Po prostu Chmiel

16 sierpnia przydzielono dziewczęta do szpitala polowego przy ul. Okrąg. Stanowią patrol sanitarny przy dr Irenie Semadeni, ps. Konstancja. Janina walczy jako sanitariuszka, ale też jako łączniczka – roznosząc meldunki. – Co było najtrudniejsze? Wydobywanie ludzi spod gruzów. Szczególnie wtedy, gdy żyli, prosili o pomoc, a nie było możliwości ratunku. Wiele razy musiałyśmy decydować, kogo ratować, a kogo zostawić. Kiedyś ubezpieczałam też chłopaka, który musiał wykonać wyrok na „gołębiarzu”, który strzelał do Polaków z dachów. Oboje mieliśmy opory przed zabiciem człowieka, mimo że to był zbrodniarz. Ale rozkaz to rozkaz...

Mijały powstańcze dni. – Mieliśmy przypadki szkarlatyny i tyfusu. Ludzie jednak nie zarażali się. Dopiero kiedy pojawiła się czerwonka, chorzy umierali jeden po drugim. 18 września, kiedy do szpitala podchodzili Niemcy, „Chmiel” została ranna w kolano. – Na szczęście mogłam chodzić, a opatrunek, który wtedy założyłam, został zmieniony dopiero w obozie w Pruszkowie, kilka dni później.

„Chmiel” została też poparzona i ranna podczas akcji. – Musiałam wyprawić się po rywanol, bo zabrakło. Niedaleko wybuchł „goliat” – huk, świst! Nie mogłam otworzyć oczu, bo miałam w nich pył i bolały. Koleżanka na mnie krzyczała, żebym nie histeryzowała, bo jesteśmy tylko dwie i trzeba wziąć się w garść. Przemyła mi oczy rywanolem. Otworzyłam je. Walka trwała.

Gdy powstanie dogorywało, Niemcy nakazali wychodzenie z piwnic. – To byli esesmani i „własowcy”, najgorsze jednostki. Wyszłyśmy na podwórze. Na ziemi leżały trupy rozstrzelanych. Obok stały dwie grupy: kobiety z dziećmi i młodzi ludzie, wśród których znalazłam się i ja. Wcześniej ukryłyśmy wszelkie oznaki świadczące o tym, że byłyśmy w AK, np. biało-czerwone opaski. Mimo to Niemcy krzyczeli: „Partisanen! Banditen!”. Myślałam, że to koniec. Chciałam zawołać przed śmiercią: „Jeszcze Polska nie zginęła!” i zastanawiałam się, czy będzie bolało...

Niemcy wystawili pluton egzekucyjny. Ustawili grupę pod ścianą. – Na końcu szeregu stałam ja z moją koleżanką „Urszulą”. Trzymałyśmy się za ręce. Byłyśmy pewne, że za chwilę umrzemy. W pewnym momencie jeden z Niemców pchnął mnie w tłum kobiet i dzieci. Pociągnęłam za sobą „Urszulę”. Myślałam, że dostaniemy w tył głowy. Ale nie...

Były uratowane. Kilkadziesiąt osób Niemcy rozstrzelali. Dlaczego tamten żołnierz tak zrobił? Dlaczego ona? Tego „Chmiel” nie wie do dziś...

Powołanie

Po wyjściu z Warszawy Janina znów zostaje ocalona: unika wywozu na roboty do Niemiec. W Pruszkowie, w obozie przejściowym, jedna z polskich pielęgniarek Czerwonego Krzyża ratuje ją, okłamując Niemców, że dziewczyna jest chora na gruźlicę. Jeszcze przed końcem wojny w Ożarowie Janina bierze udział w tajnych kompletach prowadzonych przez urszulanki. – Przypatrywałam się im uważnie. Siostry ciekawiły mnie, a szczególnie s. Andrzeja Górska: wykształcona, piękna, dzielna – była w konspiracji. Imponowała mi. Moja rodzina nie była zbyt religijna, więc i ja nie byłam pobożna – wspomina s. Janina. – Modlitwy, jeszcze podczas walk, uczyła mnie koleżanka. Po wojnie zaczęłam się więcej modlić.

Po maturze Janina idzie na polonistykę, potem na psychologię z pedagogiką. Na trzecim roku studiów, ku wielkiemu zdziwieniu otoczenia, „Chmiel” wstępuje do urszulanek. Czy powstanie mogło mieć wpływ na tę decyzję? – Wprost nie – odpowiada urszulanka. – Jednak przez wiele dni widziałam śmierć, ból, cierpienie, a to odmienia człowieka. A może po prostu Bóg ocalił mnie po to, żeby mieć mnie tylko dla siebie?