170. rocznica ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny

W Kościele katolickim 8 grudnia obchodzona jest uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Dogmat o Niepokalanym Poczęciu ogłosił papież Pius IX w 1854 r. Dotyczy on ustrzeżenia Maryi od grzechu pierworodnego od chwili Jej poczęcia.

Według Katechizmu Kościoła katolickiego dogmaty to "prawdy zawarte w Objawieniu Bożym lub mają z nimi konieczny związek". "Są one prawdami przyjętymi przez Kościół i podanymi wiernym do wierzenia bądź na drodze zwyczajnego nauczania Kościoła, bądź ogłoszone w sposób uroczysty - często jako wynik wyjaśniania sporów, odrzucenia herezji, czy po prostu dojrzewania wiary Kościoła" - powiedział PAP franciszkanin ks. prof. Bartosik. Dodał, że "nie wszystkie prawdy wiary zostały zdefiniowane w sposób uroczysty, tak jak np. dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.

Ekspert podkreślił, że każdy katolik powinien przyjąć dogmaty w duchu wiary i posłuszeństwa Panu Bogu i Kościołowi. "W przeciwnym razie wyłącza się ze wspólnoty Kościoła" - wyjaśnił.

Ojciec prof. Bartosik powiedział, że są tzw. herezje formalne i materialne. "Jeżeli ktoś głosi otwarcie nauki uznawane za herezje, to może zostać upominany przez biskupów czy papieża i może być nałożona na niego sankcja karna. Natomiast, kiedy nie ogłasza tego wprost, natomiast w swoim wnętrzu nie przyjmuje jakiejś prawdy wiary wówczas również popełnia grzech" - powiedział ekspert.

Mariolog przyznał, że "w Piśmie Świętym nie mamy wprost określenia, że początek życia Maryi był bez grzechu pierworodnego, natomiast słowa, którymi pozdrowił Ją Anioł Gabriel, czyli +łaski pełna+, zawierają tę prawdę, że w Maryi nie było nigdy miejsca na żaden grzech, także na pierworodny".

Powiedział, że wiara w początkową świętość Maryi zaowocowała wytworzeniem się już w VII wieku we wschodnim chrześcijaństwie święta poczęcia św. Anny (9 grudnia), które z czasem zmieniło nazwę na święto poczęcia Matki Bożej. W IX wieku święto to przeszło do liturgii zachodniej. Od XI wieku w Anglii nadano mu nowe znaczenie, czcząc poczęcie Maryi bez grzechu pierworodnego. To pokazuje, że "prawda dojrzewała najpierw oddolnie wśród prostych ludzi, którymi kieruje Duch Święty" - zwrócił uwagę ks. prof. Bartosik.

W XIII wieku franciszkanin bł. Jan Duns Szkot od strony teologicznej wyjaśnił tę prawdę tłumacząc, że uchronienie Bożej Rodzicielki od grzechu pierworodnego dokonało się uprzednio mocą odkupieńczego zwycięstwa Chrystusa.

"Na terenie Królestwa Polskiego święto Niepokalanego Poczęcia wprowadził w 1420 r. synod Wieluńsko-Kaliski. Wyrazem wiary w tę tajemnicę były śpiewane od XV wieku "Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny". Ponadto, powstawały dedykowane Niepokalanej kościoły, bractwa oraz dzieła sztuki - powiedział o. prof. Bartosik.

W 1477 r. papież Sykstus IV (1414-1484) ustanowił w Rzymie święto Poczęcia Niepokalanej, które od czasów Piusa V (+1572 r.) zaczęto obchodzić w całym Kościele. Decyzję potwierdził papież Klemens XI (1649-1721).

W 1849 r. błogosławiony papież Pius IX wydał encyklikę "Ubi primum" kierując do wszystkich biskupów świata pytanie, czy oni oraz wierni w ich diecezjach wierzą w tę prawdę oraz czy uważają za potrzebne ogłoszenie tej nauki jako dogmatu wiary.

Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Maryi został ogłoszony 8 grudnia 1854 r. bullą "Ineffabilis Deus" przez papieża Piusa IX (1792-1878), w bazylice św. Piotra w Rzymie w obecności 54 kardynałów i 140 arcybiskupów i biskupów. Namiestnik Apostołów ustanowił 8 grudnia dniem obchodzenia uroczystości Niepokalanego Poczęcia Maryi dla całego Kościoła.

"Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia - mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmocnego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego - została zachowana nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną" - ogłosił wówczas papież. Zaznaczył także, że ten, kto tej prawdzie będzie zaprzeczał, sam wyłącza się ze społeczności Kościoła, stając się odstępcą i winnym herezji.

Jak wyjaśnił mariolog, "dogmat o Niepokalanym Poczęcia NMP dotyczy bezgrzesznego początku życia Matki Bożej, będącego owocem aktu małżeńskiego jej rodziców św. Joachima i św. Anny". "Natomiast zgodnie z nauką Kościoła, wszyscy inni ludzie w momencie poczęcia dziedziczą grzech pierworodny" - dodał.

Zaznaczył, że Maryja podobnie jak każdy inny wierny została odkupiona przez Chrystusa, choć w inny sposób. "My otrzymujemy dar odkupienia i uwolnienia od grzechu pierworodnego w sakramencie chrztu. Natomiast Maryja została zachowana od grzechu pierworodnego" - powiedział ekspert. "Kościół uczy także, że nie popełniła Ona nigdy żadnego grzechu uczynkowego" - dodał.

Jak zaznaczył prof. o. Bartosik, "170. rocznica ogłoszenia dogmatu jest przede wszystkim wezwaniem, żeby naśladować Niepokalaną w naszym życiu, czyli żyć zgodnie z Bożymi przykazaniami, być otwartym na działanie Ducha Świętego, na Słowo Boże". Ponadto św. Maksymilian Maria Kolbe uczył, że +Niepokalana jest pośredniczką wszelkich łask+" - wskazał.

Prawda o Niepokalanym Poczęciu Maryi była kilkukrotnie potwierdzana w zatwierdzonych przez Kościół objawieniach maryjnych.

W 1830 r. Matka Boża na Rue du Bac w Paryżu objawiła się nowicjuszce ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Świętego Wincentego a Paulo Katarzynie Laboure, obecnie świętej Katarzynie, prosząc ją, aby rozpowszechniła "cudowny medalik", zawierający znane na całym świecie wezwanie: "O Maryjo bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy!".

Kolejne potwierdzenie dogmatu o Niepokalanym Poczęciu miało miejsce cztery lata po jego ogłoszeniu - 25 marca 1858 r. w czasie objawień w Lourdes. Na pytanie św. Bernadetty Soubirous: +Kim jesteś, piękna pani?+, Maryja odpowiedziała w grocie Massabielle: +Ja jestem Niepokalane Poczęcie+". Maryja objawiła się także jako Niepokalana w 1877 r. w Gietrzwałdzie na Warmii.

W czasie objawień w Fatimie trójce dzieci - Franciszkowi, Hiacyncie i Łucji w 1917 r. Matka Boża nawiązała do przywileju Niepokalanego Poczęcia. Prosząc o modlitwę w intencji nawrócenia ludzkości poleciła praktykę nabożeństwa do swojego "Niepokalanego Serca". Obiecała również: "W końcu moje Niepokalane Serce zatriumfuje".

W czasie objawień Matki Bożej Róży Duchownej w Montichiari-Fontanelle, Pierina Gilli, pielęgniarka z miejscowego szpitala otrzymała w 1947 r. od Maryi polecenie, aby każdego roku w dniu 8 grudnia w południe między godz. 12.00 a 13.00 obchodzono "Godzinę Łaski dla całego świata". "Dzięki modlitwie w tej godzinie ześlę wiele łask dla duszy i ciała. Będą masowe nawrócenia. Dusze zatwardziałe i zimne jak marmur poruszone będą łaską Bożą i znów staną się wierne i miłujące Boga" - zapowiedziała Matka Boża. 15 sierpnia 2000 r. biskup Brescii, Giulio Sanguinetti uznał kult Matki Bożej Róży Duchownej z objawień w Montichiari.

W sanktuarium w Niepokalanowie centralnym punktem uroczystości będzie msza św. o godz. 13. której będzie przewodniczył bp Piotr Jarecki. Franciszkanie wystawią także do uczczenia relikwię drugiego stopnia błogosławionego papieża Piusa IX, który ogłosił dogmat - jego sutannę" - powiedział o. Bartosik. (PAP)

Magdalena Gronek

mgw/ jann/ mhr/