„Ecclesia in Medio Oriente”

Wyzwanie laicyzacji i fundamentalizmu

Szczególną uwagę poświęca Benedykt XVI dwom zjawiskom: laicyzacji z jej skrajnymi konsekwencjami oraz agresywnemu fundamentalizmowi, który powołuje się na źródła religijne. Zaznacza, że skrajnej laickości nie można utożsamiać z chrześcijaństwem i wskazuje, że zdrowa laickość „oznacza uwolnienie wiary od ciężaru polityki i wzbogacenie polityki o to, co wnosi wiara, przy zachowaniu koniecznego dystansu, wyraźnego rozróżnienia i niezbędnej współpracy między obydwiema”(n. 29). Oddzielanie polityki i religii, a zarazem ich harmonijna współpraca jest warunkiem rozwoju społeczeństw – stwierdza papież, apelując o właściwą formację ludzką i religijną w tej dziedzinie. Ojciec Święty upatruje przyczyn agresywnego fundamentalizmu w niepewności gospodarczo-politycznej, zdolności do manipulacji niektórych osób i niedostatecznym zrozumieniu religii. Zauważa, że „z powodów politycznych chce on przejąć władzę, czasami przemocą, nad sumieniem każdego i nad religią”(n. 30). W związku z tym Benedykt XVI apeluje do wszystkich przywódców religijnych Bliskiego Wschodu aby: „poprzez swój przykład i nauczanie dokładali wszelkich starań w celu wyeliminowania tego zagrożenia, godzącego bez różnicy i śmiertelnie w wierzących wszystkich religii”(tamże).

Niepokój o los migrantów

Ojciec Święty jest szczególnie zatroskany o los migrantów, opuszczających swą ojczyznę z powodu konfliktów i niepewności. „Jest to wybór bolesny. Wpływa poważnie na jednostki, rodziny i Kościoły. Okalecza narody i przyczynia się do zubożenia ludzkiego, kulturowego i religijnego na Bliskim Wschodzie” - pisze papież (n. 31). Jednocześnie apeluje do przywódców politycznych o unikanie „polityki lub strategii, która uprzywilejowuje jedną tylko wspólnotę, co prowadziłoby ku jednobarwnemu Bliskiemu Wschodowi, który w niczym nie odzwierciedlałby swej bogatej rzeczywistości ludzkiej i historycznej”(tamże). Wzywa, by imigrantom zapewnić w krajach nowego osiedlenia odpowiednią opiekę duszpasterską. Benedykt XVI dostrzega także zjawisko napływu pracowników z Afryki, Dalekiego Wschodu i subkontynentu indyjskiego. Nazbyt często doznają oni dyskryminacji i niesprawiedliwości. „Bezlitośnie wyzyskiwane, nie będące w stanie się bronić, z umowami o pracę mniej lub bardziej ograniczonymi czy legalnymi, osoby te są czasami ofiarami naruszenia lokalnego prawa oraz konwencji międzynarodowych. Ponadto są poddawane silnym naciskom i poważnym ograniczeniom religijnym” (n.34)- zauważa papież. Podkreśla konieczność zapewnienia im duszpasterstwa oraz obowiązek krajów przyjmujących, „poszanowania i obrony ich praw, umożliwienia im swobodnego wyrażania swej wiary poprzez promowanie wolności religijnej i budowanie miejsc kultu. Wolność religijna mogłaby stać się przedmiotem dialogu między chrześcijanami i muzułmanami, dialogu, którego pilną potrzebę i przydatność potwierdzili ojcowie synodalni”(n.34) – pisze Ojciec Święty. Apeluje jednocześnie o jedność katolików rdzennych i nowo przybyłych.

Ziemia Święta miejscem szczególnej modlitwy i pielgrzymek

Benedykt XVI przypomina, że Bliski Wschód bardzo wcześnie stał się dla wielu chrześcijan przybywających z całego świata szczególnym celem pielgrzymek, umacniających wiarę. „Była to praktyka pokutna, odpowiadająca na prawdziwe pragnienie Boga. Dzisiejsze pielgrzymki biblijne powinny powrócić do tej pierwotnej intuicji” (n.83) – wskazuje papież. Ojciec Święty jest przekonany, że „w miejscach, gdzie rozegrały się wydarzenia zbawcze, każdy pielgrzym będzie mógł podjąć drogę nawrócenia do swego Pana i znaleźć nowy zapał”. Pragnie też, „aby wierni na Bliskim Wschodzie sami mogli stać się pielgrzymami w tych miejscach uświęconych przez samego Pana i mogli mieć swobodny, nieograniczony dostęp do miejsc świętych. Ponadto, pielgrzymki do tych miejsc pozwolą chrześcijanom z innych regionów odkryć bogactwo liturgiczne i duchowe Kościołów Wschodnich. Przyczynią się też one do wspierania i zachęcania wspólnot chrześcijańskich, aby trwały wiernie i odważnie na tych błogosławionych ziemiach”(n. 84) – czytamy w adhortacji.

Kościół i świat potrzebują jedności i świadectwa chrześcijan Bliskiego Wschodu

Swój najnowszy dokument Benedykt XVI kończy apelem do chrześcijan, aby świadectwo ich braterstwa, „stało się zaczynem w ludzkim cieście (por. Mt 13, 33)! Oby chrześcijanie na Bliskim Wschodzie, katolicy i innych wyznań, w jedności dawali odważnie to świadectwo, niełatwe, ale chwalebne z powodu Chrystusa, aby otrzymać koronę życia (por. Ap 2, 10b)! Cała wspólnota chrześcijańska zachęca ich i wspiera. Niech doświadczenie, jakie przeżywają niektórzy z naszych braci i sióstr (por. Ps 66 [65], 10; Iz 48, 10; 1P 1, 7), umocni wierność i wiarę wszystkich!” - napisał papież.