Spowiednik surowy czy luzak?

Ten najwyższy trybunał w sprawach sumienia od lat przygotowuje młodych księży przebywających w Rzymie do posługi spowiedników. Papież zaapelował, aby spowiedź nie była przesłuchaniem czy torturą, lecz wyzwalającym spotkaniem, ukazującym nieskończone Boże miłosierdzie.

Witając przybyłych, którzy złożyli mu życzenia z okazji drugiej rocznicy pontyfikatu, Franciszek zauważył, że dzisiaj przypada inna ważna dla niego data – 57 lat od rozpoczęcia życia zakonnego. Mówiąc o sakramentach papież wskazał, że są one miejscem bliskości i czułości Boga wobec człowieka, są konkretnym sposobem, w jaki Bóg pragnie wyjść na spotkanie człowieka, zaś sakrament pojednania uobecnia zwłaszcza miłosierne oblicze Boga. „Nigdy o tym nie zapominajmy, zarówno jako penitenci jak i spowiednicy: nie ma żadnego grzechu, którego Bóg nie może przebaczyć!” - stwierdził Ojciec Święty. Jednocześnie dodał, że jedynie to, co jest wykradzione sprzed Bożego miłosierdzia, nie może być odpuszczone, tak jak ten, kto ucieka przed słońcem, nie może być oświecony i ogrzany.

Ojciec Święty zachęcił spowiedników, by przeżywali sakrament jako środek wychowujący do miłosierdzia, pomagając wiernym w doświadczeniu pokoju i zrozumienia, ludzkiego i chrześcijańskiego. „Spowiedź nie powinna być «torturą» ale wszyscy powinni odchodzić od konfesjonału z radością w sercu, twarzą promieniejącą, choć czasem - jak wiemy – pokrytą łzami nawrócenia i radości, która z niego wypływa” - powiedział papież. Dodał zarazem, że sakrament ten a także wszystkie akty penitenta, nie powinny być ciężkim, denerwującym i uciążliwym przesłuchaniem. Przeciwnie powinien się on stać spotkaniem wyzwalającym i pełnym humanizmu, poprzez które można by wychowywać do miłosierdzia. Nie wyklucza to jednak, a wręcz obejmuje należny trud naprawienia, na ile to możliwe, popełnionego zła. W ten sposób wierni będą się czuli zachęceni do częstej spowiedzi, z należną dyspozycją delikatności serca. Franciszek wskazał, że sakrament pojednania ma pomagać w rozwijaniu osobistej relacji z Panem Bogiem, aby w ludzkich sercach poszerzało się Jego królestwo miłości i pokoju.

Jednocześnie papież przestrzegł przed myleniem miłosierdzia z laksyzmem. Bowiem ani spowiednik rygorysta ani też laksysta nie są miłosierni. Żaden z nich nie traktuje penitenta jak brata, nie bierze go za rękę i nie prowadzi drogą nawrócenia. Natomiast spowiednik miłosierny wysłuchuje grzesznika, przebacza i towarzyszy mu, gdyż nawrócenie, choć dziś się zaczyna, to wymaga wytrwałości. Franciszek wskazał na przykład dobrego pasterza, który bierze owieczkę zagubioną na ramiona.

Ojciec Święty zachęcił także spowiedników, by wychowywali samych siebie udzielając sakramentu pojednania. Często bowiem budujemy się słuchając spowiedzi ludzi prostych, powierzających się całkowicie Bogu, ufających Kościołowi, a więc także i spowiednikowi. „Często jest nam także dane być świadkami prawdziwych cudów nawrócenia. Ludzi, którzy przez kilka miesięcy, a czasem przez wiele lat są pod panowaniem grzechu i którzy jak syn marnotrawny, zastanawiają się nad swym życiem, postanawiają wstać i wrócić do domu Ojca (por. Łk 15,17), aby błagać Go o przebaczenie. Jakże to wspaniałe witać tych skruszonych braci i siostry z błogosławiącym uściskiem miłosiernego Ojca, który tak bardzo nas kocha i wyprawia ucztę dla każdego dziecka, które powraca do Niego z całego serca!” - powiedział Franciszek. Dodał, że ich nawrócenie i skrucha pobudzają także i nas do dokonania rachunku sumienia. „Czy ja, kapłan kocham miłuję aż tak bardzo Pana, który uczynił mnie sługą Swego miłosierdzia? Czy ja, spowiednik jestem gotów do przemiany, do nawrócenia, tak jak ten penitent, któremu mam służyć?” - zapytał papież.

Wezwał też spowiedników, by zawsze sprawując sakrament kierowali swe spojrzenie wewnętrzne ku niebu, ku wymiarowi nadprzyrodzonemu. Trzeba bowiem pamiętać, że nikt nie siada w konfesjonale z uwagi na swe zasługi, ale jedynie jest to Bożą łaską. „Jesteśmy sługami miłosierdzia dzięki Bożemu miłosierdziu. Nigdy nie wolno nam stracić tej perspektywy nadprzyrodzonej, która nas czyni naprawdę pokornymi, przyjaznymi i miłosiernymi wobec każdego brata i siostry, którzy nas poprosili o spowiedź” - powiedział Franciszek. Podkreślił, że także sposób słuchania wyznania grzechów musi być nadprzyrodzony, szanujący godność i osobistą historię każdego z penitentów, aby mogli zrozumieć, czego Bóg od nich wymaga.

Ojciec Święty wskazał ponadto, że Kościół jest wezwany by „wprowadzić swoich członków – kapłanów, zakonników i świeckich – do tej «sztuki towarzyszenia», aby wszyscy nauczyli się zawsze zdejmować sandały wobec świętej ziemi drugiego”. „Także największy grzesznik, który staje przed obliczem Boga, by prosić o przebaczenie jest ziemią świętą, i także ja, który powinienem mu przebaczać w imię Boga mogę dopuścić się rzeczy straszniejszych niż on. Każdy skruszony wierny, który podchodzi do konfesjonału jest «ziemią świętą», którą należy uprawiać z poświęceniem, troską i duszpasterską atencją” - powiedział papież.

Na zakończenie, nawiązując do obecnego okresu liturgicznego Franciszek życzył, by służył on nawróceniu osobistemu, by wielkodusznie poświęcać się spowiadaniu, żeby wierni oczyszczeni mogli przeżywać Święta Paschalne.