Święta po brazylijsku

Siostra Łucja Vania Soare Justiniano pochodzi z Brazylii, jednak od wielu lat mieszka w Lublinie, gdzie zgromadzenie Sióstr Wynagrodzicielek Najświętszego Serca Jezusa, do którego należy, prowadzi dom dziecka.

- Przywykłam już do polskich tradycji i w naszym domu tak właśnie, po polsku, wyglądają święta. Dla dzieci, które do nas trafiają, to często jedyne święta z tradycjami, kolędami, białym obrusem i opłatkiem. W ich rodzinnych domach często takich świąt nie było - mówi s. Łucja.

Choć bardzo lubi świętować po polsku, z sentymentem wspomina świętowanie po brazylijsku. O zwyczajach z rodzinnego kraju opowiada naszej redakcji:

- Od samego początku Adwentu dekoruje się już domy, ulice, budynki, często na placach centralnych miast i wiosek stawia się wysokie ozdobione choinki, wokół których odbywają się liczne spotkania, przedstawienia, koncerty i śpiewy. Duchowym przygotowaniem jest nowenna Bożonarodzeniowa, która trwa cały Adwent. W tym okresie ludzie gromadzą się zwłaszcza w sąsiedztwie, w dzielnicy czy w bloku, aby rozważać i modlić się z tekstami Nowenny Bożonarodzeniowej. Na takie spotkania każdy przynosi coś do jedzenia i picia na wspólny poczęstunek. Jest to również moment, gdy razem się patrzy na swoją rzeczywistość dzielnicy czy okolicy i ludzie zbierają różne potrzebne rzeczy dla najuboższych tych okolic, aby im ofiarować to, co potrzebują do godnego przeżycia świąt Bożego Narodzenia. I tak codziennie wieczorem spotykają się u innej rodziny. Oczywiście taki czas tworzy więzy między ludźmi i rodzinami.

Bliżej świąt Bożego Narodzenia, tak mniej więcej po trzeciej niedzieli Adwentu, rozpoczynają się tzw. Fraternicação - co oznacza spotkania w różnych kręgach społecznych, np. w szkołach, przedsiębiorstwach, zakładach pracy, biurach, ekipach wolontariuszy, kręgach, duszpasterstwach itd. Celem jest spotkanie się, aby wspólnie świętować Boże Narodzenie, gdyż samo święto raczej przeżywa się w klimacie rodzinnym. Na tych spotkaniach najczęściej jest wspólna modlitwa, dosyć często ekumeniczna, gdyż dane miejsce gromadzi katolików, protestantów, jak również wiernych innych wyznań czy osoby niereligijne. Następnie jest wspólny posiłek, gdzie każdy coś przynosi na wspólny stół. Później są różne animacje, a wśród nich bardzo znany „amigo secreto” to znaczy „tajemniczy przyjaciel”, czyli każdy otrzymuje prezent.

Same święta Bożego Narodzenia zaczynają się 24 grudnia. W ciągu dnia rodziny przygotowują swoje domostwa, posiłek, który spożywa się w nocy i przede wszystkim obiad 25 grudnia, który jest głównym posiłkiem Bożego Narodzenia.

24 grudnia, w ciągu dnia, w wielu kościołach, miejscach publicznych czy społecznych jest organizowany posiłek dla najbardziej ubogich, bezdomnych oraz animacja świąteczna i rozdawanie prezentów, małych, ale dla każdego. W to wydarzenie jest zaangażowanych tysiące wolontariuszy, którzy pomagają przy całej organizacji. Wiele przedsiębiorstw, organizacje rządowe i pozarządowe ofiarują prezenty dla najuboższych.

W Kościele Katolickim święto Bożego Narodzenia rozpoczyna się Eucharystią wieczorną ok godz. 21 lub 22, a w niektórych parafiach jest Eucharystia o północy zwana „Missa do Galo”.

Po Eucharystii czy też wieczorem, rodzina zasiada do wspólnej kolacji, gdzie jest duży udziec (szynka), który można jeść na ciepło albo na zimno i różne inne potrawy.

25 grudnia jest dniem bardzo świątecznym. Od samego rana Papa Noel rozdaje prezenty. Czasami są one złożone pod choinką czy innym drzewkiem w zależności od części i regionu Ameryki Południowej, a czasami przychodzi przebrany i wtedy jest ogromna radość i zabawa. Najważniejszym posiłkiem Bożego Narodzenia jest obiad, który skupia całą rodzinę i najbliższych. Dla chrześcijan rozpoczyna się on wspólną modlitwą, następnie podaje się różne potrawy. Brazylia jest bardzo dużym krajem i każdy region ma swoje charakterystyczne potrawy np. dorsz, farofa (rodzaj mąki odpowiednio przyrządzony), kaczka, indyk, bardzo dużo różnych owoców świeżych i suszonych. Oczywiście ryz i feijão (czerwona fasolka). W tym okresie świątecznym je się również panettone (ciasto pochodzenia włoskiego), ale przyjęło się jako jeden z najbardziej typowych deserów.

Zwyczajem bardzo powszechnym jest to, że w Boże Narodzenie, jak również w Nowy Rok (zmienia się to w zależności od regionu Ameryki Południowej) należy się ubrać w nowe ubrania, jest to znak wielkiego święta, rozpoczęcia czegoś nowego.

- Chciałabym połączyć niektóre polskie i brazylijskie zwyczaje, np. ten o "badaniu" czego potrzebują ludzie z okolicy. Nasz dom dziecka ma wiele potrzeb, oprócz miłości, którą obdarowujemy każde dziecko, potrzebujemy funduszy na różne remonty, naprawy, czy choćby na zapłacenie rachunków. Żeby nas lepiej poznać, zapraszamy do naszego domu przy ulicy Judyma 47 w Lublinie - mówi s. Łucja.