Przed krzyżem schody

Święte Schody, podobne do tych laterańskich, znajdują się w Sośnicy – miejscowości niedaleko Kątów Wrocławskich – oraz w Górze. Liczą 28 stopni, podobnie jak te przywiezione przez św. Helenę w IV wieku z Jerozolimy do Rzymu. Wchodząc po nich na kolanach, rozważa się drogę Jezusa prowadzonego do Poncjusza Piłata.

Z Więźniem na przesłuchanie

Sośnica zasłynęła dzięki pobożnej wdowie, hrabinie Józefinie Würtz und Burg, która w 1775 r. pielgrzymowała na uroczystości roku jubileuszowego do Rzymu – gdzie miała okazję nawiedzić laterańskie Święte Schody. To wówczas podjęła decyzję o ufundowaniu podobnych. Kaplica Świętych Schodów, wzniesiona w 1776 r. przy sośnickim kościele, wkrótce zaczęła być tłumnie nawiedzana przez pielgrzymów. W każdym z 28 marmurowych stopni znalazły się sprowadzone przez hrabinę relikwie – wśród których, wedle przekazów, jest także odrobina gwoździa z drzewa Krzyża. U szczytu schodów, nad tabernakulum, wznosi się figura Chrystusa jako Męża Boleści, Ecce Homo, ukoronowanego cierniem, stojącego w szkarłatnym płaszczu.

Kaplicę Świętych Schodów, której patronuje św. Jadwiga, pokryli scenami męki Pańskiej wrocławscy artyści, Jan Henryk Kinast i jego syn Jan Karol. Namalowali również umieszczone obok w kościele obrazy ukazujące 7 radości i 7 boleści Matki Bożej. Na sklepieniu kaplicy widzimy Chrystusa, który odrywa rękę od krzyża, by pobłogosławić św. Jadwidze. Pod schodami pielgrzymi dostrzegą grób Chrystusa oraz Ogrójec.

– Pod schodami ma swój grób hrabina – dodaje ks. Mieczysław Kogut, kustosz sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego, które zostało tu ustanowione 3 marca 1999 r. – Prawdopodobnie została pochowana w skromnym tercjarskim stroju, ale jej trumna i doczesne szczątki zostały tak mocno zniszczone, że trudno to jednoznacznie stwierdzić.

Tłumy ludzi zjawiają się w Sośnicy zwłaszcza w Wielki Piątek i we wrześniu, na uroczystość odpustową ku czci Podwyższenia Krzyża Świętego; wielu pielgrzymów przybywa tu także w innym czasie, rozważając na różne sposoby mękę Pańską. A poznać tu można mniej znane formy towarzyszenia Jezusowi w Jego cierpieniu – np. Godzinki o Męce Pańskiej śpiewane na Świętych Schodach w Wielkim Poście.

– Nasze sanktuarium zaczyna cieszyć się coraz większą popularnością. Co niedzielę, zwłaszcza na Mszę św. o 11.00, przyjeżdżają tu zwykle indywidualni pielgrzymi – mówi ks. Mieczysław Kogut. Zorganizowane grupy, po uzgodnieniu, często uczestniczą w Mszy św. w sobotę o 12.00. W Wielki Piątek warto przyjechać na 15.00. Po Drodze Krzyżowej można wziąć udział w wielkopiątkowej liturgii.

Do Pałacu Piłata

Górowskie Święte Schody powstały w 1703 r. Zostały ufundowane przez tutejszego proboszcza, ks. Aleksego Abara. Znajdują się na terenie parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, w usytuowanym na cmentarzu kościele pw. Bożego Ciała. Zanim rozpoczniemy z Jezusem drogę na sąd, trafiamy do Wieczernika – przedstawionego na drewnianym stropie kościoła pw. Bożego Ciała. Pośród innych malowideł dostrzec można choćby w okolicy organów muzykującego króla Dawida i św. Cecylię.

Schody prowadzą do kaplicy zwanej Ratuszem lub Pałacem Piłata. Na ścianach po obu stronach stopni – z nisko umieszczonymi poręczami dla pątników idących na klęczkach – widać mnóstwo biblijnych scen. Na freskach dojrzymy na przykład pokrytego wrzodami Hioba czy króla Sedecjasza przed tronem Nabuchodonozora – przedstawienia odsyłające do męki Jezusa. U szczytu schodów stajemy przed ołtarzowym obrazem „Ecce Homo” – ukazującym cierniem ukoronowanego, związanego Chrystusa – i przed Jego sędziami. Za ołtarzem znajduje się kaplica mająca przypominać grób Pański, która była odczytywana także jako grób św. Aleksego, patrona Świętych Schodów.

– Przyjeżdżają do nas pielgrzymi i turyści zwłaszcza z Wielkopolski, z Lubuskiego – mówi ks. Henryk Wachowiak, proboszcz. – Święte Schody są dostępne co niedzielę od południa do 17.00; odprawiane są tutaj Msze św. m.in. w Boże Ciało i w Dzień Zaduszny, a w Wielki Piątek o 10.00 rozpoczyna się Droga Krzyżowa, której towarzyszy wejście na Święte Schody.

Przez pewien czas kościół zastępował świątynię parafialną, w której w 1964 r. doszło do katastrofy budowlanej. Po renowacji kościół pw. Bożego Ciała wraz z kaplicą Świętych Schodów został poświęcony 31 sierpnia 2002 r. Funkcjonuje tu dekanalne sanktuarium Męki Pańskiej. Poza naszą diecezją na Dolnym Śląsku Scala Sancta znajdują się także w obrębie plenerowych kalwarii – w Krzeszowie i Wambierzycach.