Świecki lider w Kościele

Czy należy rozmawiać w Kościele o przywództwie i wpływie, jaki wywierają na jego wspólnotę świeccy? Czy jest na to miejsce, jeśli wziąć pod uwagę rolę, jaką odgrywa hierarchia – diakoni, prezbiterzy i biskupi? Autor na oba pytania odpowiada twierdząco. W centrum rozważań stawia teoretycznie oczywistą tezę, że świeccy są Kościołem i mają w nim do odegrania ważną rolę. Pokazuje, że ich zadanie nie polega jedynie na odbieraniu treści – mogą podjąć aktywną służbę, a nawet koordynować działaniami innych, stawać się liderami mniejszych wspólnot i swoją apostolską aktywnością wpływać na przyszłość Kościoła.

Książka ukazała się jako czwarty tytuł serii „Pszenica i Kąkol”, która powstaje we współpracy Wydawnictwa W drodze z Dominikańskim Centrum Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach. Seria wypływa z praktyki i wiedzy doświadczonych teologów, stanowi jednocześnie odpowiedź na konkretne problemy.

– Potrzeba autentycznych, świadomych świeckich liderów, którzy w mądrej, dojrzałej i kompetentnej współpracy z kościelną hierarchią będą służyć kościelnej wspólnocie. Jeśli czegoś możemy więc być pewni, to tego, że czas eklezjalnej hierarchii z pewnością nie przeminął. Kościół to Chrystus oraz ci, których On ustanawia jako pasterzy. To przede wszystkim oni są liderami, a przynajmniej powinni nimi być. Jednak Kościół to również świeccy, którzy przez fakt, że nie posia­dają święceń, nie są w nim gorsi, a ich rola nie jest bynajmniej marginalna. Z tego właśnie powodu trzeba im pomóc wydobyć tkwiący w nich poten­cjał. W rzeczywistości nadszedł już bowiem czas budzenia uśpionych – czas formowania świeckich liderów w Kościele – pisze Aleksander Bańka w Świecki lider w Kościele.

I dodaje: „Otóż dziś to nie tylko potrzeba, ale rów­nież konieczność. Co więcej, już na wstępie war­to postawić być może nieco kontrowersyjną tezę. Mianowicie źródłem wielu kryzysów dotykających wspólnotę Kościoła, powodem fiaska sporej części ewangelizacyjnych oraz formacyjnych inicjatyw, a także przyczyną nieustannie powracających na­rzekań na „syndrom śpiącego olbrzyma” – tendencję całej rzeszy świeckich do rezygnowania z odpowie­dzialności za Kościół – jest właśnie fakt, że wielu z nich wciąż jeszcze nie przebudziło się do auten­tycznego przywództwa. Nie odkryliśmy, że może­my być w Kościele narzędziem do dobrego, Bożego działania. Ponadto, nawet jeśli jakaś część już to zrozumiała, wielu wciąż nie wie, w jaki sposób może to przywództwo realizować w zgodzie z kościelnymi strukturami. Nic dziwnego, że spora część auten­tycznych świeckich liderów spotyka się w Kościele z niezrozumieniem lub funkcjonuje gdzieś na jego obrzeżach. Czy jest szansa, aby to zmienić? Czy świeccy liderzy są dziś Kościołowi potrzebni? Nie ma wątpliwości, że bez nich Kościół nie będzie się należycie rozwijał i wzrastał”.

Autor podkreśla również, że świecki katolik, jeśli ma rzeczywiście współ­tworzyć Kościół i brać za niego odpowiedzialność, musi mieć poczucie, że może być w tym Kościele liderem. Że ma w nim autentyczny wpływ na realizację misji oraz, że ten wpływ jest akceptowany i wspierany przez kościelną władzę na wszystkich szczeblach hierarchii.

Książka składa się z trzech rozdziałów: Świeccy są Kościołem, Dar i zadanie, Jasne i ciemne strony, Wstępu – Budzenie uśpionych i Zakończenia – Kościół czasów diaspory. Zawiera również przydatną listę polecanych lektur.

O autorze:

Aleksander Bańka – doktor habilitowany filozofii, profesor UŚ (pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach), politolog, lider Centrum Duchowości Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Katowickiej. Związany z ruchem charyzmatycznym od lat posługuje modlitwą i na wiele sposobów głosi Ewangelię. Przewodniczący Rodziny Świętego Szarbela w Polsce, znawca Libanu. Autor książek poświęconych filozofii i duchowości chrześcijańskiej, współpracownik Radia eM i „Gościa Niedzielnego”, członek Rady Komisji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Świeckich. Prywatnie mąż i ojciec.

O serii:

„Pszenica i Kąkol” to seria książek dotyczących powiązań pomiędzy teologią, duchowością a praktyką życia chrześcijańskiego. Zamiarem autorów jest refleksja na temat tego: „(…) co jest ewangeliczną pszenicą, a co zasiewem Złego, kąkolem”. W ramach serii Wydawnictwo W drodze planuje wydać siedem tytułów.  W poszczególnych tomach autorzy będą szukać odpowiedzi na pytania, m.in. o to: Jak nowe formy religijne zaspokajają duchowy głód człowieka? Czy da się z nich coś zaczerpnąć? Czy można korzystać z orientalnych technik medytacyjnych, wschodnich sztuk walki czy też chińskich praktyk leczniczych? Czy magia jest czymś niebezpiecznym dla człowieka? Jak roztropnie korzystać z rozmaitych ofert rozwoju, aby nie zatracić perspektywy wzrostu w miłości chrześcijańskiej? Które z doktryn, obrzędów czy metod medycyny alternatywnej mogą być niebezpieczne dla wiary chrześcijańskiej i prowadzą człowieka na duchowe bezdroża, a nawet przyczyniają się do utraty zdrowia psychofizycznego czy wręcz możliwości zbawienia? A także: Czy mamy wierzyć wszystkim nowym prorokom albo objawieniom prywatnym, zwłaszcza wieszczącym rychły koniec świata? Czy każda pobożność prowadzi ku Bogu? Jakie praktyki wypaczają naszą duchowość? W jaki sposób Kościół rozumie cud czy uzdrowienie? Co to znaczy czytać Biblię „po katolicku”? Kiedy dana wspólnota jest zdrowa i można w niej wzrastać, a kiedy staje się ona sektą, która zamyka człowieka na Chrystusa? Kim powinien być świecki lider i jaka jest jego rola we wspólnocie kościelnej? 

Aleksander Bańka, Świecki lider w Kościele, W drodze, Poznań 2023.