Święty sprzed wieków

Beata Zajączkowska: Czekaliście na kanonizację założyciela trzy wieki. Zastanawiał się Ksiądz, dlaczego będzie kanonizowany właśnie teraz?

Ks. Andrzej Pakuła MIC: Mam tylko jedną odpowiedź: jest Rok Miłosierdzia. Cud, który był potrzebny do beatyfikacji, wydarzył się dokładnie w 300. rocznicę śmierci o. Stanisława. Czas kanonizacji przypomina o konieczności pełnienia miłosierdzia, na które był o. Papczyński bardzo wrażliwy. Możemy powiedzieć, że wyprzedzał w tym swoją epokę. W jego pismach można zauważyć wiele podobieństw do naszej dzisiejszej wrażliwości na miłosierdzie Boże, jakie znajdujemy w „Dzienniczku” s. Faustyny czy w tekstach papieża Franciszka. Uderza szczególnie jego maksyma, że największym czynem miłosierdzia jest modlitwa za zmarłych, ponieważ od nich nie można spodziewać się żadnej namacalnej wdzięczności.

To jednak święty sprzed wieków. Co może mieć do powiedzenia współczesnym ludziom?

Jest to święty na trudne czasy, bo sam żył w trudnych czasach potopu szwedzkiego, wojen z Rosją, wojny domowej zwanej rokoszem Lubomirskiego. Był to też czas wojny z islamem i bitwy pod Wiedniem pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego, którego o. Papczyński był spowiednikiem, czas epidemii i zniszczeń, ogromnego zubożenia. I w tym mrocznym okresie biedy Pan Bóg zapalił światło właśnie przez jego święte życie.

Współczesny świat przeżywa podobnie trudny czas?

Spójrzmy choćby na dynamiczny wówczas i obecnie rozwój islamu oraz związanych z tym wojen, pewnego zderzenia kultur. Oczywiście te trudności wtedy były rozwiązywane inaczej niż dzisiaj, ale zamieszanie było bardzo podobne do teraźniejszego. Czy też obecne napięcia w Polsce. Nie jest to na szczęście wojna domowa, ale przypomnienie ojca Papczyńskiego o tym, że dobro wspólne ma wartość nadrzędną, jest jak najbardziej aktualne. Z jego lekcji patriotyzmu warto skorzystać. Gdy panujący zmusili go do wycofania tekstów krytykujących nadużywanie wolności szlacheckich i gdy zobaczył, że samo działanie nie wystarcza, zaczął więcej się modlić i pokutować za ojczyznę.

Czasem się mówi, że by trafić na ołtarze, wystarczy założyć zakon. Za co właściwie jest kanonizowany o. Papczyński?

Jest kanonizowany, ponieważ w planie Opatrzności Bożej przyszedł czas jego silnego oddziaływania duchowego i w pewnej mierze historycznego, moralnego. Oba cuda, które doprowadziły go na ołtarze, wydarzyły się poza zgromadzeniem i nawet poza obszarem naszego duszpasterskiego działania. Marianie zostali o nich zwyczajnie poinformowani, tak jakby o. Papczyński, stawiając współbraci przed faktem dokonanym, chciał o sobie przypomnieć. Ten wzrost duchowego oddziaływania naszego założyciela nas samych zaskakuje. Oczywiście propagujemy kult, ale bardzo często to ludzie zupełnie niezwiązani z marianami przekazują sobie z ust do ust nowennę za jego wstawiennictwem, a do nas docierają tylko echa skuteczności tych modlitw.

Dlaczego jest tak mało znany w Polsce?

Ojciec Papczyński był od dawna znany, ale wąskiej grupie. Uważany jest np. za twórcę polskiej szkoły duchowości. Powszechna znajomość jego dorobku była utrudniona dlatego, że pisał po łacinie. Jego dzieła dopiero niedawno zostały przetłumaczone na język polski. W wyniku burzliwej historii naszego zgromadzania, któremu groziło wymarcie, odnowiciel zepchnął go trochę w cień. Dopiero beatyfikacja ożywiła naszą z nim znajomość.