Między wczoraj a jutro

[1] „Jeśli czasem rozpaczamy, to dlatego, że myślimy albo o przeszłości, albo o przyszłości. Jak wiele przez taki brak nadziei przysparzamy sobie trosk i niepotrzebnych cierpień, których Bóg wcale dla nas nie chce” (św. Teresa od Dzieciątka Jezus).
[2] Zob. moja książka: Miłość braterska, tłum. D. Szczerba, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 2006, s. 276: „Złota zasada, klucz pokoju serca”.
[3] „Gdyby przyszłość była jedynie planem, spojrzenie na nią pozostawałoby w harmonii ze spojrzeniem na chwilę obecną. Te dwa spojrzenia byłyby jednym, jedno stałoby się przedłużeniem drugiego w zgodzie, niekiedy szczęśliwej, niekiedy bolesnej, ale zawsze ufnej. Jednak tak często przyszłość jest niepokojem, napięciem, a więc zerwaniem z teraźniejszością. Nie jest już jej przedłużeniem, ale projekcją, w takim sensie, że owa teraźniejszość zostaje wyrzucona do przodu. Nie jest już teraz, nie jest tu, zostaje odsunięta. Jednakże ona jest i pozostaje rzeczywistością, przyjęciem, przeżyciem” (Victor Sion, dz. cyt., ss. 41 i 17).
[4] „Nic nie jest zupełnie nie do zniesienia w chwili obecnej” (Roger Vittoz).
[5] Lekarze udoskonalili „oraterapię”. Zob. Philippe De Labriolle, Dom Guy Oury, Jean François i Liliane Vezin, Quand le présent devient présence pour une psychothérapie chrétienne, Éditions de l’Emmanuel, Paris 1994. Autorzy powołują się tu na wielkich psychoterapeutów: Frankla i Grassera.
[6] Brigitte wspomina tu o młodych ludziach, którym towarzyszyła podczas dializ.
[7] Podczas kilku miesięcy byłem zatrudniony przy przycinaniu winorośli i ta nudna praca pozwoliła mi odczuć, jak może dłużyć się czas. Tymczasem w weekendy, gdy pracowałem nad moimi książkami, godziny były zawsze za krótkie.
[8] Jean Vanier, La source des larmes, Parole et Silence, Paris 2001.
[9] Jak mawiał pewien wyższy urzędnik: „Mamy zapełnione wszystkie rozkłady zajęć, ale rzecz polega na tym, by świadomie wiedzieć, czego są pełne”(„Il est vivant”, nr 186).
[10] Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę, tłum. J. Szwykowski, PAX, Warszawa 1988, s. 67.
[11] Jean-Pierre de Caussade, L’Abandon à la Providence divine, dz. cyt.
[12] Por. moja książka: Modlitwa, oddech życia, tłum. A. Frej, Wydawnictwo Księży Marianów, Warszawa 2006, s. 137 i n.
[13] Alphonse Goettmann, Le chemin, nr 30.
[14] Aleksander Schmemann, dz. cyt., s. 83.
[15] Dosłowne tłumaczenie Ojcze Nasz brzmi: „Zachowaj nas, byśmy nie ulegli pokusie”.
[16] Victor Sion, Łaska chwili obecnej, dz. cyt., s. 27.
[17] Św. Teresa od Dzieciątka Jezus, List 213, w: Listy, dz. cyt., s. 403.