O pewnym życzeniu

Zważywszy na miejsce publikacji ktoś może potraktować artykuł jako następną antykościelną publikację. Bo rzecz ukazała się w gazecie o kościelne sympatie raczej nie posądzanej. Jeśli dodać nieco prowokujący tytuł już tylko krok dzieli od bicia na alarm i wrzasku, że znów biją. Tymczasem nikt nie bije, tym bardziej nie ma zamiaru atakować i szydzić, a jeśli prowokuje, to jedynie do myślenia.

Z trzech życzeń do złotej rybki z biskupiego stawu pana Konrada Stawickiego wybierzmy jedno. Komunia z hostii, konsekrowanej w tej samej Mszy świętej. Ale zanim odwołamy się do konkretnych dokumentów – trzy  obrazy.

W mojej rodzinnej parafii, przy drzwiach kaplicy, gdzie w godzinach rannych codziennie sprawowano Eucharystię, stał mały stolik z głęboką pateną i pojemnik z komunikantami. Chcący przystąpić do Komunii świętej wchodząc przekładali je z pojemnika na patenę, a tę ministrant albo ktoś z obecnych, przynosił w procesji z darami. Podobna praktyka towarzyszyła codziennemu sprawowaniu Eucharystii w naszym seminarium.

W ostatnim czasie kilkakrotnie próbowałem inicjować dyskusję na ten temat. A co za różnica, odpowiadały zdziwione głosy. Przecież to ten sam Pan Jezus.

Przed laty czytałem albo słuchałem (głowy nie dam sobie uciąć) Sługę Bożego Księdza Franciszka Blachnickiego. Zanim wprowadzimy w życie – twierdził –  postanowienia Soboru Watykańskiego II, najpierw trzeba zatroszczyć się o postanowienia Soboru Trydenckiego. I jako przykład podawał zalecenie tegoż soboru, by Komunii świętej udzielać z Hostii, konsekrowanych w czasie Mszy, w której wierni uczestniczą.

Tu dochodzimy do dokumentów. „Zaleca się ów doskonalszy sposób uczestniczenia we Mszy świętej, który polega na tym, że po komunii kapłana wierni przyjmują Ciało Pańskie z tej samej Ofiary” – Konstytucja o liturgii 55. „Ażeby zaś, również przez znaki zewnętrzne, Komunia święta lepiej ujawniała uczestnictwo w Ofierze, która aktualnie jest sprawowana, należy się troszczyć, ażeby wierni mogli ja przyjąć w Hostiach konsekrowanych w tej samej Mszy świętej” – Instrukcja Eucharisticum misterium 31. „Jest bardzo pożądane, aby wierni podobnie jak kapłan, który jest do tego zobowiązany, przyjmowali Ciało Pańskie z Hostii konsekrowanych w czasie danej Mszy świętej, a w przewidzianych przypadkach przystępowali do kielicha” – Wprowadzenie Ogólne do Mszału Rzymskiego 85.

Warto najpierw zwrócić uwagę na sformułowania: Zaleca się, należy się troszczyć i jest bardzo pożądane, by następnie odkryć dlaczego. Odpowiedź daje Instrukcja Eucharisticum misterium. „Lepiej ujawnia uczestnictwo w Ofierze, która aktualnie jest sprawowana.” Ksiądz Bogusław Nadolski pisze w czwartym tomie Liturgiki: „Uczta ofiarna z darów pochodzących z wcześniej dokonanego aktu ofiarniczego była dla pierwszych chrześcijan nie do pomyślenia i uważano ją za sprzeczną z sensem ofiary.” A konsultor Komisji Kultu Bożego Episkopatu, ks. Mateusz Matuszewski dodaje: „Chciałbym zatrzymać się dłużej nad problemem uczestnictwa ‘doskonalszego’. Jego sens objawia nam już Kanon rzymski, w którym termin ‘uczestnictwo’ został użyty w modlitwie zwanej ofiarowaniem, mającej charakter epiklezy komunijnej. Prosimy w niej, ‘abyśmy przyjmując z tego ołtarza Najświętsze Ciało i Krew Twojego Syna, otrzymali obfite błogosławieństwo i łaskę’. Zwrot: ex hac altaris participatione jest tu bardzo ważny. Uczestnikami błogosławieństwa stają się ci, którzy otrzymują Komunię z darów konsekrowanych podczas tej Mszy Świętej. Wtedy rzeczywiście biorą „z tego ołtarza”, a nie z ołtarza, na którym Eucharystia była wczoraj czy przed tygodniem.”

Zatem problem tkwi nie w teologii, ale w praktyce. Ta zaś domaga się pogłębienia świadomości i konkretnych rozwiązań, jak chociażby mniejsze naczynia liturgiczne, czy wspomniane wyżej pateny na komunikanty.

Przy okazji lektury tekstu pana Stawickiego przyszło mi do głowy czwarte życzenie. Aby Komunia święta nie była rozdawana jak karty do pokera. Ten ważny moment podzielony jest na cztery etapy: ukazanie Postaci, proklamacja: Ciało Chrystusa, wyznanie wiary: Amen i przyjęcie Hostii. Jedyne, co może sprawić pośpiech, to zagubienie sensu Komunii. Jeżeli dziś tak dużo mówi się o braku poczucia sacrum, to rutyna w udzielaniu Komunii świętej ten brak pogłębia.

Na koniec jeszcze jedna refleksja. Ostatnio coraz częściej szufladkujemy autorów ze względu na miejsce publikacji swoich przemyśleń. Jak widać zamiast pytać gdzie, lepiej zapytać o czym. Wtedy nie będzie problemu braku dialogu katolików z katolikami.