Na dobre i na złe

Wierna, często pozbawiona jakichkolwiek wzniosłych odczuć modlitwa to naturalna droga duchowa opowiada o. Tomasz Nowak, rekolekcjonista animujący przez lata rekolekcje „Na fali uwielbienia”. Nie ma takiej drogi, gdzie wszystko jest na wysokim C. Taki stan jest potrzebny, by potem mogło nastąpić to, co jest trudne. Widać to w historii Jezusa. Nie zaprasza ukochanych apostołów na Górę Przemienienia, by było im fajnie i miło, ale by przygotować ich na doświadczenie innej góry: Golgoty. My chcielibyśmy pozostać na poziomie emocji i stawiać naprędce trzy namioty. Jezus ma inny pomysł. Daje i Góry Przemienienia, i doświadczenia Golgoty. I choć chwała Boża objawia się na górze Tabor, królestwo w całej pełni przychodzi na krzyżu. Bóg bardzo oczekuje od nas wierności, stałości – czy jest dobrze, czy źle. Doskonale ponazywali to mistycy karmelitańscy: Jan od Krzyża czy Teresa Wielka. Oni odradzali wszelkie cudowności, emocjonalne odloty, a przecież mieli mistyczne doświadczenia, wizje czy ekstazy, których pozazdrościć im mogą współcześni charyzmatycy. Im wyżej wzlecisz, tym niżej musisz potem spaść. A przez to idziesz taką amplitudą: góra–dół, góra–dół i wolniej poruszasz się do przodu.

Przyjrzyj się nudzie

Dlaczego mamy problem z wiernością w modlitwie? Bo nie doceniamy już znaczenia słów: „historia” i „czas” dopowiada o. Piotr Jordan Śliwiński, kapucyn. Wierność odnosi się do czegoś trwałego. A my żyjemy w świecie, w którym wszystko szybko się nudzi. Zmieniamy rzeczy na nowszy model, mówimy: „Dobre jest to, co się zmienia”. Wierność to uznanie, że coś jest trwałe, niezmienne. I nagle okazuje się, że to „niezmienne” to nie „coś”, ale „ktoś”! Osoba, która nie spuszcza nas z  oka i jest wierna w każdej sytuacji naszego życia. Pamiętam lekcję z seminarium: „Jeśli masz ochotę wstać i wyjść z adoracji, zostań jeszcze na pięć minut”. Wierność będzie kosztować. Będzie dokonywaniem wyborów każdego dnia. Zostać? Wyjść? Dać Bogu jeszcze pięć minut? By wybrać wierność, będę musiał sporo zostawić. Były okresy, gdy modliłem się z zegarkiem w ręku. Chciałem być wierny. I choć moje myśli fruwały po całym kosmosie, nie dawałem sobie taryfy ulgowej: pół godziny to pół godziny.

Problem polega na tym, że nudność, jeśli można tak powiedzieć, czy atrakcyjność jako przeciwieństwo, jest nieadekwatnym systemem oceniania modlitwy nie ma wątpliwości s. Bogna Młynarz ze Zgromadzenia Duszy Chrystusa, doktor teologii duchowości. To tak, jakby ktoś oceniał Lacrimosę Mozarta według liczby decybeli. A i tak miałoby to większy związek z muzyką. Skala nudności/atrakcyjności pasuje jedynie do wesołego miasteczka. Ale Jezus nie przyszedł nas zabawić, tylko zbawić. Poczucie nudy na modlitwie nie mówi nic o Bogu ani o samej modlitwie. Ono mówi o nas. Swoją drogą to ciekawe zjawisko: stajemy naprzeciw Boga, Tego, który jest spełnieniem wszystkich naszych pragnień, i nudzimy się. Nie jest to powód do porzucenia modlitwy, ale na pewno warto się tej nudzie przyjrzeć. Co ona mówi? O nas, nie o Bogu. I nie chodzi tu o oskarżanie siebie. Raczej o głębsze zrozumienie siebie, uświadomienie naszego zanurzenia w tym, co zmysłowe, dotykalne, doczesne jedynie. Zanurzenia tak głębokiego, że stajemy się nieczuli na Boga, a nawet skłonni przykładać do rzeczy duchowych zmysłową miarę. Co wtedy zrobić? Oczywiście dalej się modlić. Być może właśnie ten czas „nudy” jest potrzebny, by ukształtowała się w nas nowa wrażliwość na obecność Boga. Bo On przychodzi do nas na tysiąc różnych sposobów, nie tylko przez emocjonalną euforię.

Wierność w modlitwie jest bardzo pokorną i bezpieczną postawą. Zabezpiecza nas przed roszczeniami, modlitewnymi kaprysami, zachciankami, szukaniem emocji dodaje dominikanin Wojciech Jędrzejewski. Uwalnia od całej naszej „zachciankowości”, czyli gonitwy, biegania „na pasku” szukania emocji. Albo stajesz się niewolnikiem egocentryzmu i szukania doznań, albo spotkasz się z Bogiem na poziomie wierności.

Nie gadaj tyle!

Zdecydowaliśmy się na wierną, codzienną modlitwę wiele lat temu opowiada Maciej Wolski z Domu Modlitwy w Warszawie. Od 2004 r. modliliśmy się każdego dnia z żoną Dorotą. W 2008 r. ruszyły raz w miesiącu 12-godzinne „Góry modlitwy”. Od pięciu lat ta modlitwa trwa codziennie przez cztery godziny. W szóstym rozdziale Ewangelii Mateusza Jezus podaje receptę na wierną modlitwę. Jeśli chcesz się modlić, wejdź do izdebki. I módl się do Ojca, który widzi w ukryciu, a On odda tobie. Nie rób tego przed ludźmi, oni ci nie oddadzą, to nie będzie ta nagroda, która zaspokoi twoje serce. Wejdź do izdebki. Do przestrzeni, gdzie jesteście tylko ty i Pan Bóg. Stań przed Nim ze świadomością, że On słucha i „odda tobie”, gdy uzna, że nadszedł na to czas. Gdy Bóg zobaczy twą wierność w małych, drobnych sytuacjach, gdy uzna, że nie modlisz się po to, by być widzianym i podziwianym, da ci strefę wpływu na większe rzeczy. Zobaczy, że gdy powierzy ci „większe”, nie zagubisz się w tym.