Trzęsienie ziemi

To był przełom. Rytualna czystość wciąż powracała jako kwestia sporna w debatach Jezusa z faryzeuszami i uczonymi w Piśmie. Ten konflikt przewija się przez wszystkie cztery Ewangelie. Jezus ciągle był oskarżany o to, że miał do czynienia z ludźmi „nieczystymi” i marginesem żydowskiego społeczeństwa, z poborcami podatkowymi, prostytutkami i innymi grzesznikami. Ale jeśli chodziło stosunek do tkanin z grobu – w tej kwestii żydowską naukę o czystości i podejście „nowego Izraela”, jak pojmował swoje istnienie pierwotny Kościół, dzieliła już absolutnie bezkresna przepaść. Sprawa płócien z grobu, bardziej niż cokolwiek innego, doprowadziła do momentu krytycznego w żydowskiej historii. My jednak, jakiekolwiek moglibyśmy mieć o tym pojęcie, i tak nie poczujemy powagi sytuacji. Jak żadne inne przykazanie radykalny jest u Żydów podział na to, co czyste i co nieczyste, co wewnętrzne i zewnętrze; na „kogoś z nas” i „jednego z nich”; na to, co „w środku” i co „na zewnątrz”. Dobry i grzeszny, samozwaniec i inni grzesznicy, jeden lud a inny, jedna rasa czy inna... Nakazy czystości były (i są) najwyższym murem dzielącym naród żydowski i pogan. Musiał on jednak runąć, aby mógł powstać nowy Kościół apostolski, w którym dzięki tkaninom z grobu Chrystusa bariera czystości przestała być problemem, znikła na zawsze. Od tego czasu nic nie jest już więcej nieczyste dla chrześcijanina: ani trędowaty, ani żywność, ani uryna, ani zasklepione rany, ani żadne choroby zakaźne. Od tego czasu dla chrześcijan nie ma żadnych „obszarów zakazanych”.

Nie oznacza to oczywiście, że nie było momentów, gdy zapominano, jak być powinno. Wciąż na nowo rodziły się pokusy, by powrócić do zasady czystości w taki czy inny sposób. Czysty w języku greckim to katharos. Od tego słowa pochodzi nazwa średniowiecznych katarów z południowej Francji, w Niemczech nazywanych heretykami – ketzer. Byli oni samozwańczymi „czystymi”, którzy już w średniowieczu funkcjonowali jako prekursorzy późniejszych systemów totalitarnych. Chrześcijaństwo w Europie walczyło przeciwko nim radykalnie, kiedy jeszcze miało siły to zrobić. To jednak pokazuje, że bez tej rewolucji na początku matka Teresa w slumsach Kalkuty byłaby nie do pomyślenia – to, jak pochylała się nad umierającymi, aby ich oczyścić i umyć ten ostatni raz...

Powróćmy jednak do Jezusa z Nazaretu. Czyż nie widać przebłysku humoru Jego Ojca w fakcie, że Święty Izraela zostawił swoim żydowskim uczniom po swej śmierci cenny skarb na niebywale nieczystym materiale jako pierwszą relikwię. W każdym razie od zmartwychwstania Chrystusa minęło jakieś 20 lat do momentu, kiedy ostatnia rada apostolska w Jerozolimie około roku 50 zdecydowała znieść obrzezanie dla nowo ochrzczonych chrześcijan i odstąpiła od nauczania młodej społeczności chrześcijańskiej żydowskich nakazów czystości. W kwestii traktowania tkanin do pochowku takiej decyzji spodziewano się już podczas pierwszej Wielkanocnej nocy. Jeśli o nie chodzi, można by przypuszczać, że podział na chrześcijan i Żydów też został przeprowadzony tej nocy.

Ale tu stało się coś innego, co trzeba wyrazić bardziej precyzyjnie – to nie był podział, to było scalenie. Fuzja, połączenie czystych Żydów i nieczystych pogan w jedną grupę – nowych ludzi. Mieliśmy wywrotowe zgromadzenie tych, którzy krotko potem w wielkim mieście Antiochia nad rzeką Orontes zostali nazywani chrześcijanami po raz pierwszy, ponieważ wierzyli, że Jezus był „Chrystusem”, „Mesjaszem”, „Namaszczonym przez Boga”, w którym (Syn) Najwyższego stał się człowiekiem i pokazał swoją twarz. Słowo Boga – Tora z 248 nakazami (i 365 zakazami) – przybrało formę i ciało z 248 kośćmi. Jan też to zapisał. Od tego czasu wierzący musiał tylko naśladować Jezusa, aby pójść do nieba i osiągnąć życie wieczne. Odtąd nie było już więcej pytania o czystość czy nieczystość.