PRZECZYTALIŚMY Grzech i jego drużyna. II liga w Zambii

- Bo jesteś księdzem... - śmieję się. - Daj im prezerwatywy.

- Nonsens!

- Jak to nonsens? Ludzie umierają, zarażają się dookoła, a ty swoje, bo jesteś księdzem!

- Pieprzysz jak ostatni ciulik. Widziałem tu reklamę w telewizji. Nastolatek jedzie na wycieczkę, wchodzi do autobusu. Facet pyta go: "A gdzie twój najlepszy przyjaciel?". Gówniarz wyciąga kondom i zadowolony mówi: "Mam, nigdzie się bez niego nie ruszam; jestem bezpieczny".

- No i co?

- Europa i Ameryka pompują kasę w akcje promujące bezpieczny seks, krzyczą, że rozdają gumy. I co? Promują seks, a tu trzeba zmienić zwyczaje - to, że każdy z każdym. Bo co zrobi biedny Murzynek, któremu z telewizora i z plakatów na ulicy mówi się: "Kochaj się, bądź zdrowy"? Założy gumę raz, dwa, siedem razy, ale zapas za chwilę się skończy. Myślisz, że za ósmym razem powie swojej kolejnej babie, że dziś nic z tego? Myślisz, że pójdzie i kupi? Nie kupi, bo go nie stać. A dziewczynę będzie miał i tak.

Brodacz kończy, jedziemy obejrzeć lokalny szpital.

Jest kiepsko, nie ma lekarstw, ale po całym mieście nie spodziewałem się niczego innego. Skalę epidemii AIDS w Zambii wyobraziłem sobie dopiero, kiedy usłyszałem, że w ubiegłym roku na tę chorobę zmarła większość prezenterów telewizyjnych. Kiedy od lokalnego urzędnika usłyszałem, że brakuje policjantów, dziennikarzy, nauczycieli - wszystkich więcej umiera, niż przychodzi nowych do pracy. Kiedy zobaczyłem wioskę, w której są tylko dzieci i starcy, prawie nie ma pokolenia 30- i 40-latków.

Trudno jednak mówić o wiarygodnych statystykach - w kartotekach zmarłych nie ma HIV. W szpitalu w Livingstone nikt nie umiera na AIDS.

- Tu nie ma AIDS. Jest "smutna choroba". Nikt nie mówi o niej wprost. I wy nie pytajcie o nią nikogo, jak te ciuliki - podkreśla brodacz.

Nie ma czerwonych kartek

- 881 tysięcy kwacha! Czyście powariowali!? - czwartkowy trening zaczyna się nerwowo. Trener CFC Livingstone przywiózł wieści ze stolicy. Zambijski Związek Piłki Nożnej nałożył karę na zespół Mandevu za kilka żółtych i czerwonych kartek.

- Sam prowadzę statystyki i umiem liczyć. Mieliśmy ledwie jedną żółtą! A na związkowym kwicie nie ma żadnej pieczątki. Znów jakiś miejscowy kacyk chce wydrzeć kasę od najbiedniejszych - oburza się ksiądz Grzech. - Za 150 dolców to ja tu przez miesiąc mogę ich wszystkich wyżywić. Pojadę do darmozjadów!

Chłopaki ćwiczą. Starsi grają na pełnowymiarowym boisku, dzieciaki na bosaka kopią szmacianą poklejoną piłkę własnej roboty. Co wieczór schodzi się kilkudziesięciu facetów. Grzech przedstawia najlepszych.

Israel - przyjechał z północy, bo "tam bieda jeszcze większa". Rodzice nie żyją. - Nie pytaj go, na co umarli! - prosi Grzech. Israel ma 23 lata, mieszka ze starszym bratem. W ciągu dnia pilnuje kramiku brata na lokalnym targowisku. Sprzedaje ziemniaki (na sztuki) i kaszę. Dziennie może zarobić równowartość 1-1,5 dolara. Do kościoła nie chodzi.

Bupe - ma dużo szczęścia. Jego rodzice żyją. Ojciec pracuje w miejscowym magistracie i choć od pół roku nie dostał wypłaty, rodzina sobie radzi. Zdolny chłopak. Mandevu posłał go do zaocznego studium turystycznego. Jak skończy, może znajdzie robotę w jednym z hoteli przy wodospadach.