"Uczyniłem to w postawie, w jakiej stoję przy grobie każdego człowieka".
Po rozważeniu wszystkich argumentów postanowiłem wziąć udział w pogrzebie mojego poprzednika, biskupa Vitusa Huondera w kościele Międzynarodowego Seminarium Świętego Piusa X (SSPX) w Écône w Szwajcarii, 17 kwietnia 2024 r. – oświadczył biskup Joseph Bonnemain z Chur. Huonder, który po przejściu na emeryturę jako biskup Chur w 2019 roku dołączył do wspólnoty Bractwa kapłańskiego św. Piusa X (lefebrystów), zmarł 3 kwietnia w wieku 81 lat.
Bp Bonnemain wyraził ubolewanie z powodu decyzji bp. Huondera, aby spędzić ostatnie lata swojego życia w Instytucie Sancta Maria SSPX w Wangs i być pochowanym w kościele seminaryjnym w Écône, obok założyciela Bractwa, abp. Marcela Lefebvre’a. „Bractwo świętego Piusa X nie ma unormowanego statusu w Kościele katolickim. Z tego powodu nie uczestniczyłem aktywnie w celebracji liturgicznej” – wyjaśnił.
„Kiedy jako biskup Chur uczestniczyłem w pogrzebie byłego biskupa diecezji, uczyniłem to w postawie, w jakiej stoję przy grobie każdego człowieka. Nie do mnie należy osądzanie życia i pracy danej osoby. Tylko Bóg zna nasze motywy i intencje” – wyznał bp Bonnemain. Zaznaczył, że status kanoniczny wspólnoty lefebrystów nie jest bezpośrednio związany ze starymi ranami i napięciami w diecezji Chur. „Najwyższy czas, abyśmy zostawili je za sobą i zrobili krok w kierunku siebie nawzajem. Jeśli w Kościele katolickim nie jesteśmy gotowi działać w ten sposób, nie możemy już wiarygodnie mówić o pojednaniu, pokoju i braterstwie” – stwierdził hierarcha. „Z takim nastawieniem i nadzieją będziemy również celebrować Mszę św. żałobną w katedrze w Chur 19 kwietnia 2024 r., na którą jeszcze raz serdecznie wszystkich zapraszam” – powiedział bp Bonnemain.
Biskup Vitus Huonder urodził się w 1942 r. w Trun, we wschodnim kantonie Graubünden. Został wyświęcony na kapłana diecezji Chur w 1971 roku. W 1990 r. został mianowany kanonikiem katedry w Chur, a w 1998 r. wikariuszem generalnym. Kiedy papież Benedykt XVI mianował go biskupem diecezji w 2007 r., przyjął motto „Instaurare Omnia in Christo” („Odnowić wszystko w Chrystusie”).
Diecezja Chur, która obejmuje siedem z 26 kantonów Szwajcarii i posługuje około 650 tys. katolików, jest uważana za głęboko spolaryzowaną, ze złożonymi podziałami geograficznymi, politycznymi, kulturowymi i językowymi.
Bp Huonder był postrzegany jako zdecydowany zwolennik konserwatywnego skrzydła diecezji. W ciągu 12 lat kierowania diecezją był często uwikłany w kontrowersje, w tym dotyczące komentarzy na temat homoseksualności, święcenia kobiet i edukacji seksualnej w szkołach.
W 2015 roku ówczesny prefekt Kongregacji Nauki Wiary, kardynał Gerhard Müller poprosił bp. Huondera o nawiązanie kontaktów z przedstawicielami SSPX. „Pomysł polegał na stworzeniu przyjaznych relacji międzyludzkich ze wspólnotą – wyjaśnił bp Huonder w filmie z 2023 roku. – Jednocześnie należało zająć się kwestiami doktryny Kościoła”. Wyznał, iż w miarę rozwoju tych kontaktów zgłębił biografię i pisma założyciela SSPX, abp. Marcela Lefebvre’a. W ten sposób argumenty teologiczne, obawy i cele SSPX stawały się dla niego coraz bliższe.
Abp Lefebvre zaniepokojony zmianami po Soborze Watykańskim II, założył SSPX w Écône w 1970 roku, aby formować seminarzystów zgodnie z tradycyjnymi liniami. Został ekskomunikowany w 1988 roku po udzieleniu sakry czterem biskupom pomimo papieskiego zakazu i zmarł w 1991 roku.
Papież Benedykt XVI zniósł ekskomunikę nałożoną na czterech biskupów w 2009 roku. W liście do biskupów wyjaśniającym tę decyzję napisał: „Dopóki kwestie doktrynalne nie zostaną wyjaśnione, Stowarzyszenie nie ma statusu kanonicznego w Kościele, a jego kapłani – nawet jeśli zostali uwolnieni od kary kościelnej – nie pełnią legalnie żadnej posługi w Kościele”.
Rozmowy między Rzymem a SSPX nie rozwiązały impasu, co oznacza, że grupa ta nadal nie ma regularnego statusu kanonicznego.
Papież Franciszek przyjął rezygnację bp. Huondera w 2019 roku, który we wspólnym oświadczeniu z przełożonym generalnym SSPX ks. Davide Pagliarani, stwierdził, że przechodzi na emeryturę do domu SSPX. „Jedynym celem tego kroku jest poświęcenie się modlitwie i milczeniu, odprawianie wyłącznie tradycyjnej Mszy Świętej i praca na rzecz Tradycji, jedynego sposobu odnowy Kościoła” – napisał w swoim oświadczeniu.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Jako dewizę biskupiego posługiwania przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu).