bulli (15 lutego 1113r.) przez papieża Paschalisa II, który zezwolił na ustanowienie pierwszego szpitala i Zakonu oraz poddał go opiece Stolicy Apostolskiej, nadając mu prawo wolnego wyboru własnych władz, bez ingerencji innych władz kościelnych czy świeckich.

W 1522 r. Sulejman Wspaniały zdobył Rodos i Zakon opuścił pierwszą, główną siedzibę.

W 1530 r. cesarz Karol V pozwolił Kawalerom Rodyjskim osiedlić się na Malcie, gdzie zbudowali port, szpital i warownię, która ponownie stanowiła przeszkodę dla okrętów floty osmańskiej. Wtedy też przyjęto używaną do dziś nazwę Kawalerów Maltańskich. Zakon pozbawiony własnego terytorium w połowie XIX w. uzyskał w Rzymie dwie rezydencje, które obok konkatedry św . Jana Chrzciciela w Valetcie, Villa dei Cavaleri di Malta oraz pałacu magistralnego w Rzymie są siedzibami eksterytorialnymi Zakonu.

W XX i XXI wieku oryginalna misja szpitalnicza nadal stanowi główną działalność Zakonu, prowadzoną praktycznie na całym świecie. Szpitalnicze i charytatywne akcje na wielką skalę były szczególnie widoczne podczas Pierwszej i Drugiej Wojny Światowej.

Na ziemiach polskich Zakon obecny jest od początku XII wieku, natomiast Związek Polskich Kawalerów Maltańskich powstał w roku 1920, zatwierdzony został przez Wielkie Magisterium w Rzymie w 1927r. , a pierwszym prezydentem Związku został wybrany Bogdan hr. Hutten - Czapski. Po II Wojnie Światowe Związek funkcjonował na emigracji, a w roku 1992 został reaktywowany w Polsce.

Zakon Maltański jest suwerennym podmiotem prawa międzynarodowego; posiada własną konstytucję, paszporty, znaczki, organizacje publiczne. 79. Wielki Mistrz, Fra’ Matthew Festing, został wybrany na dożywotniego przywódcę Zakonu w dniu 11 marca 2008. Zakon utrzymuje stosunki dyplomatyczne z 102 państwami, jak również z organizacjami międzynarodowymi. Zakon Maltański jest neutralny, bezstronny i apolityczny, co pozwala mu pełnić rolę mediatora pomiędzy państwami.

Zakon niedawno powrócił na Maltę, po podpisaniu umowy z rządem maltańskim, na mocy której ekskluzywnie używa Fortu St. Angelo przez okres 99 lat. Sytuowany w mieście Birgu, Fort był własnością Zakonu od roku 1530 do zajęcia wyspy przez Napoleona w 1798. Dziś, po renowacji, w Forcie odbywają się uroczystości historyczne i kulturowe związane z Zakonem Maltańskim.