Młodość to stan ducha

Jak zachować świeżość w starzejącym się społeczeństwie? Czy możliwy jest dialog stary–młody? I komu to potrzebne? Jak nie zostać starym ramolem, wiecznie narzekającym tetrykiem? O używaniu komputera, ŚDM, depresji młodego pokolenia…  – Jednym zdaniem: „Młodość to nie tylko wiek. Młodość to stan ducha”.

Jacek Zelek: Na młodość przyjęło się patrzeć pod jednym kątem: wieku. Ojciec kiedyś pięknie powiedział: „Młodość to nie tylko wiek. Młodość to stan ducha”.

Leon Knabit OSB: Każą mi to mówić… z przekonaniem (śmiech).

Czyli można się tutaj dopatrywać nieco głębszej warstwy rozumienia młodości?

Trzeba się tutaj odwołać do Jana Pawła II. Nie tylko ze względu na to, że jest święty, ale dlatego, że jest mądry i ma coś mądrego do powiedzenia. Póki co jeszcze nie spotkałem głupiego świętego, chyba że głupiego dla Chrystusa (śmiech). Kiedyś powiedział: „Ja już jestem stary”, a ktoś odpowiedział: „Nie, Ojciec Święty nie jest stary”. –„Dlaczego?” – „Bo stary człowiek już nie ma nic przed sobą. A Ojciec Święty ma mnóstwo planów i ciągle idzie do przodu”. Jan Paweł II  miał wówczas odrzec: „A może masz i rację”.

A więc młodość to czas, kiedy człowiek ma wiele przed sobą. To jest mniej więcej tak jak z fotografowaniem. Gdy robi się zdjęcie profilowe, zawsze za człowiekiem musi znaleźć się przestrzeń. Nie robi się zdjęcia, gdy kadr kończy się na czubku nosa. Podobnie i tutaj: młodość ma ciąg dalszy… Horyzontem się nie kończy, ale zaczyna. Młodość jest początkiem, a starość podsumowaniem.

Starość może być twórcza?

Wyjąwszy niektórych ludzi. A wyjątki potwierdzają regułę. Wielu staruszków ma ciągle coś do roboty, są – można powiedzieć – uwrażliwieni na otaczającą ich rzeczywistość. Nie irytują się wobec zmian, nie chcą za wszelką cenę tkwić w starych, zastanych strukturach. Idą cały czas do przodu. Dlatego to, co powiedział Marek Kamiński, jest takie ważne: „Dlaczego idziesz?” – „Bo nie chcę stać”.

W skrócie: młody duchem to…

…to ten, który idzie, nawet biegnie. Nawet św. Paweł napisał: „Biegnę, aby otrzymać wieniec…”. Jeśli ktoś utrzymuje ten wewnętrzny bieg, można o nim powiedzieć, że jest młody duchem. „Nie ten jest stary, kto ma włosy białe niby śnieg, w tych sprawach nieważny jest wiek” – stara, przedwojenna piosenka… (śmiech)

Młodość to jest coś, dzięki czemu idziemy do przodu, to są perspektywy i nadzieja realizacji tego, co ten młody człowiek sobie zaplanował.

A starość?

Ta psychiczna starość, to stopniowe zwalnianie. Jak pociąg, który zmierza ku stacji docelowej. Trzeba się przygotować, zwrócić uwagę na bagaże. Dziękujemy za wspólną podróż. Koniec. Śmierć.

Rada jest jedna: nie można zostać „starym ramolem”.

Tak. A ilu takich spotkasz… „Chłopak ma 20 lat, a stary rośnie jak dziad”. Ta sama piosenka co wyżej: „Gdy ci się świat podoba, góry, lasy, wody, to jesteś młody i wtedy z wiatrem, wtedy z ptakiem hen za wodę, hip hip, hura. Nie wierzcie temu, że są krótkie młode dnie, tak długo trwają, jak kto chce”. Czasem się chce, ale nie wychodzi. Słabość ciała, która uniemożliwia aktywność ducha. Jednak to wewnętrzne przeświadczenie, o tym, że coś mogę, napędza mnie do śmiałego kroczenia do przodu.

Czy można się pokusić o takie określenie jak „duchowość młodości”? W tym przypadku, podobnie jak w rozwoju duchowym, stagnacja jest czymś negatywnym.

Zgadza się. Jednak słowo „duchowość” pominąłbym, ponieważ odnosi się ona do innej dziedziny. Czy można mówić o duchowości bez religii? Niby tak, jednak duchowość łączy się z nadprzyrodzonością, z Absolutem. A tutaj w przypadku bycia młodym, dotyczy to również niewierzących. Osobiście wolałbym użyć tutaj słów KLIMAT lub PRZESTRZEŃ młodości, które pasowałyby każdemu.

Mówią niektórzy o pewnym idealizmie młodzieńczym: taki charakterystyczny, narwany, pełny życia i energii sposób działania. Czasami naiwny, ale lepiej żeby był taki, niż by ktoś w młodym wieku został mentalnym staruszkiem.