Szczera spowiedź


Jak się spowiadać? 


Co należy wyznać podczas spowiedzi? Katechizm powiada, że należy wyznać wszystkie grzechy śmiertelne, których jesteśmy świadomi po dokładnym zbadaniu siebie. Przykazanie kościelne mówi: „Każdy wierny, po osiągnięciu wieku rozeznania, obowiązany jest przynajmniej raz w roku wyznać wiernie wszystkie swoje grzechy ciężkie”. Wydaje mi się, że to tradycyjne katechizmowe sformułowanie nie jest doskonałe. Bo jeśli ktoś popełnił grzech śmiertelny, to przecież powinien co prędzej iść do spowiedzi, nawrócić się bez zwłoki. Nie czekać na doroczną spowiedź. Nie powinno się trwać w grzechu ciężkim, bo to jest narażanie siebie na niebezpieczeństwo utraty zbawienia.

Oczywiście słowo „przynajmniej” wskazuje, że chodzi tu o pokazanie jakiegoś minimum kościelnych wymagań. Katechizm Kościoła pokazuje także drogę ku maksimum i powiada tak: „Wyznawanie codziennych win (grzechów powszednich) nie jest ściśle konieczne, niemniej jest przez Kościół gorąco zalecane. Istotnie, regularne spowiadanie się z grzechów powszednich pomaga nam kształtować sumienie, walczyć ze złymi skłonnościami, poddawać się leczącej mocy Chrystusa i postępować w życiu Ducha. Częściej otrzymując przez sakrament pokuty dar miłosierdzia Ojca, jesteśmy przynaglani, by być – jak On – miłosierni”.

Tak więc najlepiej wyznać w spowiedzi wszystkie grzechy (ciężkie i lekkie), które popełniliśmy od czasu ostatniej spowiedzi. To jest droga do doskonałości i wtedy otwieramy się w pełni na łaskę sakramentu pokuty i pojednania. Jak powiada św. Augustyn: „Ten, kto wyznaje swoje grzechy, już działa razem z Bogiem. Bóg osądza twoje grzechy; jeśli ty także je osądzasz, jednoczysz się z Bogiem”.


Słów kilka o szczerości. Wyznanie grzechów w konfesjonale jest owocem rachunku sumienia, żalu za grzechy i postanowienia poprawy. To właściwie zaniesienie owoców wykonanego już duchowego wysiłku i oddanie Jezusowi za pośrednictwem spowiednika. Pan Bóg nie jest księgowym i nie oczekuje od nas „księgowego” bilansu zysków i strat. Z drugiej strony jeśli wpadamy w powierzchowność, w ogólnikowość stylu „zgrzeszyłem przeciwko przykazaniu numer…”, wtedy sami sobie wyrządzamy szkodę, bo marnujemy łaskę spowiedzi.

Grzechy ciężkie wymagają podania istotnych okoliczności ich popełnienia oraz liczby. Dlaczego? Bo na przykład jednorazowa zdrada małżeńska po jakiejś zakrapianej imprezie jest czymś innym niż stały związek z kochanką, jednorazowa „głupia” kradzież batonika ze sklepu jest czymś innym niż regularne okradanie firmy, brzydkie odezwanie się do kogoś w jednorazowym wybuchu złości jest czymś innym niż ciągłe słowne poniżanie kogoś, jednorazowe opuszczenie niedzielnej Mszy św. ma inną wagę niż niechodzenie do kościoła od roku itd.

Jeśli spowiednik czasem postawi jakieś pytanie, nie czyni tego z powodu wścibstwa czy niezdrowej ciekawości, ale po to, by pomóc
penitentowi osądzić siebie, by pomóc mu wejść w światło prawdy. Chodzi bowiem nie tylko o uzyskanie przebaczenia, ale o nawrócenie. A żeby się nawrócić, trzeba widzieć ostro swój grzech, jego okoliczności, zapętlenia, korzenie itd. Ponadto spowiednik musi uzyskać pewność, że penitent jest odpowiednio dysponowany do rozgrzeszenia. Jeśli ma jakiekolwiek wątpliwości, czy może udzielić rozgrzeszenia, powinien je rozwiać.

Oczywiście obowiązkiem spowiednika są zawsze taktowność, roztropność i nade wszystko szukanie duchowego dobra spowiadającego się. 
Przed wyznaniem grzechów warto w konfesjonale powiedzieć na początku parę słów o sobie. Wiek, stan, ewentualnie zawód. To pomaga spowiednikowi, który słysząc szept, a często zupełnie nie widząc penitenta, nie potrafi czasem ocenić dobrze nawet jego wieku. Najlepiej wyznawać grzechy wedle tego samego schematu, jakiego trzymamy się podczas rachunku sumienia. Ale nie ma tutaj reguły. Warto też zaznaczyć, co w naszym odczuciu najbardziej nam ciąży, co nas boli, jakiej rady oczekujemy. To pomoże spowiednikowi dobrać właściwe pouczenie.