Duszpasterze harcerzy na szkoleniu o ochronie dzieci i młodzieży

Szkolenie zorganizowane przez Ordynariat Polowy i Centrum Ochrony Dziecka poprzedziła Msza święta celebrowana przez biskupa polowego Józefa Guzdka, delegata Konferencji Episkopatu Polskie do spraw duszpasterstwa harcerzy.

W czasie Mszy św. bp Guzdek dziękował prelegentom za ich obecność i chęć podzielenia się wiedzą z zakresu przeciwdziałania pedofilii. – Bycie chrześcijaninem w świecie nie polega jedynie na modlitwie. Naszym obowiązkiem jest zaangażowanie się w sprawy tego świata, aby uczynić go choć odrobinę lepszym. To my, wyznawcy Chrystusa, jesteśmy zobowiązani stoczyć zwycięski bój z grzechem i wszelkimi przejawami zła – podkreślił.

Zdaniem bp. Guzdka, nie można biernie przyglądać się ofiarom przemocy, „ale trzeba je dostrzec, wziąć w obronę i pospieszyć im z pomocą”. – Dlatego trzeba się organizować, spotykać, rozmawiać, dzielić się doświadczeniami, abyśmy w tej walce o dobro dzieci i młodzieży byli skuteczni. Nie możemy zaprzestać wysiłków w tej tak ważnej i bolesnej sprawie – podkreślił.

Delegat KEP ds. duszpasterstwa harcerzy wyraził wdzięczność duszpasterzom i instruktorom harcerskim za udział w szkoleniu. – Dziękuję za waszą liczną obecność, która świadczy o przekonaniu, że w środowisku skautów i harcerzy wychowanie i poczucie bezpieczeństwa powierzonych nam przez rodziców dzieci powinny być priorytetem – powiedział.

Na koniec zachęcił do wspólnej walki na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. – Zjednoczmy się w trosce o przemianę serc i umysłów wielu, aby ocalić godność oraz zapewnić bezpieczeństwo naszym wychowankom. Pamiętajmy, że w tej walce nie jesteśmy sami. Po naszej stronie jest Bóg, który ma moc pokonać grzech, zło. Ostatecznie to On ma moc, aby przemienić ludzkie serca i umysły – powiedział.

Eucharystię koncelebrowali duszpasterze i kapelani harcerstwa oraz skautów. We Mszy św. uczestniczyli przedstawiciele władz największych organizacji harcerskich ZHP, ZHR oraz Skautów Europy.

Zdaniem o. Adama Żaka, delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży, jednego z prelegentów szkolenia, pomysł zorganizowania konferencji dla duszpasterzy harcerstwa jest krokiem w dobrą stronę. – To może mieć efekt, że inne organizacje młodzieżowe, katolickie, ale nie tylko, zabiorą się poważnie do kwestii ochrony dzieci i młodzieży. Jako społeczeństwo jesteśmy na początku drogi. Do tej pory mamy w miarę dobre prawo karne, ale prawem karnym nie rozwiąże się wszystkich problemów, które zaczynają się w głowie, gnieżdżą w sercu i nieraz zaniedbane, deprawują sumienia – powiedział.

Jak zauważył o. Żak, pierwszym krokiem ochrony dzieci zaangażowanych w harcerstwo jest uświadomienie sobie przez duszpasterzy i instruktorów wagi problemu oraz budowania motywacji do rozpoznania i przeciwdziałania problemowi. – Po tej konferencji bardzo ważne będzie, żeby ją przełożyć na stronę praktyczną. Potrzebne będzie stworzenie dokumentów ramowych, określenie, jak procedury prewencji mają działać w harcerstwie, kto i za co będzie odpowiedzialny. Chodzi też o to, żeby kapelani i duszpasterze pracujący w harcerstwie wyszli stąd z przekonaniem, że problem pedofilii istnieje i jest szerszym problemem społecznym, dotykającym nie tylko Kościół – powiedział.

Zdaniem o. Żaka, Kościół powinien włączać się w inicjatywy podejmujące problem ochrony przed pedofilią, bo jest do tego zobowiązany przez okoliczności. – Jeśli Opatrzność w jakiś sposób dopuściła fakt, że to Kościół stał się środowiskiem, który został postawiony w sposób mocny pod ścianą, to jest w tym jakiś zamysł, to trzeba ten fakt w duchu wiary uznać. Rozpoznać znak czasu i powiedzieć: „jak my zaczniemy i jak będziemy to wszyscy razem robili, to znaczy, że nasze dzieci w społeczeństwie będą bezpieczniejsze” – powiedział.

Justyna Podlewska z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę wygłosiła referat: „Interwencja prawna na rzecz małoletniego”. Przedstawiła w nim normy prawne, które dotyczą dziecka krzywdzonego, zwłaszcza poprzez nadużycia seksualne. Przypomniała o prawnym obowiązku zgłaszania tego rodzaju przestępstw popełnionych wobec dzieci i osób niepełnoletnich. Jednocześnie podkreślała, że celem prawnej interwencji ma być zawsze dobro dziecka.

Ewa Dziewońska z Akademii Ignatianum w Krakowie mówiła o wybranych problemach z zakresu prewencji przemocy i wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży w harcerskim systemie wychowawczym. Wskazała główne symptomy wykorzystania seksualnego, jego uwarunkowania psychologiczne i środowiskowe. W drugiej części wystąpienia, korzystając przede wszystkim z dokumentów wypracowanych przez krakowskie Zgromadzenie Księży Salezjanów, przedstawiła sugestie na temat pewnych kierunków prewencji oraz kodeksu zachowań, które mogą przydać się w wypracowaniu podobnych dokumentów oraz praktyki w organizacjach harcerskich.

Jak podkreślił ks. Jan Dohnalik, przedstawiciel biskupa polowego ds. koordynacji duszpasterstwa harcerzy, także to ważne wychowawcze środowisko jest narażone na obecność nadużyć seksualnych względem dzieci i młodzieży. – Choć jest bardzo wielu wspaniałych instruktorów, zastępowych i drużynowych, to wśród nich mogą pojawić się tzw. „czarne owce”. Dlatego zorganizowaliśmy konferencję, aby kapelani i duszpasterze harcerscy byli tymi, którzy będą promować prewencję nadużyć, to znaczy taki styl bycia i styl życia, który będzie bardzo ograniczał, a nawet wykluczał możliwość skrzywdzenia dziecka – podkreślił.

Zdaniem ks. Dohnalika, Kościół jest w pierwszej linii walki z pedofilią i nadużyciami wobec małoletnich, dlatego istotne jest ciągłe przypominanie i uczulanie kapelanów na problem nadużyć. – Mam nadzieję, że księża i szefowie organizacji harcerskich, którzy także brali udział w szkoleniu, wyjadą stąd z przekonaniem, że trzeba na ten problem uczulić całe środowisko harcerskie, wprowadzić pewne procedury, jakie należy stosować w wypadku wystąpienia takiego nadużycia, jak i wzorce postępowania, które sprawią, że harcerstwo i skauting będą nadal bezpiecznym miejscem rozwoju i wychowania dzieci i młodzieży – dodał.

Bp Guzdek podziękował za zorganizowanie szkolenia i podkreślił, że Kościół musi być miejscem, gdzie obowiązuje zasada „Zero tolerancji dla pedofilii”. – Ofiary chcą wiedzieć, że nie spotkają swego krzywdziciela przy ołtarzu – powiedział. Zwrócił uwagę na konieczność towarzyszenia wspólnocie dotkniętej problemem nadużyć seksualnych wobec dzieci i osób nieletnich.