Uroczystość Chrystusa Króla Kościół katolicki obchodzi w ostatnią niedzielę roku liturgicznego, która w tym roku przypada 21 listopada. Sensem tego święta odnowa świata w Chrystusie. Chodzi też o zrozumienie królewskiej misji Jezusa, która wyraża się w służbie oraz w ofierze za innych. W tym roku po raz pierwszy w uroczystość Chrystusa Króla obchodzony jest z inicjatywy papieża Franciszka Światowy Dzień Młodzieży w diecezjach.
Ewangelie ukazują tajemnicę królowania Chrystusa jako służbę, aż do złożenia ofiary ze swego życia. Ubiczowany, ukoronowany cierniami Jezus odpowiada na pytanie Poncjusza Piłata: Tak, jestem Królem. Królestwo moje nie jest z tego świata (por. J 18, 33-40). Na krzyżu Chrystusa widniał napis: Jezus Nazarejczyk Król Żydowski (J, 19,19), a ukrzyżowany z Nim łotr prosił tuż przed śmiercią: "Jezu, wspomnij na mnie, gdy będziesz w swoim królestwie" (Łk 23,42). Ten ewangeliczny przekaz ukazuje, że w najgłębszym chrześcijańskim sensie panować to znaczy służyć a nawet oddać życie za innych.
Święto Chrystusa Króla symbolem odnowy współczesnego świata
Święto Chrystusa Króla wprowadził papież Pius XI w roku 1925 na zakończenie Roku Świętego: przypadła ona wówczas na 11 grudnia. Sensem tego nowego święta, jak wyjaśniał papież w encyklice "Quas primas", było uznanie panowania i władzy Chrystusa zarówno w życiu osobistym chrześcijan, jak i całych społeczności. Miało ono służyć odnowie wiary, także w przestrzeni publicznej, która szczególnie – zdaniem Piusa XI - narażona jest na wypieranie zeń wartości i zasad chrześcijańskich.
Ustanowienie święta Chrystusa Króla Pius XI traktował także jako „lekarstwo na zagrożenia niesione przez coraz powszechniejsze prądy laicyzacyjne, zaprzeczające panowaniu Chrystusa nad ludami”. W związku z tym zachęcał – jak brzmiało ulubione jego hasło - do „Instaurare omnia in Christo”, czyli odnowy wszystkiego w Chrystusie.
W 1969 r. papież Paweł VI podniósł święto Chrystusa Króla do rangi uroczystości, a więc najwyższej wagi obchodu liturgicznego w Kościele, postulując czcić Chrystusa jako Króla Wszechświata. Po reformie liturgicznej uroczystość została przeniesiona na ostatnią niedzielę przed Adwentem, czyli ostatnią niedzielę roku liturgicznego.
Święto Chrystusa Króla od samego początku było uroczyście obchodzone w Polsce. W 1927 r. powstał w Poznaniu komitet budowy pomnika Najświętszego Serca Pana Jezusa, który miał być także monumentem wdzięczności za odzyskaną niepodległość. Pomnik ten uroczyście odsłonięto 30 października 1932, w święto Chrystusa Króla. W uroczystościach wzięli udział liczni poznaniacy pod przewodnictwem kard. Augusta Hlonda. Pomnik zburzyli Niemcy zaraz po wejściu do miasta w 1939 r., wysadzając go w powietrze. A figurę Chrystusa przetopiono na kule armatnie. Od kilku lat trwają starania o odbudowę tego pomnika i postawienie go ponownie w godnym miejscu stolicy Wielkopolski.
Kwestia intronizacji Chrystusa jako Króla
Sprawą intronizacji Chrystusa Króla – na prośbę licznych oddolnych ruchów intronizacyjnych - w ostatnim dziesięcioleciu zajmowała się Konferencja Episkopatu Polski. Powołała w tym celu w 2013 r. specjalny Zespół ds. Ruchów Intronizacyjnych pod przewodnictwem biskupa opolskiego Andrzeja Czai. Po długich i niełatwych dyskusjach z przedstawicielami ruchów intronizacyjnych - które domagały się ogłoszenia Chrystusa królem Polski - ustalono, że "nie trzeba Chrystusa intronizować w znaczeniu wynoszenia Go na tron i nadawania Mu władzy ani też ogłaszać Go Królem", lecz można dokonać intronizacji jako wyraz prześwietlenia Jego nauką naszego życia indywidualnego i społecznego.
Podczas spotkania Zespołu 10 czerwca 2014 roku zrodziła się myśl o przygotowaniu aktu uznania Chrystusa Królem w uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata w 2016 roku, w ramach obchodów jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski.
W liście pasterskim poprzedzającym Jubileuszowy Akt - biskupi przypominali, że zasadniczym celem dokonania aktu intronizacji jest "uznanie z wiarą panowania Jezusa oraz poddanie i zawierzenie Mu życia osobistego, rodzinnego i narodowego we wszelkich jego wymiarach i kształtowanie go według Bożego prawa".
Uroczysta proklamacja Aktu Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana odbyła się w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach 19 listopada 2016 r. Następnego dnia akt ten został odnowiony we wszystkich świątyniach katolickich w Polsce.
W ikonografii
W ikonografii wątek Chrystusa panującego obecny jest już od starożytności. Wielokrotnie przedstawiony jest on jako Pantokrator, czyli Wszechwładca, zasiadający na tronie, mający ziemię za podnóżek lub trzymający glob ziemski w dłoni. Tak przedstawiają Jezusa dawne ikony i mozaiki. Tak też wielokrotnie ukazuje Go Apokalipsa - jako zasiadającego na tronie, któremu całe stworzenie oddaje cześć.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Jako dewizę biskupiego posługiwania przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu).