To nie jest bestia

Aby usunąć wszystkie istniejące w nas skłonności do tego, żeby stanąć po jednej stronie, żeby nastawiać jednych przeciwko drugim, żeby rozdawać nagrody za zasługi lub za okrucieństwa, mieliśmy we wspólnocie instynkt, który teraz uważam za zbawienny – ale to przyszło nam do głowy ot tak – żeby górali, nazywanych terrorystami, określać mianem „braci z gór”, a siły zbrojne „braćmi z równiny”. Jest to bardzo wygodne na użytek rozmów telefonicznych. Jest to jeden ze sposobów pozostania w braterstwie.

Podsumujmy: nie zabijać

Co właściwie znaczy „nie zabijać”?

• Nie zabijać samego siebie: zastanowić się, być może dzisiaj, czy dostatecznie siebie kocham? Czy nie niszczę siebie?
• Nie zabijać czasu: czy dostatecznie respektuję terminy dane przez Boga?
• Nie zabijać zaufania: tak szybko stwierdzamy, że nie mamy do kogoś zaufania; a tymczasem ktoś, kto już nie ma czyjegoś zaufania, umiera.
• Nie zabijać śmierci: to znaczy nie banalizować jej; śmierć zawsze jest czyjąś śmiercią. I nie usuwać śmierci, nawet swojej własnej. Moja śmierć jest częścią mojego życia.
• Nie zabijać kraju przedwcześnie: z Algierii chętnie zrobiono by trupa. Jeszcze nie! Należy darzyć ten kraj wielkim współczuciem i wielką czułością. To jest ktoś ciężko chory, ale wszyscy po trosze jesteśmy w szpitalu.
• Nie zabijać muzułmanina: żadnego muzułmanina, a zwłaszcza takiego muzułmanina, który miałby należeć do islamu będącego jakoby islamem twardym.
• Nie zabijać Kościoła, naszego Kościoła: można to robić krótkimi, zabójczymi zdaniami.

Pięć filarów pokoju

Czy na podstawie tego, czym się dzieliliśmy, możemy spróbować dopowiedzieć coś do pięciu słów? W języku francuskim wszystkie one zaczynają się na literę „p”, jak pokój, a ja mówię po francusku. To taki sposób, żeby coś szybko zapamiętać. Uważam, że bez tych pięciu filarów pokój nie jest możliwy. Ale pokój jest przede wszystkim darem od Boga. Jest nam dany. Nie mówmy, że nie istnieje, bo on tu jest. Trzeba po prostu sprawić, żeby się ujawnił. A oto te słowa:

CIERPLIWOŚĆ (fr. patience) - UBÓSTWO (fr. pauvreté) - OBECNOŚĆ (fr. présence) - MODLITWA (fr. prière) - PRZEBACZENIE (fr. pardon)

Jakby przez przypadek przebaczenie jest pierwszym imieniem Boga w litanii 99 imion: ar-Rahmen, ar Rahma. A cierpliwość to ostatnie spośród owych 99 nazw: as-Sabour. Ale sam Bóg jest ubogi, sam Bóg jest obecny i sam Bóg jest modlitwą. Oto pokój, jaki daje Bóg, nie taki, jak daje świat. A ponieważ dziś mamy Dzień Kobiet, jeszcze coś dopowiem: jest gdzieś tutaj mama jednego brata ze wspólnoty, która w swoim modlitewniku, po odwiedzinach w Boże Narodzenie, na tej samej stronie miała fotografię wszystkich braci ze wspólnoty i zdjęcie Sayaha Attiaha. Do czegoś takiego tylko kobieta jest zdolna...