Bazylika Matki Bożej Większej – rzymskie Betlejem

Kaplica Matki Bożej

Na wysokości głównego ołtarza znajdują się dwie kaplice zbudowane na planie krzyża greckiego z kopułą nad centralną częścią. Po prawej stronie jest kaplica Sykstusa V, nazywana również kaplicą Sykstyńską. W swoim wnętrzu skrywa nagrobki papieży Sykstusa V i Piusa V. Po przeciwnej stronie w 1613 roku wzniesiono kaplicę Pulińską, inaczej zwaną Borghese, nazwaną tak od rodowego nazwiska Pawła V (1605 – 1620). Są w niej nagrobki papieża Pawła V i Klemensa VIII. W tej najpiękniejszej kaplicy całej bazyliki znajduje się słynąca łaskami ikona Maryi, czczona jako Salus Populi Romani – Wybawienie Ludu Rzymskiego. Wizerunek Madonny znajduje się w głównym ołtarzu kaplicy. Japis, agaty, ametyst, brąz, marmur i inne kosztowności tworzą jakby obramowanie cudownej ikony. Umieszczono ją tutaj dopiero w 1613 roku, przenosząc z nawy głównej bazyliki. Kiedy i przez kogo został ten niezwykły wizerunek namalowany, nie wiadomo do dnia dzisiejszego. Na ogół przyjmowano, że cudowna ikona pochodzi z XII lub XIII wieku. Obecnie jednak wielu historyków sztuki sądzi, że powstała trzy lub cztery wieki wcześniej. Legenda, podobnie jak w przypadku ikony jasnogórskiej, przypisuje malarstwo cudownego wizerunku świętemu Łukaszowi.

Obraz cudami słynący

Ikona Madonny zyskała ogromną sławę od czasu bitwy pod Lepanto w 1571 roku. Wtedy to papież Pius V przewodniczył procesji ulicami Rzymu. Niósł wizerunek Matki Bożej i odmawiał wraz z wiernymi różaniec w intencji zwycięstwa chrześcijan nad flotą turecką. Ten sam papież polecił również obchodzić w całym Kościele uroczystość poświęcenia bazyliki Santa Maria Maggiore, którą powszechnie nazywano świętem Matki Bożej Śnieżnej. Od tego czasu wiele kościołów na świecie i w Polsce również poświęcono pod tym wezwaniem. Upowszechniły się również kopie ikony Salus Populi Romani. Najstarsza kopia znajduje się w Krakowie w kościele Ojców Dominikanów i czczona jest jako obraz Matki Bożej Różańcowej. Przywiózł ją do Polski w roku 1600 kard. Maciejowski. Również wizerunki Matki Bożej w Świętej Lipce i Czernej są wzorowane na rzymskiej ikonie.

Cudowny obraz przedstawia Maryję stojącą i zwróconą w stronę widza. Podtrzymuje Dzieciątko Jezus obiema rękami skrzyżowanymi na Jego kolanach. Mimo iż Jej twarz ma wyraźnie ostre rysy, z czułością i matczynym zrozumieniem spogląda na wiernych, którym błogosławi prawą rączką Jej Syn. Jezus ma twarz łagodną, dziecięcą. W lewym ręku trzyma Pismo Święte. Głowę i ramiona Madonny okrywa niebieski płaszcz zakończony złocistą szarfą. Widoczne na nim trzy gwiazdy – jedna nad czołem, dwie pozostałe na ramionach – to symbol dziewictwa Maryi. Mały Jezus ma na sobie tunikę w kolorze czerwonym, co jest nawiązaniem do Jego ofiary za zbawienie ludzi. Wyraźnie widać również liczne załamania szat. Złote tło cudownej ikony symbolizuje niebiańską przestrzeń, a od świętych postaci emanuje boskość. Kopia cudownej ikony towarzyszyła przez cały czas młodzieży całego świata podczas dni młodych z Janem Pawłem II w Rzymie.