Żyć dla Boga

• Czym się różni zakon od zgromadzenia?
• Plan dnia w jezuickim nowicjacie
• Co to jest reguła zakonna?
• Wszystko o zakonnicach
• Papież o życiu konsekrowanym - adhortacja apostolska "Vita consecrata" (.doc 560 kB)
• Formy życia konsekrowanego
• Słowniczek terminów
• Lista zgromadzeń obecnych w Polsce

Istotą życia zakonnego jest działalność religijna na płaszczyźnie duchowej. Każda wspólnota zakonna ma oddawać Bogu cześć, służyć Kościołowi i prowadzić swych członków do doskonałości. To jest cel każdej wspólnoty zakonnej.

Poza celem ogólnym istnieje wielkie zróżnicowanie celów szczegółowych, zwanych inaczej charyzmatami, które wpływają na organizację wewnętrzną wspólnoty zakonnej, sposób pracy i metody działania. W adhortacji Vita consecrata rozróżniono instytuty zakonne oddane całkowicie kontemplacji i instytuty zakonne oddane dziełom apostolskim.

Z dala od zgiełku świata

Od pierwszych stuleci istnienia Kościoła powstawały wspólnoty i rozwijały się formy życia pustelniczego, w których mnisi pragnęli całe życie i działanie skupić na kontemplacji Boga. I dziś nie brak wspólnot mnichów, pustelników i zakonników oddanych kontemplacji, którzy odsunięci od zgiełku świata, szukają Boga. Do takich zakonów należą m. in. benedyktyni, kameduli, karmelici i karmelici bosi. Życie wewnętrzne, połączone z pracą fizyczną, osobistą ascezą i rozważaniem Słowa Bożego, a także wspólna liturgia, zbliża ich do Boga.

Benedyktyni w swych ślubach zobowiązują się do przyjęcia monastycznego stylu życia, czystości, posłuszeństwa zgodnego z regułą i stałości miejsca zamieszkania. Każdy mnich składając śluby, wiąże się na całe życie z konkretną wspólnotą, traktowaną jako "szkoła służby Pańskiej". W jej ramach samotność i wzajemna więź z braćmi są jednakowo ważne.

Życie pustelnicze kamedułów jest nastawione na zjednoczenie z Bogiem w ustawicznej modlitwie i kontemplacji. Dlatego w eremie jest bardzo dużo modlitwy, zarówno indywidualnej, jak i wspólnotowej. Rozpoczynają dzień o godzinie 3:30 brewiarzową modlitwą godziny czytań. Przed Mszą świętą, która jest odprawiana o godzinie 6:00, odmawiają Anioł Pański, odbywa się czytanie duchowne i jutrznia. Po Mszy świętej dalej trwa modlitewna obecność przed Bogiem: modlitwy brewiarzowe (przedpołudniowe), Różaniec i dopiero o godzinie 7:30 śniadanie. Po śniadaniu do południa jest czas na pracę fizyczną. Za piętnaście dwunasta mnisi ponownie zbierają się na modlitwy brewiarzowe (południowe), a o 12:00 odmawiają Anioł Pański. O godzinie 14:00 przychodzi czas na brewiarzową modlitwę popołudniową, po której zakonnicy wracają do swojej pracy. O 17:00 jedzą kolację, po której przychodzi czas na czytanie duchowne, nieszpory i litanię. Dzień kończy brewiarzowa modlitwa (kompleta), odmawiana o godzinie 19:15. O 21:00 mnisi udają się na wieczorny spoczynek. Wszystko po to, aby być zjednoczonym z Bogiem w modlitwie i kontemplacji.

Odpowiadają na potrzeby Kościoła

Cechą charakterystyczną instytutów zakonnych, oddanych dziełom apostolskim jest życie według rad ewangelicznych (czystości, ubóstwa, posłuszeństwa) oraz służba ludowi Bożemu, zgodnie z charyzmatem określonym przez założyciela. Instytuty zakonne czynne - zwane popularnie zakonami czynnymi - powstawały zawsze w określonych uwarunkowaniach historycznych, które rodziły zapotrzebowanie na określony typ działalności. W tych warunkach założyciele - zazwyczaj osoby wybitne, o wielkiej świętości i otwarciu się na Boga - zakładali wspólnotę, będącą odpowiedzią na konkretne potrzeby Kościoła. Stąd dziś ogromne bogactwo form działalności zakonów męskich. Wśród nich są wspólnoty o charyzmacie misyjnym, prowadzące szkoły, szpitale, zajmujące się wychowaniem dzieci i młodzieży, posługujące biednym i nieuleczalnie chorym, zajmujące się organizowaniem misji ludowych, kaznodziejstwem. W Polsce do roku 1989 zakony miały utrudnioną działalność i niewiele z nich mogło funkcjonować zgodnie ze swoim charyzmatem. Po roku 1989 sytuacja się zmieniła i w życiu społecznym w Polsce pojawiły się znów zakonne szkoły, bursy, szpitale, domy opieki, wydawnictwa, świetlice dla dzieci z rodzin ubogich, hospicja, przytuliska dla bezdomnych, rozgłośnie radiowe, apteki, domy dziecka, placówki dla upośledzonych umysłowo, dla osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu, domy dla osób w podeszłym wieku.