Pandemia nie zmieniła religijnej aktywności w sieci niemal połowy użytkowników religijnych serwisów

W tegorocznym badaniu CBOS zapytał respondentów o to, czy w czasie pandemii podjęli nowe (tzn. takie, których nie podejmowali przed pandemią) aktywności religijne w sieci. 47 proc. respondentów udzieliło odpowiedzi przeczącej, co wskazuje na to, że pandemia - przynajmniej do tej pory - nie przyczyniła się do masowej zmiany form tych aktywności - wyjaśnia CBOS. Jednak 40 proc. użytkowników wskazało, że zaczęli oglądać transmisje nabożeństw online, co wskazuje na istotne zapotrzebowanie na tego typu działania Kościołów i wspólnot.

Natomiast, jak wynika z badania, dla 13 proc. badanych pandemia stała się zachętą do odwiedzenia strony internetowej lub mediów społecznościowych własnego Kościoła, a 7 proc. korzystających z serwisów religijnych dołączyło do religijnych stron i grup w mediach społecznościowych, np. na Facebooku.

Oglądanie transmisji nabożeństw w sieci było popularne zwłaszcza wśród mieszkańców największych miast (66 proc.) - podało CBOS. Mieszkańcy najmniejszych miast wskazywali tę odpowiedź nieco rzadziej (58 proc.), natomiast wśród mieszkańców wsi najmniej (jedna czwarta) ankietowanych deklarowało taką aktywność.

"W czasach restrykcji i ograniczeń liczby wiernych na nabożeństwach w kościołach i świątyniach, 60 proc. badanych oglądało transmisje mszy św. w telewizji, a 21 proc. deklarowało oglądanie transmisji mszy św. przez Internet" - napisano w raporcie.

"Nie mamy natomiast danych, które pozwalają stwierdzić, czy ten zwrot ku mediom związany jest ze spadkiem lub wzrostem liczby praktykujących w ogóle" - zaznaczono.

Autorzy badania zwracają uwagę, że najmłodsi badani są w największym stopniu niechętni poszukiwaniom nowych form aktywności religijnej w sieci (71 proc.), co można wiązać z najmniejszym zaangażowaniem religijnym tej kohorty wiekowej w ogóle.

W styczniu br. serwisy religijne odwiedzało, według deklaracji ankietowanych, 19 proc. użytkowników Internetu.

Najczęściej korzystanie z takich serwisów deklarowały osoby w wieku 45-54 lata (24 proc.), nieco rzadziej zarówno respondenci w wieku 55-64, jak i najstarsi - 65+ (po 21 proc.), natomiast najmłodsi ankietowani korzystanie z takich stron deklarowali najrzadziej (7 proc.).

Najwięcej deklaracji korzystania z serwisów religijnych (24 proc.) odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym, a drugą co do wielkości grupę użytkowników stanowili respondenci z wykształceniem podstawowym(21 proc.).

Jak podaje CBOS, jeżeli chodzi o różnice między mieszkańcami miast i wsi, odwiedzanie religijnych serwisów najczęściej deklarowali ankietowani z miast liczących do 20 tys. mieszkańców (26 proc.), a zarówno mieszkańcy wsi, jak i miast od 100 tys. do 499 tys. ludności uplasowali się na drugim miejscu (po 19 proc.).

Z badania wynika, że najaktywniejszymi użytkownikami religijnych serwisów były osoby biorące udział w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu - 79 proc. Wśród osób deklarujących praktykowanie raz w tygodniu takich wskazań było już zdecydowanie mniej - 26 proc.

Potwierdza to wniosek, że w Polsce religijne serwisy służą przede wszystkim osobom bardzo zaangażowanym religijnie, a mniejsze zaangażowanie i rzadsze praktyki sprawiają, że treści o tematyce religijnej są wyszukiwane rzadziej.

Respondenci pytani o to, jakich treści w serwisach religijnych poszukują najczęściej, często wskazywali na wyszukiwanie haseł lub treści w wyszukiwarkach, a nie odwiedzanie konkretnych stron (30 proc.).

"Ciekawych wniosków dostarczają odpowiedzi na pytanie, jakie funkcje pełniło w czasach pandemii korzystanie z serwisów o tematyce religijnej. Dla 41 proc. badanych było ono uzupełnieniem aktywności religijnej poza siecią" - informuje CBOS.

Około 24 proc. respondentów wskazało jednak, że odwiedzanie serwisów religijnych uważa za czynność niezwiązaną z aktywnością religijną poza siecią. Dla ośmiu procent badanych w czasie pandemii aktywność w sieci była natomiast jedyną formą aktywności religijnej.

Kolejne pytania dotyczyły zmiany częstości korzystania z Internetu dla celów religijnych w czasach pandemii. Analiza wykazała, że 43 proc. odwiedzających religijne serwisy zadeklarowało, że częstotliwość się zwiększyła, a 39 proc. - że pozostała bez zmian. Natomiast dla 9 proc. respondentów czas pandemii oznaczał rzadsze korzystanie z sieci dla celów religijnych.

Według CBOS wśród osób w wieku 35-44 lata 59 proc. zadeklarowało, że częściej korzystają z Internetu dla celów religijnych. Warto jednocześnie zauważyć, że połowa najstarszych respondentów, powyżej 65 roku życia, również wskazała taką odpowiedź.

Badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Badanie zrealizowano od 3 do 13 stycznia 2022 r. na próbie liczącej 1135 osób (w tym: 46,4 proc. metodą CAPI, 33,1 proc. - CATI i 20,4 proc. - CAWI).