Tajemnicze oczyszczenie

Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych to w pobożności ludowej Dzień Zaduszny. Przypomina nam o rzeczach najważniejszych: że życie doczesne ma swoje przełożenie, oddziaływanie na wieczność. I że istnieje odpowiedzialność za to, co robimy – wszak pod koniec życia będziemy sądzeni z miłości. Ta myśl św. Jana od Krzyża wskazuje na istotę naszej egzystencji, którą uszczegóławia wizja Sądu Ostatecznego. Ta z kolei pokazuje, że miłosierdzie nie jest tylko uczuciem, ale aktywną formą współczucia wyrażającą się w konkretnych działaniach, takich jak bezinteresowna pomoc, której wzorem jest miłosierny Samarytanin.

Jedynie „Miłosierdzie odnosi tryumf nad Sądem” (Jk 2,13). Tylko że „triumf miłosierdzia” nie jest odrzuceniem owego sądu, ale wynika z pełnego wypełnienia sprawiedliwości i zaspokojenia jej (jak w przypadku ofiary Chrystusa). W nauczaniu katolickim istnieje dogmat o czyśćcu, który jest wyrazem Bożego Miłosierdzia. Jego istnienie to prawda naszej wiary, czyli coś w co jesteśmy zobowiązani wierzyć. Warto więc w zadumie nad tajemnicą życia i przemijania zatrzymać się, zastanowić, wspominając tych, których nie ma już pośród nas. Ale którzy jednocześnie wspierają naszą pielgrzymkę wiary swoim orędownictwem przed Bogiem.

Skoro oczyszczenie ma na celu przygotowanie człowieka do całkowitego zjednoczenia z Bogiem w miłości, wymaga z kolei wsparcia ziemskich „pielgrzymów nadziei”, którzy podążają szlakiem ośmiu błogosławieństw ze świadomością, że „nadzieja zawieść nie może”. Nasza pomoc „dla czyśćca” to zwłaszcza msze święte, przyjęta Komunia, inne modlitwy (np. Różaniec czy Koronka do Bożego Miłosierdzia), wypominki, posty, drobne umartwienia czy jałmużna wobec potrzebujących. Dochodzi jeszcze ważna - chyba w ostatnim czasie mało doceniana - sprawa odpustów, które w dniach 1-8 listopada możemy ofiarować za zmarłych, którzy przez czyściec dopełniają swoje przygotowanie do nieba. Aby uzyskać odpust należy nawiedzić cmentarz i wypełnić zwykłe warunki uzyskania odpustu, czyli: przyjąć Komunię, odmówić dowolną modlitwę w intencjach polecanych przez Ojca Świętego oraz nie posiadać jakiegokolwiek przywiązania do grzechu.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę na Dekret Penitencjarii Apostolskiej (13 maja 2024), który obowiązuje przez cały Jubileusz Zwyczajny roku 2025. Czytamy w nim: „Pomimo zasady, że dziennie można uzyskać tylko jeden odpust zupełny), wierni otrzymają akt miłosierdzia na rzecz dusz czyśćcowych, jeśli prawowicie przystąpią po raz drugi tego samego dnia do sakramentu Komunii, będą mogli uzyskać dwukrotnie odpust zupełny tego samego dnia, obowiązujący jedynie za zmarłych (czyli w ramach celebracji eucharystycznej). Przez tę podwójną ofiarę dokonuje się godny pochwały przejaw miłości nadprzyrodzonej, gdyż więź, która łączy wiernych pielgrzymujących jeszcze na ziemi z mistycznym Ciałem Chrystusa, wraz z tymi, którzy już zakończyli swą drogę, ze względu na fakt, że „odpust jubileuszowy, na mocy modlitwy, jest przeznaczony w szczególny sposób dla tych, którzy odeszli przed nami, aby mogli otrzymać pełnię miłosierdzia” (Spes non confundit, 22)”.