Ks. Halik laureatem "teologicznego Nobla"

W okresie Praskiej Wiosny działał w opozycyjnym ruchu studenckim jako członek Akademickiej Rady Studentów Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola i uczestniczył w ekumenicznym ruchu chrześcijan. Należał do członków-założycieli Ekumenicznego Ruchu Inteligencji i Studentów oraz Dzieła Odnowy Soborowej, organizacji zakazanych po sierpniu 1968. Po czystkach politycznych na początku lat siedemdziesiątych władze komunistyczne wydały mu zakaz pracy na wyższych uczelniach oraz zakaz wyjazdu na Zachód. Był ewidencjonowany i przesłuchiwany jako wróg ustroju. Nie jest i nigdy nie był członkiem żadnej partii politycznej.

21 października 1978 r. został tajnie wyświęcony w Erfurcie (NRD) przez tamtejszego biskupa Hugo Aufderbecka na księdza katolickiego. Do r. 1989 działał w strukturach tzw. Kościoła podziemnego, a w latach 80. należał do najbliższych współpracowników kardynała Franciszka Tomáška. Był m. in. inicjatorem ekumenicznego programu duszpasterskiego „Dziesięciolecie Odnowy Duchowej Narodu”. Brał czynny udział w seminariach organizowanych w mieszkaniach prywatnych, zwłaszcza u Radima Palouša oraz Ivana Havla i Václava Havla. Był członkiem praskiej grupy filozofów „Akademia” i publikował w samizdacie. Uczestniczył także w wydawaniu nielegalnych książek i czasopism filozoficznych i teologicznych.

Od 1 lutego 1990 roku do dziś jest duszpasterzem w kościele uniwersyteckim Najświętszego Salwatora w Pradze (obecnie Akademicka Parafia Pragi ). W tym kościele przygotował do chrztu i bierzmowania oraz ochrzcił około 1000 osób dorosłych, przed wszystkim studentów. W duszpasterstwie akademickim w Pradze ukierunkowuje pracę na sprawy pomocy socjalnej i kulturowej aktywności młodego pokolenia, wychowania do tolerancji i obywatelskiej odpowiedzialności chrześcijan. Tam prowadzone są kursy przygotowania do małżeństwa i życia rodzinnego. Organizowane są spotkania z przedstawicielami Romów i innych mniejszości etnicznych, kulturowych i religijnych w Czechach. Parafia Akademicka stała się znaczącym centrum dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego oraz dialogu świata wiary ze światem sztuki i nauki.

Po śmierci ks. Josefa Zvěřiny 8. grudnia 1990 został prezydentem Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej i w latach następnych ponownie wybierany był na tę funkcję. W tym właśnie czasie działalność uczelni rozszerzyła się na ponad 70 miast Republiki Czeskiej. W jej ramach zorganizowano setki wykładów, konferencji krajowych i zagranicznych, seminariów i kolokwiów, rozwinęła się działalność badawczo-edytorska, nawiązano współpracę naukową z wieloma krajowymi i zagranicznymi instytucjami akademickimi i kościelnymi.

W latach 1990-93 był zastępcą sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Czechosłowacji i asystentem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Karola na kierunku psychologii i socjologii. W r. 1990 współuczestniczył w Watykanie w przygotowaniach do pierwszej wizyty papieża w Czechach i w tym samym roku został mianowany przez Jana Pawła II konsultorem Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.

Od r. 1993 wykłada w Instytucie Filozofii i Religioznawstwa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, a obecnie jest przewodniczącym Rady Religioznawstwa, kierunku, do reaktywowania którego na tej uczelni walnie się przyczynił. Koncentruje się zwłaszcza na filozofii, psychologii i socjologii religii, historii mistyki, relacjach między religią a kulturą oraz roli religii w nowoczesnym społeczeństwie.

Ks. Halik był inicjatorem międzynarodowego projektu badawczego Aufbruch, poświęconego religioznawstwu i roli Kościoła w społeczeństwach postkomunistycznych. uczestniczył też w pracach nad kilkom innymi krajowymi i międzynarodowymi programami naukowo-badawczymi. W latach 1991-93 ukończył praktyczny kurs zarządzania organizacjami, kierowania ludźmi oraz komunikacji medialnej w Austrii, Niemczech i Izraelu.

