Dziś święto najstarszego zakonu rycerskiego

Zakon Maltański jest najstarszym zakonem rycerskim wywodzącym się ze wspólnoty mniszej, która w poł. XI wieku utworzyła w Jerozolimie szpital i przytułek dla pielgrzymów przybywających do Ziemi Świętej.

Pierwotnie wspólnotę rycerzy nazywano Rycerzami Św. Jana od imienia patrona - Św. Jana Jerozolimskiego (stąd joannici). Następne nazwy - Zakon Rodyjski, a potem Maltański - brały się od terytoriów, jakimi dysponowali w swojej historii. Pełna nazwa jest następująca: Suwerenny Wojskowy Zakon Szpitalników św. Jana z Jerozolimy, Rodosu i Malty. Powszechnie używa się nazwy Zakon Maltański. Na czele Zakonu stoi książę i wielki mistrz – od 11 marca 2008 jest nim Anglik Fra’ Matthew Festing.

Działalność szpitalnicza i dobroczynna na rzecz chorych wyróżnia działania Zakonu od początku jego istnienia, aż do czasów współczesnych.

Do czasu upadku Akki w 1291 (ostatniej twierdzy krzyżowców) joannici przebywali w Ziemi Świętej, po czym przenieśli się na Cypr, skąd w 1309 r. udali się na Rodos, a gdy także tę grecką wyspę zdobyli w 1522 Turcy osmańscy, rycerze znaleźli schronienie na Malcie (1530 r.). Odtąd związali się z tym miejscem na prawie 300 lat i od tej małej wyspy śródziemnomorskiej wzięli nazwę, pod którą są znani do dzisiaj.

W 1798 Napoleon Bonaparte zdobył Maltę i usunął stamtąd zakon, który po kilkunastoletnim tułaniu się w różnych miejscach na południu Półwyspu Apenińskiego w 1834 znalazł stałą siedzibę w Rzymie i jest tam obecny do chwili obecnej. Rzymski plac Piazza Cavalieri di Malta słynie z widoku Bazyliki św. Piotra, oglądanej przez dziurkę od klucza w bramie prowadzącej do ogrodu otaczającego siedzibę Zakonu.

Tradycja szpitalnicza i rycerska ukształtowały charakter posługi Zakonu, której dewizą stały się słowa Tuitio Fidei et Obsequium Pauperum (z łac. Obrona Wiary i Służba Ubogim). Realizowana jest ona przez charytatywną pracę kawalerów i dam zakonu w zakresie pomocy humanitarnej, medycznej i innych działań społecznych. Zakon utrzymuje stosunki dyplomatyczne z państwami - obecnie jest ich ok. 110 i ma status stałego obserwatora przy 12 organizacjach międzynarodowych, np. ONZ, UNESCO, FAO. Polska nawiązała, a właściwie wznowiła po kilkudziesięciu latach przerwy stosunki dyplomatyczne z Zakonem dokładnie 25 lat temu - 6 lipca 1990 r.