W obliczu spadku liczby powołań istnieje „niebezpieczeństwo, że będzie się chciało ich szukać bez odpowiedniego rozeznania” – powiedział Papież podczas spotkania z 38 jezuitami, które odbyło się przy okazji podróży apostolskiej na Maltę.
Relację z tego spotkania, podczas którego Ojciec Święty zwrócił uwagę, że powołaniem Kościoła nie są liczby, lecz ewangelizacja, opublikowało pismo włoskich jezuitów „La Civiltà Cattolica”.
Papież wskazał na potrzebę powrotu do „Kościoła wychodzącego”, ponieważ Pan puka od wewnątrz, abyśmy mogli Go wypuścić. Nazwał Benedykta XVI prorokiem „Kościoła przyszłości”, który stanie się mniejszy, straci wiele przywilejów, ale będzie bardziej pokorny i autentyczny oraz znajdzie energię dla tego, co istotne. Będzie to Kościół bardziej duchowy, uboższy i mniej upolityczniony.
Franciszek proponuje przyjąć pokorę, służbę i autentyczność jako kryteria pozwalające odpowiedzieć „twórczo” na kryzys powołań w starzejącej się Europie. Prosi seminarzystów, aby byli „normalnymi ludźmi, bez wyobrażania sobie, że są «wielkimi apostołami» lub «pobożnisiami».
Do tego potrzebni są także normalni przełożeni, wolni od hipokryzji, która może wypaczyć drogę młodego człowieka oraz powinni wzbudzać zaufanie swoich podopiecznych. Młodzi nigdy nie powinni przywdziewać ujednoliconych uniformów. Każdy z nich jest niepowtarzalną osobą z innym dowodem tożsamości. Zapytany o proces synodalny, Papież uważa, że postępuje on naprzód i nie ma od niego odwrotu.
Ostatni synod jasno wyraził wolę „refleksji nad teologią synodalności, aby uczynić decydujący krok w kierunku Kościoła bardziej synodalnego”. Następnie zwrócił uwagę na tragedię migrantów na Morzu Śródziemnym: „Migracja jest problemem całej Europy”, a nie tylko krajów, do których przybywają migranci. Konieczne jest „osiągnięcie postępu w dziedzinie praw człowieka, aby wyeliminować kulturę odrzucenia”.
Tragedie związane z przekraczaniem pustyni, handlem ludźmi, torturami i podróżami morskimi są „jedną ze klęsk ludzkości, która wchodzi w zakres polityki państw”. Zdaniem Franciszka - ewangelizację należy łączyć z przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym. Brak zaangażowania w troskę o wspólny dom jest poważnym grzechem przeciwko Stwórcy i stanowi wyraz współczesnego pogaństwa. Jest również przejawem braku odpowiedzialności na życie przyszłych pokoleń na naszej planecie.
Nie było ono związane z zastąpieniem wcześniejszych świąt pogańskich, jak często się powtarza.
"Pośród zdziwienia ubogich i śpiewu aniołów niebo otwiera się na ziemi".
Świąteczne oświetlenie, muzyka i choinka zostały po raz kolejny odwołane przez wojnę.
Boże Narodzenie jest również okazją do ponownego uświadomienia sobie „cudu ludzkiej wolności”.
Życzenia bożonarodzeniowe przewodniczącego polskiego episkopatu.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.