Mówią: szach

Krzyż na drodze

Na którymś ze spotkań mieli narysować swoje herby. Maciek, 24 lata, nakreślił dwie postacie trzymające się za ręce. Z całego domu, narysował zaledwie okno. Krzysiek (35 lat), który o własnym dachu nad głową mówi ze łzami, napisał, że będzie OK. Na samej górze umieścił słowo „trzeźwość”. Jak jego rówieśnik Artur, który alkohol i narkotyki zamienił na piłkę i rower. Rodzinę, znajomych, pracę ulokował nawet wyżej niż własne mieszkanie. Ktoś inny tęskni za dymem z komina w rodzinnych górach, narysował więc Giewont z krzyżem. Wie, że to droga do jego domu. – Dla wielu droga do domu będzie drogą krzyżową, drogą upadków i powstawania. Powroty są często bardziej niebezpieczne niż sama bezdomność. Do lęku przed podjęciem stałych zobowiązań dołączają problemy sercowe, strach przed pracą... Potrzebują męskiego wsparcia – mówi Janusz Sukiennik. – Ale zadziwia mnie ich dojrzałość. I szczerość. Mają proste pragnienia: chcą rodziny, na którą mogą liczyć, przyjaciół, którym można się zwierzyć, móc zrobić normalne zakupy w sklepie, a nie być zdanym na łaskę instytucji dobroczynnych. Chcą obdarowywać prezentami na święta i czuć smak domowego ciasta.

Kto rano wstaje...

Program „Damy radę”, zaplanowany na dwa lata, realizuje Caritas Polska jako program pilotażowy do ewentualnego wykorzystania przez schroniska dla bezdomnych. W tym czasie młodzi bezdomni mają uczyć się w specjalnych mieszkaniach treningowych żyć jak inni. Co tydzień na spotkaniach grupy z terapeutą i autorem programu omawiają wszystko, z czym mają jeszcze kłopot. Stworzeniem mieszkań treningowych zainteresowali się na razie burmistrzowie dwóch dzielnic – Ochoty i Woli – oraz Stołecznego Biura Projektów Społecznych. Jeśli pomysł się sprawdzi, może znajdą naśladowców.

– We wszystkich dzielnicach są takie zasoby. Nie chodzi przecież o dawanie tym ludziom czegoś za darmo. Oni chcą zarabiać na swoje utrzymanie i to robią. Mieszkanie treningowe w 3–4 osoby ma im tylko pomóc stanąć na nogi: sprawdzić siebie w bojowych warunkach, zobaczyć światełko w tunelu. Nauczyć się planować następny dzień i miesiąc, płacić rachunki i przygotowywać sobie posiłki – podkreśla Janusz Sukiennik. Po 2 latach powinni przeprowadzić si ę do własnych mieszkań. Każdy z nich ma już pracę: na budowie, przy montażu mebli kuchennych, w ochronie. Pomagają w schronisku w kuchni. Właśnie Caritas Polska z Caritas Archidiecezji Warszawskiej powołały spółdzielnię socjalną „Kto rano wstaje”.

Przecierając łzy

Spotykają się w każdy piątek. Caritas Polska udostępniła i wyposażyła dla nich w siedzibie przy ul. Okopowej niewielkie pomieszczenie. Okrągły stół, krzyż na ścianie i plakat z dzieckiem wędrującym przed siebie i napisem „... damy radę!”. Na tablicy ogłoszeń jeden z bezdomnych dopisał motto: „Mówię szach wszystkim tym kolesiom, którzy stoją i z nas szydzą. Tym, którzy nie rozumieją i są daleko od nas. My z nadzieją spoglądamy na życie, przecierając łzy, by powiedzieć: bezdomni to my!”. Cotygodniowe spotkania mają utwierdzić ich, że można żyć inaczej.