Strategia Kościoła wobec pedofilii

Pedofilia karana w Watykanie

Nowy papież Franciszek poszedł jeszcze o krok dalej. Jego decyzją 1 września 2013 roku weszły w życie zmiany w watykańskim kodeksie karnym. Były one konieczne, gdyż większość zawartych w nim przepisów opiera się na włoskim kodeksie z 1889 roku, przyjętym po podpisaniu w 1929 roku przez Stolicę Apostolską i rząd Włoch Paktów Laterańskich, które powołały do życia Państwo Watykańskie. Ówczesny stan prawny nie przewidywał wielu dzisiejszych przestępstw, w tym związanych z pedofilią.

Dlatego do watykańskiego kodeksu papież wprowadził teraz nowe kategorie przestępstw, między innymi wobec osób niepełnoletnich. Od tej pory w Watykanie karane są: prostytucja, werbowanie i przemoc seksualna wobec nich, pornografia dziecięca i posiadanie tego typu materiałów oraz akty seksualne z udziałem małoletnich.

Ponadto kompetencje watykańskiego sądownictwa zostały rozciągnięte na instytucje Stolicy Apostolskiej. Oznacza to, że nowym przepisom podlegają nie tylko pracownicy Państwa Watykańskiego, ale także na przykład personel dyplomatyczny Stolicy Apostolskiej. Obejmują one również pracowników instytucji związanych ze Stolicą Świętą, niezależnie od tego, czy mają one swe siedziby na terenie Watykanu, czy też nie.

Już trzy tygodnie po swoim wyborze papież Franciszek polecił, aby Kongregacja Nauki Wiary zdecydowanie działała w przypadkach nadużyć seksualnych popełnianych przez duchownych wobec osób niepełnoletnich. Postanowił, że Kongregacja ma kontynuować linię obraną przez Benedykta XVI, obejmującą: ochronę dzieci i młodzieży, pomoc dla osób, które w przeszłości były ofiarami nadużyć seksualnych, prowadzenie postępowań karnych wobec winnych oraz zaangażowanie konferencji episkopatów w sformułowanie i aktualizację wytycznych niezbędnych w tej dziedzinie, tak ważnej dla świadectwa i wiarygodności Kościoła.

Za słowami papieża idą czyny. Po posiedzeniu ośmioosobowej Rady Kardynałów, która doradza papieżowi w rządzeniu Kościołem i ma wypracować reformę Kurii Rzymskiej (3-5 grudnia 2013), jeden z jej członków, kardynał Sean O’Malley zapowiedział, że Franciszek wkrótce utworzy specjalną komisję do spraw ochrony dzieci przed nadużyciami seksualnymi ze strony duchownych. Zajmie się ona także udzielaniem pomocy i wsparcia ofiarom tych nadużyć.

„Kontynuując zdecydowanie linię przyjętą przez papieża Benedykta XVI i przyjmując propozycję przedstawioną przez Radę Kardynałów, Ojciec Święty postanowił utworzyć specjalną Komisję do spraw Ochrony Dzieci, mającą na celu doradzanie papieżowi Franciszkowi w sprawie zaangażowania Stolicy Apostolskiej w ochronę dzieci i duszpasterską troskę o ofiary nadużyć. W szczególności: 1. relacjonowanie obecnego stanu programów ochrony dzieciństwa; 2. formułowanie propozycji nowych inicjatyw ze strony Kurii, we współpracy z biskupami, konferencjami biskupimi, przełożonymi zakonnymi i konferencjami przełożonych zakonnych; 3. proponowanie nazwisk osób odpowiednich do systematycznego wprowadzania w życie tych nowych inicjatyw, w tym świeckich, zakonników, zakonnic i kapłanów kompetentnych w dziedzinie bezpieczeństwa dzieci, w kontaktach z ofiarami, w dziedzinie zdrowia psychicznego, w stosowaniu prawa itd. Skład i kompetencje Komisji będą wkrótce bardziej szczegółowo wskazane przez Ojca Świętego w stosownym dokumencie” - zapowiedział amerykański kardynał.

Przedstawił też niektóre kierunki działania Komisji, na przykład: wypracowywanie zaleceń dla ochrony dzieci, programów formacji, protokołów bezpiecznego środowiska, współpracy z władzami świeckimi i ze specjalistami, duszpasterstwa wspierającego ofiary i ich rodziny itd.

Powołanie komisji, mającej troszczyć się o ofiary, dopełni dotychczasową działalność Kongregacji Nauki Wiary, skupioną głównie na przeprowadzaniu dochodzeń w sprawach oskarżeń o nadużycia seksualne i karaniu ich sprawców w oparciu o prawo kościelne.

Nowy promotor sprawiedliwości w Kongregacji Nauki Wiary, ksiądz Robert Oliver podkreśla, że chociaż wyraźnie spada liczba doniesień o przypadkach pedofilii w Kościele, to jednak nie maleje czujność względem nadużyć. Wcześniej do dykasterii tej docierało rocznie kilkaset doniesień o nadużyciach względem osób niepełnoletnich. Rekordową pod tym względem liczbę 800 oskarżeń zanotowano w 2004 roku. W ostatnich latach liczba takich przypadków radykalnie się zmniejszyła. Dziś do Watykanu zgłaszanych jest średnio około 10 takich spraw na miesiąc, z czego większość dotyczy dalekiej przeszłości, głównie lat 1965-1985.