Opublikował przeszło 300 prac, książek, podręczników, artykułów popularnych i naukowych w kraju i za granicą. Jego książki teologicznych esejów zostały przetłumaczona na 11 języków, w tym na chiński i turecki. Wydane w znanych światowych wydawnictwach i otrzymały wiele międzynarodowych nagród. Książka "Patience with God" (Cierpliwość wobec Boga ) otrzymała nagrodę za najlepsza książkę teologiczną Europy 2009-2010, przyznaną przez Europejskie Stowarzyszenie Teologii Katolickiej. Książki jego były nagrodzone jako "Książki Miesiąca" w USA i kilkakrotnie w Niemczech. W Polsce wydano wszystkie jego książki a nawet o dwie więcej, których nie ma po czesku: "Wyzwoleni, a jeszcze nie wolni", wydana w wydawnictwie "W Drodze" i opublikowana w zeszłym roku książka "Hurra, nie jestem Bogiem!".

Ks. Halik jest członkiem krajowych i zagranicznych rad redakcyjnych czasopism naukowych oraz szeregu gremiów i towarzystw naukowych, np. Szwajcarskiego Towarzystwa Psychoterapeutycznego, Europejskiego Stowarzyszenia Teologii Katolickiej, Towarzystwa Nauki i Sztuki z siedzibą w Waszyngtonie, Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Religii, został też mianowany dożywotnim członkiem Gőrres Gesellschaft w Niemczech, honorowym członkiem Stowarzyszenia Prawa Kościelnego itp. W r. 1998 został wybrany, a następnie uroczyście mianowany członkiem Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki.

Po r. 1989 wykładał gościnnie na wielu uniwersytetach i międzynarodowych konferencjach naukowych w Europie, w Rzymie, Paryżu, Londynie, Cambridge, Wiedniu, Monachium, Berlinie, Osnabruck, Salzburgu, Grazu, Leuven, San Sebastian, Warszawie, Krakowie, Lublinie, Lublanie, Lwowie, na dziewięciu uniwersytetach w USA, w Indiach ( Madras, Bombaj ) na Tajwanie, w Ameryce Łacińskiej ( Chile, Argentyna ), w Kanadzie, Australii, w Republice Południowej Afryki.. W swoich naukowych i uniwersyteckich podróżach odwiedził wszystkie kontynenty, w styczniu 2002 roku uczestniczył w ekspedycji na Antarktyde, gdzie prowadzono badania przeżyć człowieka w warunkach ekstremalnych obciążeń psychicznych i fizycznych.

Od połowy lat 90. ks. Halik angażuje się na skalę międzynarodową w inicjatywy na rzecz dialogu i porozumienia między religiami a kulturami. Uczestniczył w rozmowach z intelektualistami żydowskimi w Izraelu i USA, z hinduistami w Indiach i Wielkiej Brytanii, z buddystami w Nepalu, Japonii i Tajlandii, z muzułmanami w Egipcie na uniwersytecie w Al Azhar w Kairze, Jordanii, Wielkiej Brytanii itp. Jest członkiem międzynarodowego komitetu organizacyjnego Forum 2000, gdzie odpowiada głównie za dialog międzyreligijny w Czechach przy Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej. Był jednym ze społecznych doradców prezydenta Czech, Václava Havla.

Po r. 1989 aktywnie uczestniczy w życiu publicznym, zabiera głos w mediach i angażuje się w inicjatywy obywatelskie. Występuje na forum publicznym przeciwko nietolerancji rasowej, narodowej, religijnej i politycznej, przeciwko przemocy, angażuje się na rzecz czesko-niemieckiego pojednania i ekumenicznego zbliżenia różnych Kościołów, wypowiada się w sprawach etyki politycznej i gospodarczej. Systematycznie organizuje na czeskiej i morawskiej prowincji wykłady i spotkania z mieszkańcami na różne tematy, zwłaszcza z dziedziny etyki.

Kilkakrotnie występował jako ekspert w Parlamencie Europejskim w Brukseli i w Radzie Europy w Strasburgu. W roku 2006 został mianowany jako członek „Rady mędrców” przy Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) w Brukseli. Od roku 2012 jest członkiem międzynarodowego doradczego zespołu Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE).

Otrzymał kilka nagród literackich w kraju i zagranicą, m.in.: Nagrodę Kardynała Koeniga (2003), Nagrodę Romano Guardiniego „za znaczące zasługi w interpretacji naszych czasów" (2010), nagrodę za najlepsza książkę teologiczną Europy (2011) a także Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej (2012).