Jaki powinien być kapłan dla dzisiejszych czasów?

5. Posługa formatorów

Na koniec chciałbym się odnieść krótko do posługi formatorów kapłańskich. Ważne jest, aby każdy formator uświadomił sobie dobrze, iż – kiedy otrzymuje tę misję kościelną od biskupa – jest wezwany do podjęcia wielkiej odpowiedzialności. Odpowiedzialność ta nie sprowadza się do wykonania wspomnianej misji w sposób służbowy lub biurokratyczny, ale raczej wymaga pełnego zaangażowania się wraz z seminarzystami w procesy formacyjne.

W formacji prawdziwej i skutecznej, konieczne jest, aby seminarzyści nie byli „instruowani” jakby od zewnątrz, ale wręcz przeciwnie, aby mogli widzieć w tych, którzy im towarzyszą podstawowe cechy tej drogi kapłańskiej na którą są stopniowo wprowadzani. Aspekt ten dobrze streszcza słynna wypowiedź Pawła VI, zaczerpnięta także przez papieża Franciszka: „Człowiek naszych czasów chętniej słucha świadków, aniżeli nauczycieli; a jeśli słucha nauczycieli, to dlatego, że są świadkami. Faktycznie udowadnia instynktowną awersję do wszystkiego, co może wydawać się oszustwem, fasadą, kompromisem” (PAWEŁ VI, Przemówienie podczas Audiencji do członków Papieskiej Rady ds. Świeckich [2 października 1974 r.]: AAS 66 [1974], 568).

Istotnie, “Grupa formatorów nie stanowi jedynie jakiejś konieczności instytucjonalnej, lecz jest, przede wszystkim prawdziwą i właściwą wspólnotą wychowawczą, która świadczy zgodnie i wymownie o wartościach właściwych posłudze kapłańskiej. Seminarzyści, zbudowani i zachęceni takim świadectwem, chętnie i z przekonaniem przyjmą skierowane do nich propozycje formacyjne” (RF, 132).

Mając to na względzie, Ratio przede wszystkim zachęca, aby formatorzy stanowili prawdziwą i właściwą wspólnotę wychowawczą. Jak już wspomniałem, formacja kapłańska ma charakter wybitnie wspólnotowy, ponieważ rodzi się z powołania kościelnego, jest realizowana we wspólnocie seminaryjnej i ma na celu misję na rzecz Ludu Bożego. W związku z tym konieczne jest, aby seminarzyści widzieli, że ich formatorzy tworzą małą wspólnotę kapłańską, w której każdy, wypełniając własną funkcję i kompetencje, integruje się z innymi, żyjąc stale w postawie słuchania, dyspozycyjności do dialogu oraz wspólnego myślenia i planowania (por. tamże, 3).

Przede wszystkim zadaniem rektora seminarium jest, we współpracy z innymi formatorami, zarządzanie seminarium, które nie ograniczałoby się wyłącznie do wykonywania obowiązków i funkcji, ale powinno się stać czymś więcej, a mianowicie odzwierciedleniem prawdziwej rzeczywistości eklezjalnej. Rektor, zarządzając seminarium, koordynuje z braterską miłością działania wychowawcze, starając się nawiązać z innymi wychowawcami relacje oparte na lojalności i autentyczną współpracę (por. tamże, 134).

Delikatne i ważne zadanie formatorów wymaga również, aby ta kościelna posługa była wykonywana w pełnym wymiarze czasu. Można zrozumieć trudności duszpasterskie, które czasem, zwłaszcza ze względu na brak kapłanów, determinują wybór formatorów przez biskupów. Trzeba jednak mieć ambicję i zrobić wszystko, aby do seminarium i formacji kapłańskiej oddelegować kapłanów na podstawie odpowiedniego świadectwa życia, osobistej postawy, charyzmatu i przygotowania oraz gotowych do całkowitego poświęcenia się realizacji powierzonej misji.

W tym względzie, Ratio stwierdza: “Wspólnotę formatorów tworzą wybrani i dobrze przygotowani kapłani, oddelegowani do współpracy w delikatnej misji formowania przyszłych kapłanów. Ważne jest, by formatorzy byli przeznaczeni wyłącznie do tego zadania i w ten sposób mogli mu się całkowicie poświęcić. Trzeba więc, by mieszkali w seminarium” (Tamże, 132).

Na koniec pragnę zauważyć, że jako formatorzy seminaryjni macie również możliwość przeżywać bogate doświadczenie formacji permanentnej. To splatanie się formacji może stanowić cenną pomoc dla waszego życia kapłańskiego. Kiedy towarzyszycie kandydatom do kapłaństwa, uczestniczycie razem z nimi w procesie wzrastania, które wzbudza dar powołania, umacnia go i karmi. Ponadto wszystkie narzędzia, które nabyliście, aby towarzyszyć seminarzystom, mogą okazać się pożytecznymi dla waszego życia osobistego, dla waszego kapłaństwa, a w przyszłości stanowić cenną pomoc w formacji permanentnej kapłanów we własnej diecezji.

Pragnę Wam życzyć, abyście z entuzjazmem pełnili posługę formacji kapłańskiej. Abyście nawet pomimo zmęczenia w owocnym kontynuowaniu działań formacyjnych i trudu, który niekiedy wydaje się przeważać, nadal ofiarowali się z hojnością i poświęcali swoje najlepsze siły w kształtowanie kapłanów zakochanych w Chrystusie i pełnych delikatności wobec Ludu Bożego. Nie jesteście sami. Kongregacja ds. Duchowieństwa jest blisko Was, a przede wszystkim, Chrystus nas prowadzi i wypełnia w nas Swoje dzieło każdego dnia.

Jorge Carlos Patrón Wong
Arcybiskup-Biskup emeryt Papantla
Sekretarz ds. Seminariów
Kongregacja ds. Duchowieństwa