Kardynał wróci na Śląsk

Pomnik jednego z najwybitniejszych Górnoślązaków ma stanąć u zbiegu ulic Jordana i Wita Stwosza w Katowicach, przy gmachu Wydziału Teologicznego UŚ. Po drugiej stronie ulicy stoi kuria i katedra Chrystusa Króla. Ten fragment ulicy Jordana jest od dziesięciu lat deptakiem.

Jak pomnik miałby wyglądać? Regulamin konkursu ujmuje to w ten sposób: „Pozostawia się uczestnikom konkursu dowolność wypowiedzi twórczej i swobodę przyjęcia autorskiej konwencji artystycznej, uwzględniającej cechy figuratywne”. I dalej: „Pomnik Prymasa Augusta Hlonda winien stać się znaczącym i wyrazistym elementem zorganizowanego architektonicznie ciągu pieszego ul. H. Jordana”.

Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie upływa 5 marca 2014. Rozstrzygnięcie konkursu zaplanowano na 24 kwietnia 2014. Wtedy też nadesłane prace trafią na wystawę pokonkursową. Zwycięzca konkursu otrzyma 15 tys. złotych i zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki. W sądzie konkursowym, któremu przewodniczy wiceprezydent Katowic Krystyna Siejna, zasiadają rektor ASP w Katowicach prof. Antoni Cygan, rzeźbiarze prof. Wincenty Kućma i prof. Bogusz Salwiński, prof. Julian Gembalski, wiceprezydent Katowic Michał Luty, ks. dr Leszek Makówka, ks. dr Stanisław Puchała, prezes Stowarzyszenia Dzieło Augusta Hlonda prof. Grzegorz Opala, oraz architekst Henryk Wilkosz.

Regulamin konkursu znajduje się na stronach internetowych katowickiego Urzędu Miasta.

Kardynał August Hlond, zanim został w 1926 roku prymasem Polski, był pierwszym biskupem katowickim. Urodził się w Brzęczkowicach, dzisiejszej dzielnicy Mysłowic. Dorastał na Śląsku jednak tylko do 12. roku życia, bo w 1893 roku wyjechał do szkoły salezjańskiej we Włoszech. Został księdzem i prowincjałem salezjańskiej prowincji niemiecko-austriacko-węgierskiej w Wiedniu.

W 1922 papież skierował go do Katowic, żeby w tej części Górnego Śląska, która po plebiscycie i powstaniach śląskich została włączona do Polski, zorganizował administraturę apostolską. Ponieważ August Hlond „sprawdził się” przy realizacji tego śląskiego zadania, wkrótce został pierwszym biskupem katowickim, a potem prymasem Polski i kardynałem.

W 1939 roku prymas ewakuował się z polskim rządem do Rumunii, a później do Francji. Tam 3 lutego 1944 roku aresztowało go gestapo. Niemcy nakłaniali kardynała do podpisania odezw propagandowych skierowanych do Polaków, w zamian za zwolnienie. Odmówił, oskarżając Adolfa Hitlera o spowodowanie tragedii narodu polskiego. Sformułował jednocześnie warunki przyszłego pojednania między narodami polskim a niemieckim, uzależniając je od wyrzeczenia się przez Niemców zaborczych zamiarów (Drang nach Osten), naprawienia szkód i zajęcia pokojowej postawy wobec Polski i świata.

Prymas zmarł w 1948 roku. Zgodnie z jego ostatnią wolą, pochowano go w ruinach warszawskiej katedry św. Jana.