Patriarcha Cyryl modlił się na dawnym moskiewskim poligonie NKWD Południowe Butowo za dusze osób zamordowanych tam przez stalinowskich zbrodniarzy. Dziś rano sprawował liturgię we wzniesionej w tym miejscu cerkwi Nowych Rosyjskich Męczenników i Wyznawców.
Cyryl I odprawił liturgię w dniu, w którym czci się pamięć patronów świątyni Nowych Rosyjskich Męczenników i Wyznawców. Na poligonie Południowe Butowo spoczywają prochy setek tysięcy ofiar stalinowskiego ludobójstwa, mordowanych tutaj strzałem w tył głowy począwszy od lat trzydziestych aż po lata pięćdziesiąte.
W okresie tak zwanego „wielkiego terroru” od sierpnia 1937 r. po październik 1938 r. rozstrzelano tu blisko 21 tys. osób. Większość stanowili mieszkańcy Moskwy i miejscowości podmoskiewskich. Byli to ludzie ponad 70 narodowości, wszystkich wyznań, religii, w tym duża liczba prawosławnych robotników i chłopów. Święty Papież Jan Paweł II, wspominając zamordowanych w okresie stalinowskim duchownych, mówił o „ekumenizmie męczenników”, gdyż ręka morderców dosięgała prawosławnych, katolików i wyznawców innych religii jako ofiary wspólnego prześladowania.
Nie było ono związane z zastąpieniem wcześniejszych świąt pogańskich, jak często się powtarza.
"Pośród zdziwienia ubogich i śpiewu aniołów niebo otwiera się na ziemi".
Świąteczne oświetlenie, muzyka i choinka zostały po raz kolejny odwołane przez wojnę.
Boże Narodzenie jest również okazją do ponownego uświadomienia sobie „cudu ludzkiej wolności”.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.