Sugestie duszpasterskie: Niewierzący w parafii

Ten etap, który jest jeszcze monologiem, prowadzi do dialogu. Jego treść będzie zawsze zależna od konkretnych trudności, jakie ktoś przeżywa. Z czasem można zasugerować konkretne tematy rozmowy. Najczęściej będą to sprawy wspólne zainteresowaniom wszystkich ludzi, a więc podstawowe pytania światopoglądowe dotyczące sensu życia, śmierci, losu człowieka, prawdy itp.
Prowadzący dialog z niewierzącymi nie powinien zaczynać od nawracania. Czynione zbyt natrętnie, jest odczytywane jako zamach na wolność. Człowiek współczesny jest bardzo uczulony na szacunek dla wolności i szybko zniechęci się do rozmówcy, który jest natrętem. Niech więc rozmowa na temat wiary będzie dzieleniem się własnym doświadczeniem wiary, ukazywaniem jej racjonalnych przesłanek. Niewierzący oczekuje nie tylko pouczenia o wierze, odpowiedzi na pytania o zasady wiary, ale przede wszystkim osobistego świadectwa rozmówcy,
W kontakcie z niewierzącymi należy pamiętać, że łaskę wiary daje Bóg, a zadaniem człowieka jest oczyścić przedpole, usunąć uprzedzenia, dostarczyć przesłanek racjonalnych, wiedzy na temat wiary, chrześcijaństwa i Kościoła. Dlatego duszpasterz powinien dać czas działaniu łaski i wspierać szukającego i pytającego człowieka modlitwą i ofiarą.

Profilaktyka duszpasterska
Większość niewierzących w naszym, polskim, środowisku rekrutuje się z rodzin i środowisk chrześcijańskich, katolickich. Stąd problem zapobiegania zjawisku odchodzenia od wiary powinien obchodzić nasze duszpasterstwo. Niełatwo jest poznać i określić przyczyny, dla których ktoś zrywa z wiarą religijną. Niektóre odejścia są gwałtowne, z powodu porażenia przez życie, inne powolne i stopniowe. Trudno jest przeto wskazać na bardzo proste zabiegi, które mogłyby zapobiec utracie wiary przez wielu, ale można pokusić się o choćby pewne sugestie w tym względzie.

a. Najpierw nie szkodzić
Niewątpliwie nasi wierni są niezwykle wrażliwi na przykład ludzi Kościoła. Wielu z tych, którzy odeszli, wskazuje jako na przyczynę odejścia zły przykład duchownych, na odejście przez wielu z nich od ewangelicznego stylu życia, na lekceważący stosunek księży do ludzi, wrogość wobec inaczej myślących, angażowanie się w rozmaite bójki i przepychanki polityczne. Zwykle zgorszenie z powodu innych, którzy wierzą a nie czynią, jest związane z innymi poważnymi przyczynami utraty wiary, ale nie można lekceważyć zgorszenia z powodu braku świadectwa. Jest tu wiele do przemyślenia i rewizji, szczególnie w stylu życia duchownych, ożywienia wrażliwości na potrzeby ludzi, otwierania się duszpasterstwa szczególnie na tych, którzy w życiu pogubili się.

b. Zadbać o pogłębianie wiary chrześcijan
Pogłębia się proces pluralizacji polskiego społeczeństwa, także w zakresie postaw wobec wiary religijnej. Obok siebie coraz częściej żyją i pracują wierzący i niewierzący, obojętni religijnie czy też wyznawcy innych religii, sekt. Fakt ten sprawia, że wiara jest ciągle wystawiana na konfrontację i próbę. Wyniki tej konfrontacji i próby bywają różne. Czasem prowadzi to do pogłębienia wiary, do przemyślenia jej zasad i dokonania świadomego i ponownego jej wyboru. Ale zdarza się, że prowadzi to do osłabienia wiary czy jej odrzucenia. Dlatego też działalność duszpasterska powinna coraz częściej zwracać uwagę na potrzebę uczenia ludzi, jak żyć i wierzyć w społeczeństwie pluralistycznym. Działalność ta nie może jednak poprzestawać na pouczeniu, instrukcji, dokształcaniu, ale powinna dążyć do wyzwalania takich inicjatyw, które będą rodziły struktury życia religijnego zdolne ochronić ludzi wierzących przed naporem laicyzacji i dechrystianizacji. Niewątpliwie z tej potrzeby powstały coraz bardziej żywe ruchy religijne i wspólnoty życia chrześcijańskiego. Spośród wielu ważnych dziś dla odnowy życia religijnego w Kościele powszechnym, a także w Polsce, można wymienić m.in. Drogę Neokatechumenalną, ruch Odnowy w Duchu Świętym, ruch Oaz, zapoczątkowany przez Sługę Bożego ks. prof. Franciszka Blachnickiego, różne rodzaje wspólnot grupujących rodziny itp.