Predyspozycja a preferencja

Wreszcie trzecim rodzajem negatywnych przeżyć jest kontakt homoseksualny w dzieciństwie lub młodości, szczególnie, jeżeli jest to pierwsze doświadczenie seksualne. Badania wykazały, że dwie trzecie osób, których pierwsze doświadczenie było homoseksualne, później w życiu dorosłym było aktywnych homoseksualnie. Być może zachodzi tu zjawisko zwane wdrukowaniem. Zostało bardzo dobrze zbadane u zwierząt (słynne badania austriackiego zoologa Konrada Lorenza), występuje również u ludzi i może leżeć u podłoża pewnych zachowań społecznych i powstawania nałogów — także seksualnych. Zatem tożsamość płciowa kształtuje się na bazie cech osobowości i układów rodzinnych. Wiąże się z nią orientacja seksualna. Jeżeli tożsamość jest słaba i chwiejna, to i orientacja taka będzie. Jeżeli nałożą się na to negatywne, raniące przeżycia seksualne, mogą rozwinąć się skłonności homoseksualne.

Na szczęście wynikanie to nie jest nieodwołalne i nieodwracalne — na każdym etapie można je zatrzymać, a w procesie terapeutycznym nawet cofnąć, zawsze jednak pociąga ono za sobą niebagatelne koszty psychiczne. Rozwój psychiczny bowiem wiedzie w sposób naturalny do zainteresowania płcią przeciwną, a wszelkie czynniki powodujące zakłócenia w rozwoju wymagają później znacznego wysiłku przy ich naprawianiu.

Przyjmując teorię psychologiczno–społeczną, można powiedzieć, że pragnienia i akty homoseksualne biorą się ze ściśle określonych zranień i konfliktów emocjonalnych mających swoje korzenie w dzieciństwie i wczesnej młodości. Należy jednak pamiętać, że stwierdzenie, iż homoseksualizm jest spowodowany czynnikami rodzinnymi i środowiskowymi, musi uwzględniać wpływ czynników genetycznych i hormonalnych jako predysponujących, a do zaistnienia orientacji homoseksualnej muszą występować i współdziałać wszystkie trzy czynniki.

Pytanie o przyczyny i uwarunkowania homoseksualizmu ciągle jeszcze nie jest ostatecznie rozstrzygnięte. Spośród teorii na ten temat najlepiej potwierdzona i najbardziej prawdopodobna wydaje się teoria o nabytym charakterze homoseksualizmu uwzględniająca rolę cech dziedzicznych oraz wpływ rodziny i środowiska na kształtowanie się osobowości, a także psychologiczno–społeczne uwarunkowanie ostatecznego wyboru postaw życiowych. Ta teoria daje też największą nadzieję na pozytywny skutek terapii u osób, które chcą zmienić orientację na heteroseksualną, oraz na prewencję, czyli zapobieganie powstawaniu homoseksualizmu.

Tekst opracowany na podstawie pracy doktorskiej przygotowywanej na Wydziale Teologicznym UAM. W artykule pominięto przypisy.

* * *


Jolanta Próchniewicz - ur. 1955, mgr psychologii i teologii UAM, doktorantka na Wydziale Teologicznym UAM, przygotowuje pracę na temat osób homoseksualnych w Kościele, zaangażowana w działalność pro life, członek Stowarzyszenia Psychologów Chrześcijańskich, mieszka w Poznaniu.