Kard. Semeraro: Rodzina Ulmów wzorem dla tych, którzy przyjmują imigrantów i uchodźców

Prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych w rozmowie z KAI zaznacza też, że „Rodzina Ulmów jest wzorem dla tych, którzy przyjmują uchodźców i imigrantów”. 10 września w Markowej na Podkarpaciu kard. Semeraro będzie przewodniczył beatyfikacji Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci.

Piotr Dziubak (KAI): Czym zaskoczyła Księdza Kardynała historia rodziny Ulmów?

Kard. Marcello Semeraro: To była jedna z pierwszych historii, którą poznałem zaraz po zostaniu prefektem Dykasterii. Duże wrażenie wywarło na mnie to, że Wiktoria urodziła dziecko w kontekście zabójstwa i męczeństwa poniesionego przez całą rodzinę. Dziecko urodziło się i zostało zabite po urodzeniu. Byłem pod wrażeniem oceny konsultorów teologów, że do grupy zabitych dzieci dołączyli też i to urodzone chwilę przed zamordowaniem. Teolodzy dołączyli je do grupy męczenników. Przypomniało mi to pewien fakt, który istnieje w naszej tradycji, chociaż nie jest częsty, chodzi mi o chrzest krwi. Dlatego też to dziecko zostało dołączone do grupy męczenników, całej rodziny Ulmów. To było dla mnie bardzo dużym przeżyciem. Chrzest krwi zdarza się bardzo rzadko. Dziecko ledwo urodzone zostało od razu zabite. Jego rodzice zrobili akt wiary wobec miłości Pana Jezusa.

Drugą rzeczą, która bardzo utkwiła mi w pamięci w historii Ulmów, jest to, że oni byli rodziną. Nie otrzymujemy tylko łaski w sakramencie chrztu. Otrzymujemy ją także, jak w przypadku Ulmów, w sakramencie małżeństwa. Jeśli pozostajemy wierni Bogu, ta łaska włączy nas do komunii świętych. W przypadku rodziny Ulmów można na pewno powiedzieć o łasce sakramentu małżeństwa. To dzięki niej byli razem w wierze, nadziei i geście miłosierdzia wobec rodzin żydowskich, którym pomogli. Dlatego właśnie zostali zabici.

KAI: Mając taką gromadkę dzieci może należałoby być ostrożnym i nie narażać ich na niebezpieczeństwo. Za jakąkolwiek formę pomocy, czy wręcz chęci pomocy Żydom, groziła śmierć.

– To byłoby wyłącznie ludzką ostrożnością. Ostrożność, która nie popycha ku czynieniu dobra, albo co więcej, hamuje mnie przed tym, ze względu na lęk przed jakimś odwetem, negatywnymi konsekwencjami dla mnie jest ludzką ostrożnością. To jest oczywiście forma zachowania, którą trzeba uszanować. Mogłoby to być przeciwieństwem do bycia lekkomyślnym albo niechęcią do improwizowania. Ostrożność ludzką i chrześcijańską nazywamy rozeznaniem. Chodzi o to, żeby zrozumieć wolę Bożą i ją zrealizować. Jeśli ze względu na lęk przed jakimiś negatywnymi konsekwencjami odrzucam czynienie dobra, mój rozwój jako chrześcijanina, nie chcę zrobić jakiegoś prostego gestu miłosierdzia, czyli pomóc komuś, wtedy to wszystko staje się niewiernością wobec Pana Jezusa, który oddał za nas swoje życie.

KAI: Rodzina Ulmów zachowała się bardzo heroicznie…

– Oni zrobili heroiczne gesty miłosierdzia. Jednym z zadań rodziców jest chrześcijańskie wychowanie dzieci. Otrzymując chrzest jako małe dzieci, zostaliśmy ochrzczeni w wierze naszych rodziców. Zadaniem rodziców nie jest tylko nauczenie swoich dzieci nauki chrześcijańskiej, w starym katechizmie to się nazywało “doktryna chrześcijańska”. Jest nim i aktualny Katechizm Kościoła Katolickiego. Trzeba wychowywać do wiary własne dzieci. Nie jest to kwestia słów. Trzeba dać dobry przykład. Ojcowie Kościoła mówili, że słowami się uczy a przykładem życia daje się świadectwo, wspierając odwagę naśladowania z przykładu.

Ulmowie udzielili swoim dzieciom, chociaż te były w różnym wieku, chrześcijańskiego wychowania. Bardzo ważne jest być wzorem, dawać świadectwo dzieciom. Jeśli ktoś jako dziecko dorastał w patologicznej atmosferze to ryzykuje w swoim życiu powtórzeniem takich zachowań. Słowa uczą, ale to przykłady pociągają w naśladowaniu. Ulmowie pokazali wartość gestu miłosierdzia swoim dzieciom. Nauczyli je tego.

KAI: W muzeum w Markowej można zobaczyć Pismo Święte Józefa Ulmy. Przy fragmencie Ewangelii o dobrym Samarytaninie można zobaczyć, że Józef zanotował ołówkiem przy tej przypowieści słowo “tak”. Jesteśmy jeszcze przed Soborem Watykańskim II, „lectio divina” nie była upowszechniona. W latach 40-tych chyba wtedy jeszcze dość rzadko czytano w prywatnych domach Pismo Święte?

– Ma pan rację, w tamtym okresie nie było zachęty do czytania Pisma Świętego, jeśli już to do czytania Ewangelii. To wszystko było oczywiście też zależne od okoliczności i kultury. Kiedy byłem dzieckiem nie czytano tak powszechnie Biblii we Włoszech. Jest to bardzo znaczącym fakt, który tłumaczy wiarę tej rodziny, a zwłaszcza Józefa Ulmy.

„Lectio divina” zaistniała powszechnie po Soborze Watykańskim II. Papież bardzo często przypomina i zachęca, żeby mieć ze sobą i czytać Pismo Święte. Bardzo często mówi o tym w czasie modlitwy Anioł Pański. Zdarzało się, że Papież powierzał wolontariuszom zadanie dystrybucji Pisma Świętego pośród wiernych na placu św. Piotra. Franciszek zachęca: przeczytajcie jakieś zdanie z Ewangelii. To nie musi być od razu cała strona. Spróbujcie! Papież zachęca, żeby żywić się słowem Pańskim, ponieważ ono jest pokarmem dla naszego życia duchowego.