Gry wojenne

Mam na myśli nie te toczące się gdzieś daleko. Pod Bachmutem, Chersoniem czy w okolicach zaporoskiej elektrowni. Tamte ciągle są gdzieś… Daleko. Bliżej nam do ciągle aktualizowanych i zmieniających się informacji, zamieszczanych w serwisach informacyjnych. Tu dopiero jest zamęt. Może nie tyle w relacjach z pola walki, co w prognozach.

Trochę jak z pogodą. Gdy zapowiadają zachmurzenie całkowite trzeba przygotować się na całkiem ciepły, słoneczny dzień. Radzą zabrać parasole – jest duże prawdopodobieństwo, że nie będą potrzebne. W dzienniku mówią o czternastu stopniach w centrum, gdy na termometrze jest już osiemnaście (w cieniu).

Z wojną jest podobnie. Dwie analizy obok siebie. Jedna zwiastuje jeśli nie klęskę Ukrainy, to przynajmniej duże trudności na froncie. Druga jej zwycięstwo. Która bliższa prawdy?

Zresztą nie tylko wojna czy pogoda. Jeden z dzienników analizuje wyniki sondaży. Wydawać by się mogło, że – biorąc po uwagę błąd statystyczny  - powinny być do siebie zbliżone. Tymczasem mogą różnić się diametralnie. W jednych dominują zwolennicy pro choice, w innych pro live. Według jednego młodzi bardziej są za, w innym przeciw. Zawrotu głowy można dostać gdy zaczniemy zastanawiać się nad przyjętym przez socjologów i publicystów kluczem interpretacyjnym. Ten, jak na maturze z języka polskiego, może okazać się decydującym.

Źródła danych, klucze interpretacyjne, zakulisowe działania dyplomatów… Już nie tylko zwykły obserwator zaczyna się gubić. Także zawodowcy. Franciszek ogłasza trwające przygotowania nowej inicjatywy pokojowej. Kreml i Kijów natychmiast ogłaszają dementi. Kardynał Sekretarz Stanu wyraża zdziwienie… Chaos czy gra wojenna?

Prawdopodobnie na ostatnie pytanie nie znajdziemy odpowiedzi. Co na dłuższą metę przynieść może fatalne skutki. Człowiek potrzebuje poczucia bezpieczeństwa, a te zapewniają mu między innymi bieżące informacje. Gdy ich nie otrzymuje rodzą się lęki. Często irracjonalne. Bywa też, coraz częściej, że zaczynamy się wycofywać. Trochę jak w znanym starszemu pokoleniu skeczu kabaretu Dudek. Zagubiony w lesie mężczyzna spotyka po latach kogoś na polanie. Zaczyna się opowieść o cywilizacyjnym skoku. Słuchający wytrzeszcza oczy nie dowierzając. Wreszcie odwraca się i odchodzi. „Panie, dokąd…? Do lasu… Na grzyby”.

Jak bronić się przed irracjonalnymi lękami i pokusą ucieczki? W tegorocznym Orędziu na Dzień Środków Przekazu Franciszek pisze między innymi: „aby móc komunikować się prawdziwie w miłości, należy oczyścić swoje serce. Jedynie słuchając i mówiąc z czystym sercem, możemy zobaczyć więcej niż tylko to, co widać na zewnątrz i przezwyciężyć nieokreślony hałas, który także w sferze informacji utrudnia nam rozeznawanie w złożoności świata, w którym żyjemy. Wezwanie do mówienia z sercem stanowi radykalny wymóg w naszych czasach, tak bardzo skłonnych do obojętności i oburzenia, czasem nawet na podstawie dezinformacji, która fałszuje prawdę i nią manipuluje”.

Co prawda do obchodów Dnia zostało jeszcze trochę czasu, ale już dziś, w kontekście „nieokreślonego hałasu”, warto zastanowić się co znaczy słuchać z czystym sercem.

W tradycji chrześcijańskiej oznacza to przede wszystkim wolność od grzechu ciężkiego. Ale nie tylko ona determinuje wewnętrzną czystość i wolność. Wspomnieć też trzeba o uprzedzeniach, uproszczeniach, niechęci do logicznego myślenia i uleganiu emocjom, nie radzeniu sobie z ich racjonalizowaniem, niczym nie uzasadnionej potrzebie natychmiastowego reagowania i modnego dziś wyrażania siebie, czasem zwykłej chęci zaistnienia. To wszystko sprawia, że nie tylko nie jesteśmy wstanie zrozumieć „złożoności świata, w którym żyjemy”. Zapewne niechcianą przez nas konsekwencją jest uczestnictwo mimo woli w grach wojennych. Toczonych nie tylko na odległych frontach. Także w naszych gminach, parafiach, rodzinach…