W Moskwie stanie pomnik Jana Pawła II

Pomnik polskiego papieża zostanie odsłonięty na dziedzińcu Biblioteki Literatury Obcej w Moskwie. Uroczystość odbędzie się w piątek, 30 września. W maju w bibliotece tej odbył się już wieczór wspomnień, poświęcony Janowi Pawłowi II ("Błogosławiony Jan Paweł II - Myśliciel, Poeta i Nauczyciel").

Katedra Niepokalanego Poczęcia NMP, która w tym roku obchodzi swoje 100-lecie, podała też, że niedawno do Moskwy dostarczono relikwiarz z kroplą krwi Jana Pawła II. Na razie nie wiadomo, gdzie będzie on eksponowany. Zadecyduje o tym arcybiskup Moskwy Paolo Pezzi.

Papieskie relikwie do stolicy Rosji przywiózł polski salezjanin Augustyn Dziędziel, który od 1991 roku jest wikariuszem moskiewskiej katedry Niepokalanego Poczęcia NMP. Otrzymał on je od kardynała Stanisława Dziwisza, metropolity krakowskiego, a w przeszłości wieloletniego osobistego sekretarza Jana Pawła II.

Katedra Niepokalanego Poczęcia NMP to największy działający kościół katolicki w stolicy Rosji. Powstał głównie dzięki składkom polskiej społeczności Moskwy, która na początku XX wieku liczyła około 30 tys. osób, a także dzięki darom katolików z całej Rosji. Jego budowa zakończona została wyświęceniem 24 grudnia 1911 roku. Prace nad wykańczaniem wnętrz trwały do 1917 roku.

W 1937 roku świątynię zamknięto, a w 1938 roku przejęło ją państwo. Początkowo urządzono w niej akademik. Od 1956 roku znajdowała się w niej siedziba przedsiębiorstwa projektowego Mosspecpromprojekt. Dokonało ono znaczącej przebudowy kościoła, dzieląc wnętrze na cztery kondygnacje.

Od 1990 roku przed budynkiem odprawiano nabożeństwa. Wiernym kościół po wielu naciskach został zwrócony dopiero w 1996 roku. W starania o zwrot świątyni zaangażował się osobiście Jan Paweł II. Wspierał on też odbudowę świątyni, którą przeprowadziły głównie polskie firmy, przede wszystkim Pracownie Konserwacji Zabytków, Budimex i Energopol. Wspierały one ją także finansowo, podobnie jak wielu innych darczyńców z Polski.

19 grudnia 1999 roku odbudowany kościół został uroczyście poświęcony przez kardynała Angelo Sodano i otrzymał status katedry. W świątyni odprawiane są msze w językach: rosyjskim, polskim, koreańskim, angielskim, francuskim, hiszpańskim, ormiańskim oraz po łacinie.

Jan Paweł II bardzo kochał Rosję i z uwagą przyglądał się temu, co się w niej działo. Wielokrotnie mówił o niej ciepło w swoich homiliach. Z radością przyjmował rosyjskich polityków, dyplomatów, twórców kultury i przedstawicieli młodzieży.

"Jan Paweł II darzył Rosję wielką miłością. Żył jej problemami. Wierzył w jej odrodzenie duchowe. Bardzo przeżywał, że stosunki między Kościołem katolickim i rosyjską Cerkwią prawosławną nie są najlepsze. Pragnął bowiem, aby Europa oddychała dwoma płucami" - wspominał arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz, były metropolita Moskwy.

Polski papież marzył o podróży do Rosji. Chciał nawiązać bliższy kontakt z jej narodem, poobcować z duchową kulturą rosyjskiego prawosławia. Wszelako na przeszkodzie stanęło nieprzejednane stanowisko Patriarchatu Moskiewskiego.

Poprzedni patriarcha Moskwy i Wszechrusi, zmarły w grudniu 2008 roku Aleksy II podkreślał, że papieska wizyta w Rosji będzie możliwa dopiero po uregulowaniu sporów w relacjach między rosyjską Cerkwią prawosławną i Kościołem katolickim. "Nie może być wizyty dla wizyty. Nie może być spotkania dla spotkania" - powtarzał.

Wśród problemów, które niepokoiły rosyjską Cerkiew, Aleksy II wymieniał katolicki prozelityzm, czyli odbieranie prawosławiu wiernych w Rosji i innych krajach byłego ZSRR, prowadzenie przez katolików działalności misyjnej wśród ludności prawosławnej, ekspansję Kościoła greckokatolickiego na Wschód i sytuację prawosławnych na Zachodniej Ukrainie.

Gwałtowny protest ze strony Patriarchatu Moskiewskiego wywołała także pielgrzymka Jana Pawła II na Ukrainę w czerwcu 2001 roku. Papież pojechał tam bez porozumienia z rosyjską Cerkwią, która uważa Ukrainę za swoje terytorium kanoniczne. Aleksy II oświadczył wówczas publicznie, że "ta wizyta nie przyniesie niczego dobrego".

Jednak największą irytację w Patriarchacie Moskiewskim wywołało ustanowienie w lutym 2002 roku przez Jana Pawła II na terytorium Federacji Rosyjskiej czterech diecezji katolickich na miejsce wcześniejszych tymczasowych administratur apostolskich - w Moskwie, Saratowie, Nowosybirsku i Irkucku. Jednocześnie papież utworzył z tych czterech diecezji prowincję kościelną z siedzibą w stolicy Rosji, a na jej metropolitę wyznaczył arcybiskupa Kondrusiewicza, Białorusina polskiego pochodzenia.

Zwierzchnik rosyjskiej Cerkwi sprzeciwiał się nie tylko pielgrzymce Jana Pawła II do Rosji, ale nawet spotkaniu z papieżem na neutralnym gruncie. W 1997 roku planowane było spotkanie głów dwóch Kościołów w Grazu, w Austrii, jednak w ostatniej chwili zostało odwołane.

"Spotkanie zwierzchników dwóch największych Kościołów powinno być logicznym zwieńczeniem poprawy stosunków między nimi" - podkreślał patriarcha Moskwy i Wszechrusi.

W sierpniu 2004 roku w symbolicznym geście, wyrażającym wolę poprawy relacji między Stolicą Apostolską a Patriarchatem Moskiewskim, Jan Paweł II - za pośrednictwem swojego wysłannika, przewodniczącego Papieskiej Rady Krzewienia Jedności Chrześcijan, kardynała Waltera Kaspera - przekazał Aleksemu II ikonę Matki Bożej Kazańskiej.

Papież otrzymał tę słynącą z wielu cudów i głęboko czczoną w Rosji ikonę w 1993 roku. Przez 10 lat znajdowała się ona w jego apartamencie. Jan Paweł II przez cały ten czas czynił starania o zwrócenie jej narodowi rosyjskiemu. Pragnął uczynić to osobiście. Wszelako przyjechać do Rosji nie było mu dane.