Traktat w kamieniu

Klasztor benedyktyński w Solesmes, nad brzegiem rzeki Sarthe, niedaleko Le Mans we Francji. Wystarczy wejść do wybudowanego na planie łacińskiego krzyża przyklasztornego kościoła pw. św. Piotra Apostoła, aby na własne oczy zobaczyć perłę renesansu z początku XVI wieku. Po lewej stronie, w bocznej nawie, odwiedzających urzeka tzw. Piękna Kaplica (La Belle Chapelle), albo – jak mówią mnisi – kaplica Naszej Pięknej Pani (Notre-Dame la Belle). Ponad 100 kamiennych postaci przedstawia cztery symboliczne sceny z życia Maryi: Jej zaśnięcie, złożenie do grobu, wniebowzięcie i ukoronowanie w niebie.

Jest 1525 rok. Niespełna 10 lat od zainicjowanej przez Marcina Lutra krytyki Kościoła katolickiego. Dom Jean Bougler („dom” to tytuł nadawany mnichom niektórych zgromadzeń, pochodzący od łac. słowa dominus – pan), pełniący funkcję przeora benedyktyńskiego klasztoru w Solesmes, zarządza zakonnymi dobrami. Jest absolwentem paryskich uniwersytetów, doktorem i wykładowcą teologii. Jako bywalec spotkań z teologami i humanistami renesansowej Francji, miał świetne przygotowanie nie tylko do prowadzenia wspólnoty zakonników, ale i do obrony Kościoła przed teologicznymi błędami.

Potwierdzeniem tej ostatniej zdolności jest m.in. udekorowanie rzeźbami Pięknej Kaplicy ku czci Matki Bożej. Dom Bougler przeczuwał, że w dobie reformacji, kult Maryi jest szczególnie zagrożony. Uwielbił Bożą Rodzicielkę, która przez wieki była symbolem Kościoła-Matki i przykładem dla każdego chrześcijanina. Tak powstał maryjny traktat z kamienia. Nie wiadomo, kto stworzył to przez 28 lat dopracowywane dzieło. Być może włoscy rzeźbiarze, którzy w tamtym czasie wędrowali po Francji. Albo jakiś miejscowy artysta. Historykom sztuki nie udało się dokładnie rozwikłać tych wątpliwości.